notre-dame de paris

• istanbul'un her yanında ilanlarını görmemle gözlerime inanamadığım, görünce kendimi belieber fanı bir kızla aynı hissiyatlara sahip gibi hissettiğim, daha önce o an yazdıklarımı layık bulmadığım için başlığına gelip hiç yazmaya cesaret edemediğim, hayranlık duyduğum, hayatımda çok önemli bir yeri olan ve beni her zaman etkilemiş muhteşem müzikal.
  
  fransa'da gidip izleyememek bu müzikali hayatımda duyduğum en büyük üzüntülerden biridir. daha sonra italya verona'da italyanca versiyonunu izleme şansı bulmuştum ama garou ve daniel lavoie'ya duyduğum hayranlığın verdiği bir snoblukla hafif burun kıvırmıştım. yıllarca dvd'sini aradım durdum, aramadığım ülke kalmadı, nedense ülkemize sadece müzik albümü olarak geldi. dvd'sini ilk defa fransız kültür merkezinden aldığım dvd'yi, kapağı ve içindeki bilgi kağıdı dahil tamamını kopyalayarak sanki orjinal bir örnekmiş gibi kopyalamıştım. daha sonra amazon'dan aldım tabi.
  
  şimdi ülkeme sanırım ingilizce olarak gelecek. galasında mutlaka olacağım. ama tabi insan merak etmeden duramıyor; oyuncular kim, nasıl oynayacaklar, şarkılara aynı duyguları verebilecekler mi? tabi burada dvd'ye kaydedilen gösteriden bahsediyorum. emin olun müzik cd'sinde hissettiklerinizi misliyle yaşatıyorlar.
  
  baştan başlayalım; mesela les temps cathedrales'de kısa bir orta çağ tarihi dersi veren gringoire(bruno pelletier)'ın bu videoda verdiği; http://youtu.be/eoclkuzsaoc?t=2m29s ; vatansız, bayraksız vandal ve paganların aydınlanmanın eşiğindeki paris'in kapılarında birikmelerine karşı duyulan korku merak duygusunu bu kadar iyi verebilecekler mi?
  
  ya da les sans-papiers'de clopin (luck mervil) gibi kavgacı ve hırpani bir hayatın sembolü o boğuk sesi çıkarıp, vatansızların bir yurt arzularını bize anlatabilecek mi? http://youtu.be/u5vnha50j9w?t=2m53s
  
  ya da ces diamants-la'da fleur de lys (julie zenatti) gibi gerçek aşkı yaşadığını zanneden kırılgan bir genç kızın aklını güzel sözlerle çelen phoebus (patrick fiori)'ün arsızlığını hissedebilecek miyiz? http://www.youtube.com/watch?v=hxd-sjiqpxk
  
  peki ya quasimodo (garou)'nun kendi çirkinliğinin farkında insanların aptallığına inceden giydirirken esmeralda'ya çaresizce "beni sevecek misin?" diye sorduğu anda gözümüzden bir damla yaş getirebilecekler mi? http://youtu.be/8vcsy9okzza?t=1m46s
  
  ya sonra o yaşlar gözümüzden rahatça boşalacak mı quasimodo kendini anlatırken, tüylerimiz diken diken olacak mı varlığını borçlu olduğu adama haykırırken? http://www.youtube.com/watch?v=t_5mg05c6no
  
  ardından a la cour de miracle'da clopin içimizde isyanın ateşini yakıp, orospuların hanımefendiye, tenlerin bayrağa dönüştüğü bu yerde bizi isyanına ortak edebilecek mi? http://youtu.be/cmtaov7dvq8?t=1m30s
  
  mesela bir gün iki aşk arasında kaldığımızda phoebus'ün dechiré'yi haykırdığı gelecek mi ilk aklımıza? kendimizi onun yerine koyabilecek miyiz? http://youtu.be/r7vn2rl0te4?t=1m28s
  
  hani o bana su verdi geyiği vardır ya işte onun aslında ne kadar acı bir şey olduğunu görecek miyiz? http://www.youtube.com/watch?v=9gvdfhpha3u
  
  ve ardından koltuğumuza hayran hayran kurulup sadece kendimizi bu gelmiş geçmiş en güzel şarkıda hikayenin özetine bırakacak mıyız? http://www.youtube.com/watch?v=-xb7aftz6zy
  quasiomodo aşkını anlatacak naifçe, bir kere olsun saçlarına dokunmak isteyecek; http://www.youtube.com/watch?v=-xb7aftz6zy
  frollo pisliğini dökecek sahnenin ortasına, hayatını adadığı değerleri yerle bir eden kadına duyduğu aşk bile örtemeyecek o çirkinliği ve yalvaracak o naif katedrale esmeralda'nın gizli bahçesine dalabilmek için; http://youtu.be/-xb7aftz6zy?t=2m22s
  phobues ise itiraf edecek bir anda, tazelerden taze beğenecek, fleur de lys'ini bırakıp, esmeralda'nın çiçeklerini toplamaya gidecek; http://youtu.be/-xb7aftz6zy?t=3m33s
  
  quasimodo tüm naifliği ile esmeralda'yı evine davet ederken, bir kadına daha ne kadar muhteşem bir şekilde evlenme teklif edilebilir ki diye içimizden geçirebilecek miyiz? http://youtu.be/hzig_tkcnvg?t=2m22s
  
  tu vas me detruire'de frollo'nun verdiği o duyguyu başkası verebilecek mi acaba? başka bir ses tonu, başka biri o donuk acıyı, notre-dame'ı griye boyayan çirkin aşkı başka bir ses renklendirebilecek mi? http://www.youtube.com/watch?v=uor_moq7-ps
  
  acaba ilk perdenin sonuna doğru paris'in arka sokaklarının ihtirasını ve renklerini bize aynı şekilde verebilecekler mi? http://www.youtube.com/watch?v=22dgl_0wllm
  
  les cloches'da "quasimodo est fout" diye haykırırken frollo, öfke kabaracak mı içimizde? ya da quasimodo söze girince o koca çanların sesi hoş gelecek mi yakından bize? http://www.youtube.com/watch?v=ttutv0cbmpk
  
  ou est elle notre esmeralda diye içli içli bağırırken clovin, gringoire ve yalancı frollo üzülebilecek miyiz onlar gibi? http://youtu.be/u-siywuwbig?t=2m11s
  
  les oiseaux qu'on met en cage'ı dinlerken o çirkin esmeralda'ya rağmen burnumuzun direği titreyebilecek mi quasimodo ile esmeralda beraber şarkıyı söylerken? http://youtu.be/o-rw05o09ta?t=2m19s
  
  sans-papier clovin condamnés'yi söylerken aklımızdan bugünün muhasebesini yapmak geçecek mi? başka bir tutkulu ses bizi isyanına davet edebilecek mi? http://youtu.be/zd_3wbwmzrm?t=46s
  
  saplantılı ve sadist aşkı yüzünden; tutsak aldığı esmeralda'ya işkence eden frollo'dan tiksinecek miyiz? http://www.youtube.com/watch?v=lkjutynsvdm ve ardından esmeralda'nın phoebus'e olan aşkını ve çaresizliğini hissedebilecek miyiz mesela?
  
  akabinde frollo'nun itirafını başka birisi bu kadar gösterişli hale getirebilecek mi? aşkı için cehenneme gitmeyi göze alan bir rahibin çaresiz ve saplantılı aşkı karşısında nefretimiz biraz olsun acımaya dönüşecek mi mesela? http://youtu.be/7hh4ja_ezv4?t=2m45s
  
  belki de frollo'ya benzer çaresiz ve saplantılı aşkın öfkesini fleur de lys'in sesinde hissedebilecek miyiz? http://www.youtube.com/watch?v=3j6acpwyf-u
  
  başka bir gringoire lune'deki gibi gerçek bir troubadour olabilecek mi? http://youtu.be/vi8yzy0pdv8?t=1m19s
  
  nihayetinde gözlerimizdeki yaşı rahatça bırakabilecek miyiz quasimodo "dieu que le monde est injuste" derken? http://www.youtube.com/watch?v=-5vdl9agecc
  
  ve en nihayetinde gözlerimizdeki yaş henüz kurumamışken esmeralda'nın cansız bedeni quasimodo'nun kolları arasındayken "combien quasimodo aimait, esmeralda la zingara" dediğinde o geniş yürekli ucube tüylerimiz diken diken olup, gözlerimiz tekrar mesaiye başlayacak mı? http://youtu.be/m2onxtl0vsg?t=32s
  "danse mon esmeralda" diye haykırırken kaybettiğiniz bir sevdiğinizin yattığı yerden çıkıp tekrar sizinle oyunlar oynamasını dileyebilecek misiniz? http://youtu.be/m2onxtl0vsg?t=3m47s
  
  tüm bu duyguları vermeyi, o gösterişli sözleri gerçek kılmayı, şahane müzikleri başka bir ekip başarabilecek mi acaba?
  
  beni kendine bu kadar hayran bırakacak başka bir yapıt var mıdır acaba?