primeval atom

• yaratılış efsanecilerinin hoşuna gitmeyen şeydir. çünkü yaradılışçıların can simidi gibi sarılmak istedikleri büyük patlama kuramı bile madde-enerjinin korunumu yasasıyla çelişemez. metafizikçiler, primeval atomun yoktan geldiğini söyleyemezler, ama bunu ellerinden geldiğince gizemli hale getirmeye çalışırlar.
  
  bir kere, büyük patlama kuramına ilişkin olarak, bunun nedeninin birbirine karşıt atomaltı unsurların reaksiyonunun olabileceğine kolb gibi fizikçiler değinmişlerdir. yani böyle birşey yok, alakası yok demek biraz yalana kaçıyor.
  
  einstein, maddenin yoktan varolabileceği fikrini ortaya atmaktan ziyade bunun tam aksini çok daha sağlam temellere oturtarak, eski mekanik yasanın yerine genel bir kütle ve enerjinin korunumu yasası ortaya koymuştur ve bu da termodinamiğin birinci yasasını evrensel ve çürütülemez bir biçimde dile getirmiş olur. kütle hiçbir şekilde “yok olmaz”, sadece enerjiye dönüşür. primeval atom da bu yüzden yaradılış efsanecilerinin hayallerinde ve varsayımlarında bile yoktan varolamamaktadır. zira bugün yaradılışçıların da salkım saçak işin içine metafizik çağrışımlarıyla bulaştıkları en ruhani teoriler bile einstein'ın temelde kütle enerji eşitliğini içeren kuramına dayanmak zorunda kalmaktadır.
  
  sahi biri görelilik mi dedi? einstein'ın ortaya attığı herşeyde ve genel göreliliğe ilişkin varsayımlarının en temelinde hep madde-enerjinin korunumu yasasına dayanılmakta ve kütle enerji eşitliğine istinat edilmektedir.
  
  einstein klasik fizik yaklaşımlarını "kapalı sistemler" olarak nitelendiriyordu. yani "kapalı sistem", içinde yaşadığımız evren değil, içinde yaşadığımız evreni açıklamaya çalışan klasik teorilerdir. ancak einstein, kapalı sistemlerden bahsetmediği durumda da, yani klasik fiziğin varsayım kalıplarının dışına çıktığımız durumda da, yani modern fizikte de bir korunum yasasının varlığını açıklamaktadır.
  
  <<klasik fizik iki töz ileri sürüyordu: madde ve enerji. birincisinin ağırlığı vardı, oysa ikincisi ağırlıksızdı. klasik fizikte iki korunum yasası vardı: maddenin korunumu yasası ve enerjinin korunumu yasası. modern fiziğin bu iki töz ve iki korunum yasası görüşünü benimseyip benimsemediğini önceden sormuştuk. yanıt şudur: "hayır". ilişkinlik (relativity) teorisine göre, enerji ile madde arasında hiçbir köklü fark yoktur. enerjinin kütlesi vardır ve kütle enerjiyi cisimlendirir. modern fizikte, iki korunum yasası yerine yalnız bir korunum yasası vardır: madde-enerji'ninki. bu yeni görüş, büyük başarı ile doğrulanmış ve fiziğin sonraki gelişiminde çok yararlı olmuştur>> <sup>*
  
  *</sup>einstein, albert "fiziğin evrimi: ilk kavramlardan ilişkinliğe ve kuantumlara", s. 181, çev: öner ünalan, onur yayınları (orj. clarion books, new york, 1960 baskısı)