merkez türkiye

• globalleşmenin doğal sonucu : ülkeler ben her anlamda kendime yeterim diyemiyorlar artık. bakmayın geçmişte de diyemiyorlardı. abd, rusya, çin gibi süper güçler bile askeri, diplomatik (ajanlık dahil), ticari, ekonomik güçleri sayesinde eksikliklerini kapatıyorlar.
  
  abd dünyanın en büyük fikri haklara dayalı kurumsal yapısına sahip. kökeni 50'ler 60'lar 70'lere dayanan bir sürü girişim şu an milyarlarca dolarlık şirketler halinde kurumsallaşmış durumda. eskiden üretimlerini amerikada yaparken şu an çoğu üretimlerini ucuz iş gücünün olduğu çin gibi ülkelerde yaptırıyorlar. son zamanlarda hasbelkader girip incelediğim teknoloji şirketlerinden örnek vereyim
  
  ibm : 1911 yılında kurulmuş, 2014 yılı cirosu : 93 milyar dolar
  microsoft : 1985 yılında kurulmuş, 2014 yılı cirosu : 86 milyar dolar
  intel : 1956 yılında kurulmuş, 2014 yılı cirosu : 55 milyar dolar
  xilinx : 1984 yılında kurulmuş, 2014 yılı cirosu : 2.38 milyar dolar
  altera: 1983 yılında kurulmuş, 2013 yılı cirosu : 1.7 milyar dolar
  
  irili ufaklı nicesi vardır...
  
  bu şirketlerin hepsi ürünlerini uluslararası pazarda satışa sunmuş firmalar. hepsi fikri haklarını ellerinde bulundurdukları ürünler üzerinden global piyasaya ulaşmış. senelerce arge yapmışlar yani. hepsi de ciddi kar eden şirketler. türkiyeden kuruluşu bunlara benzer köklü, kuruluşu argeye dayalı, yüksek cirolu / yüksek karlı bir şirket aklınıza geliyor mu? sanmıyorum, yok çünkü. biz o defteri çoktan kapatmışız, pas geçmişiz. şu an bu konuda abd gibi büyük bir devin eline su dökmek pek de mümkün gözükmüyor.
  
  arge dediğin şey kafası çalışan bi kaç adamı bir yere tıkalım onlar da bize çok süper icatlar çıkarsın olayı değil. adam olayı 1800'lü senelere kadar götürmüş her yeni keşfettiği şey kendisinde yeni bir deneyim, yeni bir katmadeğer oluşturmuş, bir sonraki için kafa patlatmış. nesilden nesile de bunu sürdürmüş.
  
  örn. vestel'in cirosu xilinx'in cirosunun üç misli, aşağı yukarı aynı yıllarda kurulmuşlar. vestel bunun ancak 1000'de 1'ini net kar olarak elde etmiş xilinx ise 4'te 1'ini. aradaki farkı görebiliyor musunuz? aradaki fark işte katma değer, daha önce yaptıklarının ekmeğini yeme ya da arge farkı.
  
  kendi hede hödömüzü yaptık, kendi bilmemnemizi yaptık falan bunlar palavra. bunu mevcutta olduğu şekilde katma değersiz bir şekilde yapmanın da global anlamda zerre değeri yok zaten.
  
  mevzu her şeyi yapmak değil, orta ölçekte bir güçseniz bir şeyi iyi yapmakta, kendinizi iyi kötü süper güç ilan ediyorsanız da bir kaç şeyi iyi yapmakta ve global ölçekte fark yaratmakta. herkesin aynı sahnede süpermen olma ihtimali yok. fark yaratırken de özünüzdeki değerlerinizi de kullanacaksınız, doğal kaynaklarınız, tarihiniz, doğanız ya da coğrafyanız bunların başında geliyor.
  
  - bu koşullarda değerlendirdiğimde proje güzel mi?
  - evet güzel proje. ülkenin coğrafi öz değerini kullanıyor.
  
  - katma değer üretiyor mu?
  - ilk anda üretmesi mümkün değil. ve işleyişi de düzgün yürüyen bir diplomasiye sıkı sıkıya bağlı. komşunuzla iyi geçinemiyorsanız iki misline de malolsa malının sizin üzerinizden geçmesine razı olmaz. en fazla malı gönderecek çin ile geçinemiyorsanız doğrudan unutun. ancak proje başarılı olursa kendi katma değerini yaratmak zorunda kalacaktır.
  
  - gerçekçi mi?
  - açıkçası çok da gerçekçi değil. söylenenleri mikro seviyede dahi başaramayan bir ülke için hatta gayet ütopik sayılabilir.
  
  - niye güzel o zaman?
  - güzel olan böyle bir vizyonun ortaya koyulabilmesi.