west side story

• 1961 yapımı film olanının yaklaşık on dakika süren çok güzel bir açılış sahnesi var ki tadından yenmez.
  
  film hakkında en olumsuz eleştirim şu ki tony^* denen arkadaş, filmdeki kilit rolü oynamasına rağmen niyeyse film boyunca aşırı yapmacıkmış gibi geldi. karakterlerin hepsi özene bezene seçilmiş, hepsi de baldan tatlı oynamış; ancak tony, en önemli adam, aşırı vasat kalmış yanlarında. 2,5 saatlik filmde bir iki kere onun sahnelerinde ileri sardırmak zorunda kaldığımı itiraf etmeliyim.^* yönetmenlerden robert wise da benim gibi düşünmüş olmalı ki şurada okuduğuma göre tony karakteri için düşünülen ilk isim elvis presley imiş. maria^* karakteri için de audrey hepburn düşünülmüş, ancak hamile olduğu için gerçekleşmemiş.
  
  aynı kaynağa göre film, 10 oscar ödülünü kaparak müzikal türündeki gigi filmini geçerek rekoru elinde tutmaktadır. o kadar mı? hayır! iki yönetmenin en iyi yönetmen oscarını aldığı ilk ve tek film imiş ta ki onun 46 yıl ardından no country for old men yönetmenleri de alana kadar.
  
  ayrıca oyuncuların hepsi fit... hepsi zımba gibi delikanlılar ve güzeller. esnaf abimiz doc, polis abilerimiz schrunk ve krupke bile fit lan... dikkatimi çeken diğer bir husus da filmde bir tane bile afroamerikan görünmemesi. göründüyse yeşillendirin, ben dikkat etmemişim derim. belki bir sebebi vardır, neme lazım.
  
  --- spoiler ---
  konusunu aşırı zenofobik köklü sokak çetesi jets ile kendilerini savunma ve belki de kültürlerini koruma amaçlı kurdukları sharks adlı çeteleriyle hispanik (!) p.r.ların^* mahalle içerisindeki tırmanan gerilimlerinden alan film, mutlu sonla bitmiyor ve devamını getirmeyi çok kıymetli biz adem oğluna bırakıyor. fakat vermek istedikleri her şeyi yeterince iyi anlatmış adamlar:
  
  -yabancı bir ülkeye entegre olmakla o ülkede asimile olmak sınırında dolanan porto rikoluların gelgitleri... o meşhur dans gecesinin ardından uzun dakikalar boyunca süren şu sahne anita ve diğer kadınların; bernardo ve diğer erkeklere karşı amerika'yı övdükleri, erkeklerin de karşı çıktıkları^* amerikan olma atışması ufak bir örnek olarak gösterilebilir.
  
  -polisin girdiği her sahnede sıkıntıyı çözmek adına somut bir adım atmak yerine yaşananlar karşısında terfi alma veya görev değişikliğine maruz kalma konularına dokundurup dokundurup devletin göçmenliğe bakış açısını hissettirmeleri... en sonunda "aman birbirinizi yiyin de kurtulak" bakışı...
  
  -mahallelerinin elden gideceğini düşünen, tüm çetelerin kökünü kazımış ipsiz sapsız amerikalıların anlamsız hareketleri... örneğin jets üyelerine yanlış işler yaptıklarını her fırsatta söyleyen doc, "neden çalışmıyorsunuz" sorusuna yanıt alamamaktadır. yine war council'i toplamak için sharks üyelerini beklerken kendilerinin "neden böyle insanlar olduklarını" tarif ettikleri şu efsane sahnede tüm suçlarını legalize etmek için çabalamaları ne çirkin olduklarını göstermiyor mu!?
  "...our mothers all are junkies,
  our fathers all are drunks,
  golly, moses...
  naturally, we're punks!
  ...
  we never had the love that every child oughta get.
  we ain't no delinquents, we're missunderstood...
  deep down inside us, there is good there is good there is good..."
  zira bunları kendileri idrak edebiliyor ve yanlış yolda olduklarını bile bile devam ediyorlar. suçu ise sevgisiz ebeveynlere, sahip oldukları sosyal hastalıklara yıkarak kendilerinin suç işlemediklerini iddia ediyorlar. bu adamların anita'ya tecavüz etmeye yeltenmelerine, kendi kurdukları teke tek fair (!) fight kurallarına uymayıp nardo'yu öldürmelerine değinmiyorum bile.
  
  bonus: maria'nın imkansız olsa da umut fışkıran aşkı dolayısıyla yaşadığı pak mutluluğu, o güzel sözlerle çok tatlı yansıtılmış. kesinlikle izlenmeli! ba-yıl-dım.
  
  bonus 2: tee yukarıda verdiğim kaynaktan edindiğim bilgilere göre filmde tony ve riff arasındaki sonsuza dek sürecek olan dostluklarına yönelik riff'in "womb to tomb!" repliğine cevaben tony'nin verdiği "birth to earth!" yanıtı aslında "sperm to worm!" şeklinde imiş, ancak dönemin sansür şartları dolayısıyla değiştirilmiş.
  
  son: ulan şimdi düşündüm de karnını doyuramayan mahalle çeteleri dans gecelerine katılıyor fiyakalı kıyafetlerle. nasıl bir ülke lan burası!?^*
  --- spoiler ---