2 entry daha
  • nicholas john spykman tarafından dünya politikasında amerikan stratejisi isimli eserde ortaya konulan ve zaman içinde jeopolitiğin temel kuramları arasında kendine yer açan politik teori. dilimizde aşina olunduğu üzere kenar kuşak teorisi olarak adlandırılır.

    spykman, kenar kuşak teorisini heartland yani dünyanın kalbi kavramını merkezine oturtan ve heartland'a hakim olan gücün dünyaya da hakim olacağını ileri süren halford john mackinder'ın kara hakimiyet teorisine bir alternatif olarak ileri sürmüştür. spykman'a göre dünya hakimiyeti heartland'ın değil kenar kuşağı oluşturan ve heartland'ın çevresini bir hilal gibi saran rimland'ın kontrolünden geçer. kaynakların, denizlerle olan etkileşimin, ekonomik faaliyetlerin ve politik siklet merkezlerinin büyük çoğunluğu kenar kuşak olarak adlandırılan bölge dahilindedir ve bu sebeple kenar kuşak üzerinde otorite sağlayan unsur dünya hegemonyası yolunda önemli bir gelişme sağlayacaktır. bu sebeple spykman'a göre amerika bir dünya gücü olmak istiyorsa ya rimland üzerinde hakimiyet kurmalı ya da bu otoriteyi kurabilecek diğer rakipleri egale etmelidir.

    ancak spykman, kenar kuşak bölgesinin tek bir ülke tarafından tam anlamıyla ele geçirilmesini çok da olası görmez ve önemli olanın rimland bölgesinde yaşanacak kalıcı bir ittifak birlikteliğinin amerika çıkarlarına yaratacağı olumsuzluğu sorgular. kısacası amerika bir dünya hakimiyeti kurmak istiyorsa rimland bölgesinde birleşik bir güç oluşturabilecek ülkeleri kendi içinde bölmeli ya da kendilerine yaklaştırmalıdır. bir diğer ifadeyle kendi çıkarları doğrultusunda jeopolitik bir güç dengesi yaratmalıdır.

    politika ve askeri güç perspektifinden yorumlandığında rimland bölgesinin özellikle günümüz koşullarında tek bir ülke tarafından ele geçirilemeyeceği hatta bunun imkansız yakın bir olasılık olduğu görülebilir. çünkü rimland yayı abd, rusya ve japonya* hariç dünyanın en nüfuzlu ülkelerini içine alır. fakat meseleye ekonomik merkezli baktığımızda ve günümüz dünyasının ekonomi politik eksenli bir çıkar sahası haline geldiğini düşündüğümüzde rimland bölgesinde ekonomik hakimiyeti elde eden gücün dünya hakimiyetini de elde edebileceğini düşünebiliriz. bu da bu şekilde bir yorumdur.
1 entry daha
hesabın var mı? giriş yap