huzur (kitap)

• huzursuzluğun romanı.
  
  ihsan: kendisinin gölgesidir.
  
  "bizim memlekette aranan kaybolur. şark oturup beklemenin yeridir. biraz sabırla her şey ayağınıza gelir."
  
  " bu adamlarla ne diye alay ediyorum? sanki benim azaplarım onların bir yığın kaçış imkanlarıyla dolu hayatlarından daha mı iyi?"
  
  " mümtaz kendi sıkıntılarının hikayesiyle başkasını teselli etmek isteyen bir adamın sözünün bir türlü bitmeyeceğini birkaç defa tecrübe etmişti."
  
  "bir kaç ay evvel sevdiği kadın yaşama iradesini tek başına kullanmak istemiş, ondan ayrılmıştı."
  
  "bu her türlü hatanın üstünde, bir yığın anlaşmamazlığın zavallı kurbanı, onu her budalalığında, her deliliğinde affetmiş, sakin tebessümüyle ömrünün bütün acılarını örtmüş kadının hayaliydi. bu tebessüm arkasında kendisine ait o kadar büyük, facialı, muzlim şeyleri gizlediği için, arkasında onun hatalarıyla delik deşik olmuş bir kalp, insanlara itimadını kaybetmiş, bir bıkkınlık içinde her şeyi bırakmış bir ömür bulunduğu ve bunların hiçbirini göstermediği, örtüp sakladığı için, kendiliğinden en korkunç silah oluyordu."
  
  " insanoğlu, zamanın bu mahpusu, onun dışında fırlamağa çalışan bir biçare idi."
  
  nuran: ısdırabın içinden geçeriz, başka alemde gibi...
  
  "biz düşüncelerimizi çok defa omuzlarımızda taşırız. onun için onları kıpırdatmamız bu düşüncenin ağırlığı nispetinde güç olur."
  
  "mesele okuduklarımızın bizi bir yere götürmemesinde. ... hülasa çoğumuz seyehat eder gibi, benliğimizden kaçar gibi okuyoruz. mesele burada. halbuki kendimize mahsus yeni bir hayat şekli yaratma devrindeyiz."
  
  "insanlıktan ümidi kesmedim, fakat insana güvenmiyorum."
  
  "yolun büyüğü küçüğü yoktur. bizim yürüyüşümüz ve adımlarımız vardır. fatih, yirmi bir yaşında istanbul'u fethetmiş, descartes da yirmi dört yaşında felsefesini yapar. istanbul bir kere fethedilir. usul üzerine konuşma bir kere yazılır. fakat dünyada miilyonlarca yirmi bir yirmi dört yaşında insan vardır. fatih veya descartes değillerdir diye ölsünler mi? kesif olsunlar yeter.
  
  yani yollar dediğimiz şeyin büyüklüğü bizim içimizdedir."
  
  "bir şeyden korkmak, biraz da onun geleceğini bilmektir."
  
  "mümtaz bütün bu zenginliklerin kendi dikkatinden geldiğini bilmiyor değildi."
  
  "insan ruhunun en az tahammül edebildiği şey - belki daha ötesi olmadığı, kendimize mühlet vermeden yaşamağa mecbur olduğumuz için olacak- saadettir."
  
  suat: her düşüşün altında bir başkası vardır. ve herkes kendinin mezarıdır.
  
  "bazı kapıların bize kapalı görünmesi, önünde değil arkasında durduğumuz içindir."
  
  "zannetme ki, sana kabuğunu kır, diye cevap vereceğim... o zaman dağılırsın! sakın kabuğunu kırma; genişlet... ve kendine mal et, kanınla işle ve canlandır. kabuğun kendi derin olsun."
  
  "ıstırap günlük ekmeğimizdir; ondan kaçan insanlığı en zayıf tarafından vurmuş olur, ona en büyük ihanet ısdıraptan kaçmaktır. bir çırpıda insanlığın talihini değiştirebilir misin? sefaleti kaldırsan, bir yığın hürriyet versen, yine ölüm, hastalık, imkansızlıklar, ruh didişmeleri kalır. o halde ıstırap karşısında kaçmak, kaleyi içten yıkmaktır."
  
  " bütün fecaat, insanın insanla karşılaşa karşılaşa, en sonunda kendisini tanımayacak hale gelmesi..."
  
  "fikirler de öyledir: hayatla karşılaşa karşılaşa tanınmaz hale gelir."
  
  "hiçbir şeyi kendimize kader yapmağa hakkımız yoktur. hayat o kadar geniş ve insan o kadar büyük meseleler içinde ki... onu kavramak için düşüncelerimizde ve hayatımızda hür olmalıyız."
  
  mümtaz: bir zihinde yaşayanlar daima güzeldir.
  
  " muharebe olursa bu hamal askere gidecek! ben de gideceğim! fakat arada bir fark var. ben hitler'i ve fikirlerini tanıyor ve ona kızıyorum. onunla sevine sevine dövüşürüm. fakat bu biçare ne almanya'nın ne de bu fikirlerin farkında. bilmediği tanımadığı bir davaya karşı harp edecek; belki de ölecek!"
  
  "talihimizin en hazin tarafı neresidir biliyor musun mümtaz? insanın yalnız insanla meşgul olması. ... farkında olsun olmasın, insan insanı malzeme gibi kullanıyor."
  
  " ne hayat ne eşya bütün değildir. bütünlük insan kafasının vehmidir."
  
  (bkz: ahmet hamdi tanpınar)