patrici

• pleb'ler ile günümüze bile sirayet eden kavgaya karışan topluluk.
  
  bir nevi bedir savaşı'nın aslında kavga boyutunda olması durumu ama burada işler farklı. tarih sayfalarında patrici & plebei olarak da geçen eşsiz hikaye. buradaki asıl kavga, sınıf kavgası, halkların kavgası.
  
  m.ö. 5 inci yüzyılın başında meşhur roma halkı, geriye dönüp bir bakıyor ki iki sınıfa ayrılmış. işimizin başına gelsin, başkanım, müdürüm dedikleri patriciler ve bunlara karşı isyan eden pleb’ler. affedersin ama bir nevi çoban-koyun ilişkisi.
  
  patrici dediğimiz dostlar, bütün yönetimi ellerinde tutmak isterler. hatta hem din hem de devlet işlerinde yetki isterler. kendilerini soylu ve önceki asil romalıların devamı olarak görürler. peki, isyankâr, halktan olan, halka giden ve bu duruma ses çıkarmaya başlayan pleb’ler boş durur mu? elbette durmaz. herkesin dini kendine düsturu ile kendi ibadet yerlerini inşa eder, bu da yetmez kendi din görevlilerini seçmeye başlarlar. uzun süre böyle giden ilişkiler nihayet 12 levha kanunları’nın m.ö. 450 yılında kabul edilmesiyle sona erer.
  
  aman canım nedir bu 12 levha deyip geçmeyin. günümüzde halen pek çok kanunun temeli 12 levhadır. tüm hukuk fakültelerinde roma hukuku zorunlu ders olarak okutulur. pek çok alacak-borç ilişkisi bu kanundan doğar. hatta magna carta’dan tutun insan hakları evrensel beyannamesi dahi bu kanunu esas alır. burada pek çok eşitlik uygulaması getirilmesine rağmen pek çok alanda kaderin cilvesi olarak az da olsa parası bol arkadaşların sözü geçer. o kadar da olacak ama değil mi? yani az sayıda olan patriciler, kendilerinden kat be kat fazla olan plepleri her ne kadar 12 levha kanunları da olsa istedikleri gibi yönetirler. hatta patriciler genel olarak pleplerin ağzına bir parmak bal çalarak onları kendi sınıflarına özendirmiş, aralarında birlik sağlamalarını engellemiştir.
  
  işte bunlar hep batı hep tarih hep roma affedersin.
  oldukça eski bir hikâyeydi bu anlattığım.
  aslında bugün; önceki günlerin, yılların hatta asırların bir tekrarı adeta.