boron

• şu bor denen elemente kriptonit muamelesi yapılıyor ya, gülsek mi, ağlasak mı, bilemiyorum. yahu tamam, memlekette bor var, uçak yakıtı mı yaparsınız, füze mi yaparsınız, elektrikli araba mı yaparsınız, ne yaparsanız yapın, ama bunu suya bulaştırmayın arkadaşım. neden?
  
  madde 1: bitkiler için toksik. bakın aşağıda içme suyundaki bor varlığı sorununa ilişkin iki rapor, biri who'nun:
  
  https://www.who.int/…anitation_health/dwq/boron.pdf
  https://www2.gov.bc.ca/…/boron/boron-tech-appnx.pdf
  
  ne diyor? ikinci raporun hemen 6. sayfasında tablo 2'de "sulama suyunda bor konsatrasyonları için kriterler" önerilmiş. belirli bitki türleri bora hassas, o yüzden sınırlar konulmuş. peki bunu biz bilmiyor muyuz? hop, su kirliliği kontrol yönetmeliği teknik usuller tebliği'ne ışınlanalım.
  
  http://www.cmo.org.tr/…at/mevzuat_detay.php?kod=230
  
  madde 47'ye bakın. hatta kopyalayalım:
  
  "sulama suyunda bor problemi"
  
  madde 47- ülkemizde bazı yörelerde bor elementinin taşıdığı önem dolayısı ile yukarıdaki sulama suyu sınıflamalarına ek olarak bitkilerin bora dayanıklılığını gözönünde bulunduran ek bir atıksu - sulama suyu sınıflandırmasına gerek duyulmaktadır.
  
  aslında, bütün bitkilerin normal gelişmeleri için az bir miktar bora ihtiyaçları vardır: ancak borun bitkilere gerekli miktarı ile zehirlilik yaratan miktarı arasında çok dar bir sınır vardır ve bu sınır bitki türlerine göre değişmektedir. ancak, toprakta veya sulama suyunda bu belirti sınırların üstünde bor bulunması bitki yapraklarında sararma, yanma ve yarılmalara, olgunlaşmamış yapraklarda dökülme ve büyüme hızının yavaşlaması ile verimde azalmaya neden olur. tablo 9`da bitkilerin bora karşı dayanıklılık derecelerine göre sulama sularının sınıflandırması yapılmıştır. arıtılmış atıksuların sulamada kullanılmasında bu sınıflandır-manın gözönüne alınması gerekir."
  
  aşağıda tablo 5'te "sulama sularında izin verilebilen maksimum ağır metal ve toksik elementlerin konsantrasyonları" başlığında bor için de değerler verilmiş. tablo 9'da da bor için özel sulama suyu sınıfları belirlenmiş.
  
  bu sadece bizim sorunumuz mu? değil. güney avrupa ve hatta ta lübnan ve israil'e kadar tüm ülkelerde doğal kayaçlarda bor var ve bizim gibi tarım sektörü önemli bu ülkelerde de borla ilgli sorunlar mevcut. hatta bakın lübnanlı arkadaşlar aşağıdaki raporda ne demişler:
  
  https://www.bgr.bund.de/…__blob=publicationfile&v=4
  
  "boron is a critical parameter for plant health when used in agricultural irrigation but overall boron removal is very poor. households should be advised to reduce their boron output by using detergents without borate bleaches."
  
  yani zaten sularda bor yüksek, bitkilere zarar veriyor, bir de borlu deterjan kullanmasınlar demişler. hatta who içme suyundaki bor düzeylerini 1 mg/l ile sınırlandırınca "italya ve güney kıbrıs ne olacak? diye soranlar da olmuş.
  
  https://sites.nicholas.duke.edu/…an-environment.pdf
  
  ve madde 2: yukarıda demişler zaten; bor, arıtma tesislerinde arıtılamıyor.
  
  bizimkiler de "borlu deterjan kullanın, bu doğal ve çevreye zararsız" diye reklam yapıyorlar. ne denir, bilemiyorum. yani ve mani:
  
  - bor kriptonit değildir, bitkiler için ve belirli düzeylerde insanlar için de toksik bir elementtir.
  - arıtma tesislerinde arıtılamamaktadır (ya da çok büyük maliyetler gerekir diyelim).
  - doğal ve çevreye zararsız deterjan olmaz arkadaşlar, neyin kafasını yaşıyorsunuz?
  
  hem memur hem mühendis'ten şöyle bir cevap geldi:
  
  bor tüm deterjanların ana maddesidir. beyazlatıcı ve sterilizasyon için kullanılır. "sadece beyazlar" için olan deterjanların içeriğinin çoğu bordur.
  
  boron adlı deterjannın içerik olarak piyasada satılanlardan -ariel, omo, tursil vs.- bir farkı yok.
  içerikleri aynı aksine kimyasalı daha az. (renklendirici, parfüm, iz element vs.)
  
  yani yıllardır topraklarda bor kirlenmesi olmuyorsa şimdi de olmaz.
  boş konuşmuşsunuz maalesef.