binaların yangından korunması hakkında yönetmelik

• ikinci bölüm
  sulu söndürme sistemleri
  
  genel
  madde 91- sulu söndürme sistemleri yangın dolapları sistemi, hidrant sistemi, sprinkler sistemi için yapılmış hidrolik hesaplar neticesinde gerekli olan su basınç ve debi değerleri merkezi veya şehir şebekeleri tarafından karşılanamıyorsa; kapasiteyi karşılayacak yangın pompa istasyonu ve deposu oluşturulmalıdır.
  
  su depoları ve kaynaklar
  madde 92- sistemde en az bir güvenilir su kaynağı bulunmalıdır.
  
  sulu söndürme sistemleri için kullanılacak su depolarının yangın rezervi olarak ayrılmış bölümleri başka amaçlar için kullanılmayacak, depo tesisatı sadece söndürme sistemlerine hizmet verecek şekilde düzenlenecektir.
  
  yapıda sprinkler sistemi bulunması durumunda, su deposu kapasitesi yapının risk sınıfına bağlı olarak en az tablo 3'de belirtilen süreyi sağlayacak kapasitede seçilecektir.
  
  tablo 3: sprinkler söndürme sistemleri için su ihtiyacı.
  
  debi (l/dak) süre (dak)
  düşük tehlike sınıfı 1000 45
  orta tehlike sınıfı 2000 60
  yüksek tehlike sınıfı hidrolik hesaplar ile belirlenir.
  yüksek binalar hidrolik hesaplar ile belirlenir.
  
  sprinkler söndürme sistemi yanında yapı içi yangın dolapları ve yapı dışı hidrant sistemi mevcut ise bu durumda sprinkler söndürme suyu debisine tablo 4'de belirtilen değerler ilave edilerek su depo kapasitesi belirlenmelidir.
  
  tablo 4: yangın dolapları ve hidrant sistemi için ilave edilecek su ihtiyaçları
  
  yangın dolabı debisi (l/dak) hidrant debisi (1/dak) süre (dak)
  düşük tehlike sınıfı 100 400 30
  orta tehlike sınıfı 100 1000 60
  yüksek tehlike sınıfı 200 1500 90
  
  yapıda sulu söndürme sistemi olarak sadece yangın dolapları sistemi mevcut ise su kapasitesi en az 200 litre debiyi 60 dakika süre ile karşılayacak şekilde en az 12 m³ olacaktır.
  
  yapıda sadece çevre hidrant sistemi bulunması durumunda su ihtiyacı en az 1900 litre debiyi 90 dakika süre ile karşılayacak kapasitede olmak üzere yapının risk sınıfına göre yapılacak hidrolik hesaplar ile belirlenecektir.
  
  pompalar
  madde 93- yangın pompaları: sulu söndürme sistemlerine basınçlı su sağlayan, anma debi ve anma basınç değeri ile ifade edilen pompalardır. pompalar, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekliği anma basma yüksekliği değerinin en fazla %140'ı kadar olmalı ve %150 debideki basma yüksekliği, anma basma yüksekliğinin %65'inden daha küçük olmamalıdır. bu tür pompalar, istenen basınç değerini karşılamak koşuluyla, anma debi değerlerinin %130'u kapasitedeki sistem talepleri için kullanılabilir.
  
  sistemde bir pompa kullanılması halinde aynı kapasitede yedek pompa olmalıdır. birden fazla pompa olması halinde toplam kapasitenin en az %50'si yedeklenmek şartıyla yeterli sayıda yedek pompa kullanılacaktır.
  
  pompanın çevrilmesi elektrik motoru yanı sıra içten yanmalı motorlar veya türbinler ile olabilir.
  
  yedek diesel pompa kullanılmadığı takdirde yangın pompalarının enerji beslemesi güvenilir kaynaktan sağlanarak, yapının genel elektrik sisteminden bağımsız beslenecektir.
  
  yangın pompalarının, otomatik hava boşaltma valfı, sirkülasyon rahatlama valfı gibi yardımcı elemanlar bulunmalıdır.
  
  her pompanın ayrı bir kumanda panosu olmalıdır. pano kilitli olmalıdır. elektrik kumanda panosu, faz hatası, faz sırası hatası, kumanda fazı hatası, bilgi ışıklarıyla donatılmalıdır. açma kapama şalterine pano kilidi açılmadan erişilememelidir.
  
  her pompanın ayrı bir kumanda basınç anahtarı olmalıdır. basınç anahtarları, kumanda panosunun içine yerleştirilmiş, su basıncını boru bağlantısıyla hisseden, su darbelerine karşı korumalı, alt ve üst değerler ayrı ayrı ve bağımsız olarak ayarlanabilir ve ayarlandıktan sonra kilitlenebilir olmalıdır.
  
  pompa kontrolü basınç kumandalı tam (otomatik başla-otomatik dur) veya yarı otomatik (otomatik başla-elle dur) olabilir.
  
  pompa odası veya pompa istasyonunda +4°c üzerinde sıcaklığın sürekli sağlanabilmesi için uygun gereçler sağlanacaktır.
  
  pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazların çalışma alanı etrafında acil aydınlatma sağlanacaktır.
  
  zemin yeterli bir drenaj için eğimli olarak hazırlanarak pompa, sürücü, kontrol panosu gibi kritik cihazlardan suyun uzaklaştırılması sağlanacaktır.
  
  yangın dolapları sistemi
  madde 94- yangın dolapları sistemi sabit boru tesisatı ile yangın dolaplarından meydana gelir.
  
  a) sabit boru tesisatı;
  
  1) yangın dolapları sistemlerine suyu sağlayan sabit boru tesisatı çapı 50 mm'den az olmamak üzere yapılacak hidrolik hesaplara göre belirlenmelidir.
  
  2) yüksek binalar, alışveriş merkezleri, otoparklar ve benzeri yerlerde, ıslak veya kuru sabit boru sistemi üzerinde, itfaiye ve eğitilmiş personelin kullanımına olanak sağlayan bağlantı ağızları bırakılmalı ve bu bağlantı ağızları yangın merdiveni veya yangın güvenlik hacmi gibi korunmuş mekanlarda olmalıdır.
  
  3) sabit boru tesisatı üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları, itfaiyenin kullandığı normlara uygun olacaktır. bağlantı ağızları, yapının sprinkler ve yangın dolapları sistemine de suyu sağlayan sabit boru tesisatında bırakılması durumunda, bu bağlantılar ana kolonlar üzerinden doğrudan yapılacaktır.
  
  b) yangın dolapları;
  
  1) yüksek yapılar, çarşılar, toplanma amaçlı binalar, konaklama ve sağlık amaçlı yapılar, kapalı kullanım alanı 2000 m² den büyük olan bütün binalar, 1000 m² den büyük imalathane ve atölyelere yangın dolabı yapılacaktır.
  
  2) yangın dolapları her katta ve yangın duvarları ile ayrılmış her bölümde aralarındaki uzaklık 30 m'den fazla olmayacak şekilde düzenlenecektir. yangın dolapları mümkün olduğu kadar koridor çıkışı ve merdiven sahanlığı yakınına kolaylıkla görülebilecek şekilde yerleştirilecektir. binanın sprinkler sistemi ile korunması ve katlara itfaiye bağlantı ağzı bırakılması durumunda yangın dolapları arasındaki uzaklık 45 m'ye kadar çıkarılabilir.
  
  3) hortumların saklandığı dolap ve kabinler gerekli cihazların döşenmesine izin verecek büyüklükte olacaktır. bunlar yangın sırasında hortum ve cihazların kullanılmasını zorlaştırmayacak şekilde tasarlanacak ve sadece yangın söndürme amacı için kullanılacaktır.
  
  4) hortumlar, serme ve bağlama gibi becerilere sahip eğitilmiş personel veya itfaiye görevlisi olmayan yapılarda, yuvarlak yarı-sert hortumlu yangın dolapları ts en 671-1'e uygun olmalıdır. hortum, yuvarlak yarı-sert ts en 694 normuna uygun, çapı 25 mm olmalı ve hortum uzunluğu 30 m'yi aşmamalıdır. nozul (lüle) veya lansı kapama, püskürtme ve/veya fiskiye yapabilmelidir.
  
  5) itfaiye bağlantısı olmayan yuvarlak hortumlu yangın dolap dizayn debisi 100 1/dak ve lans girişindeki basınç 400 kpa olmalıdır. basıncın 700 kpa'ı geçmesi durumunda basınç düşürücüler kullanılmalıdır.
  
  6) yetişmiş yangın söndürme görevlisi bulundurmak zorunda olan yapılarda kullanılabilecek yassı hortumlu yangın dolapları ts en 671-2 nolu standartlara uygun olmalıdır. yassı hortum anma çapı 50 mm'yi ve hortum uzunluğu 20 m'yi geçmemelidir. nozul (lüle) veya lansı kapama, püskürtme ve/veya fiskiye yapabilmelidir. dolap dizayn debisi 400 l/dak ve lans girişindeki basıncı 600 kpa olmalıdır. basınç 900 kpa'ı geçmesi durumunda basınç düşürücü kullanılmalıdır.
  
  hidrant sistemi
  madde 95- yapıların yangından korunmasında, ilk müdahalede söndürülemeyen yangınlara dışarıdan müdahale edebilmek için mümkün olduğunca yapının veya binanın tüm çevresini kapsayacak şekilde tesis edilecek hidrant sistemi bünyesinde yerleştirilecek hidrantlar, itfaiye ve araçlarının kolay yanaşabileceği ve bağlantı yapabileceği şekilde düzenlenmelidir.
  
  hidrant sistemi dizayn debisi en az 1900 l/dak olmalı ve debi yapının risk sınıfına göre arttırılmalıdır. hidrant çıkışında 700 kpa basınç olmalıdır.
  
  hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m, az riskli bölgelerde 150 m alınmalıdır.
  
  normal şartlarda hidrantlar korunan binalardan ortalama 5-15 m kadar uzağa yerleştirilmelidir.
  
  hidrant sistemine suyu sağlayan boru donanımında ring sistemi mevcut değilse kullanılabilecek en düşük boru çapı 150 mm olmalıdır.
  
  sistemde kullanılacak hidrantlar yer üstü yangın hidrantı olmalı ve ts 2821 nolu standarda uygun olmalıdır. hidrant sisteminde, hidrant yenilenmesini ve bakım işlemlerinin yapılmasını kolaylaştıracak uygun noktalarda ve yerlerde yer altı ve/veya yer üstü hat kesme vanaları temin ve tesis edilmelidir.
  
  sorumluluk bölgelerinde hizmette bulunan araçların giremeyeceği ya da manevra yapamayacağı ikinci kısım birinci bölümde öngörülen hususlara uygun ulaşım imkanı olmayan yerleşim mahalleri olan belediyeler buralarda meydana gelebilecek yangınlara etkili bir müdahale bakımından bu yerleşim yerlerinin uygun yerlerine yerüstü yangın hidrantları veya pompa ile teçhiz edilmiş yeterli kapasitede yangın havuzları ve sarnıçları yaptırmak zorundadırlar.
  
  sprinkler sistemi
  madde 96- aşağıda belirtilen yerler tam veya kısmi otomatik sprinkler sistemi ile korunmak zorundadır.
  
  a) büro ve konut haricindeki bütün yüksek binalar,
  b) yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan büro binaları,
  c) yapı yüksekliği 51.50 m'yi geçen apartmanlar,
  d) araç kapasitesi 20 den fazla olan veya birden fazla bodrum katı kullanan kapalı otoparklarda,
  e) yatak sayısı 200'ü geçen otel, pansiyon ve misafirhanelerde,
  f) toplam kullanım alanı 2000 m² nin üzerinde olan katlı mağazalar, alışveriş, ticaret, eğlence ve toplanma yerleri otomatik sprinkler sistemi ile korunacaktır.
  
  sprinkler sistemlerine suyu sağlayan sabit boru tesisatı çapı yapılacak hidrolik hesaplara göre belirlenmelidir.
  
  deprem tehlikesi bulunan bölgelerde, sismik hareketlere karşı ana kolonların her hangi bir yöne sürüklenmemesi için dört yollu destek kullanılmalı ve 63 mm veya daha büyük çaplı branşman borularda esnek bağlantılar kullanılarak boruların kırılması önlenmelidir.
  
  sprinkler sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyorsa; her bir zon veya kolon hattına akış anahtarları, test ve drenaj vanası ve izleme anahtarlı hat kesme vanası konulmalıdır.
  
  muhtemel küçük çaplı yangınlarda sprinkler patlaması veya birkaçının hasara uğraması durumunda hemen değiştirilecek ve yangın güvenlik sisteminin sürekliliğini sağlamak için 6 adetten az olmamak kaydıyla sistemin büyüklüğüne göre yeterli miktarda yedek sprinkler başlıkları ve başlıkların değiştirilmesi için özel anahtarlar bulundurulacaktır.
  
  sprinkler sistemini besleyen borular üzerinde kesme vanaları bulunmalıdır. boru hatlarında bulunan vanaların, bölgesel kontrol vanalarının ve su kaynağı ile sprinkler sistemi arasında bulunan tüm vanaların devamlı açık kalmasını sağlayacak önlemler alınmalıdır.
  
  sistemde basınç düşürücü vana kullanılması durumunda, her bir basınç düşürücü vananın önüne ve arkasına birer adet manometre konulmalıdır.
  
  bina ve tesisler, kullanım amaçlarına ve içerdikleri-depoladıkları malzemeler açısından düşük tehlike sınıfı, orta tehlike sınıfı ve yüksek tehlike sınıfı olarak ayrıldıkları risk gruplarına göre projelendirilmelidir.
  
  tesis ve yapının yangın risk sınıfına bağlı olarak sprinkler sisteminin herhangi bir besleme kolonuna bağlanan sprinklerin koruduğu birim kat için en büyük korunma alanı, düşük ve orta tehlike sınıfı için en fazla 4800 m² ve yüksek tehlike sınıfı için en fazla 2300 m² olmalıdır.
  
  itfaiye su verme bağlantısı
  madde 97- yüksek yapılarda ve cephe genişliği 75 m'yi aşan yapılarda, itfaiyenin sisteme dışarıdan su basabilmesi için sulu yangın söndürme sistemlerine itfaiye bağlantısı yapılacaktır. sistemde bir çekvalf bulunacak ve çekvalf ile itfaiye bağlantısı arasındaki borulardaki suyun otomatik olarak boşalmasını sağlayacak elemanlar konulacaktır.
  
  üçüncü bölüm
  köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit söndürme sistemleri
  
  köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit söndürme sistemleri
  madde 98- köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit söndürme sistemleri, tesisin nitelik ve ihtiyaçlarına bağlı olarak uygun, güncel, sertifikalı ve ilgili tse standartlarına göre tasarlanacaktır.
  
  suyun söndürme etkisinin yeterli görülmediği veya su ile reaksiyona girebilecek maddelerin bulunduğu, depolandığı ve üretildiği hacimlerde uygun tipte söndürme sistemi tesis edilir.
  
  her türlü gazlı söndürme sistemleri kurulurken, otomatik gaz boşaltımı esnasında veya sistemin aktive olduğunu işletici ve mahalde çalışan personele bildiren ve kişilerin söndürme mahalini tahliye etmesini sağlayacak sesli ve ışıklı uyarılar temin ve tesis edilmek zorundadır.
  
  halon alternatifi gazlar ile tasarımı yapılmış gazlı yangın söndürme sistemlerinde kullanılan söndürücü gazın, yerel ve uluslararası yönetmelik ve standartlarla belgelenmiş uzun süreli kullanım geçerliliği olmalıdır.
  
  dördüncü bölüm
  taşınabilir söndürme tüpleri
  
  taşınabilir söndürme tüpleri
  madde 99- söndürme tüplerinin sayısı mekanlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. her bağımsız bölüm için en az 1 adet olmak üzere, beher 200 m² taban alanı için 1 adet ilave edilerek uygun tipte 6 kg'lık yangın söndürücü bulundurulması esas alınarak; a sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu, b sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü, c sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli, d sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde ise kuru metal tozlu söndürme cihazları bulundurulacaktır.
  
  otopark, depo, tesisat daireleri ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulur.
  
  söndürme tüpleri dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak görülebilecek şekilde işaretlenerek her durumda kolayca girilebilir yerlere yerleştirilir.
  
  taşınabilir söndürme tüpleri için, söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde ve zeminden asma halkasına olan uzaklığı yaklaşık 90 cm'yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.
  
  bütün arabalı yangın söndürücüler ts 11749-en 1866 kalite belgeli olacak ve diğer taşınabilir yangın söndürme tüpleri ts 862-en 3 kalite belgeli olacaktır.
  
  bütün yangın söndürücülerin periyodik kontrol ve bakımı ts 11748 standardına göre yapılacaktır. söndürücülerin bakımını yapan üretici veya servis firmaları sanayi ve ticaret bakanlığının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olmalıdır. servis veren firmalar istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermekle yükümlüdürler.
  
  binalara konulacak yangın söndürme tüplerinin cins, miktar ve yerlerinin belirlenmesi konusunda mahalli sivil savunma müdürlüğü ve itfaiye teşkilatının görüşü alınır.
  
  beşinci bölüm
  periyodik testler ve bakım
  
  periyodik testler ve bakım
  madde 100- bu yönetmelikte gerekli görülen tüm yangın söndürme sistemleri bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında sistemin gerektirdiği sürelerde periyodik testlere ve bakıma tabi tutulacaktır.
  
  tüm yeni tesis edilmiş sistemler başlangıç testine tabi tutulacaklardır.kabul işlemleri yetki sahibi merci tarafından yeterli ve tatmin edici bulunacak şekilde sonuçlandıktan sonra test ve denetim raporlarıyla birlikte, yapıldı (as-built) tesisat projelerinin çoğaltılabilir kopyaları, cihaz çalıştırma ve bakım talimatları ve periyodik bakım süreleri, sistem çalışma talimatı bina sahibi, yöneticisi veya sorumlu bina yetkilisine teslim edilecektir. bu belgelerin sistemin ömrü boyunca saklanması ve periyodik test ve bakım servis sözleşmesi ile birlikte yetki sahibi merciinin incelemesine hazır tutulması bina sahibi, yöneticisi veya sorumlu bina yetkilisinin sorumluluğunda olacaktır.
  
  sisteme ilaveler yapıldığında veya iptaller olduğunda, sistem donanımında herhangi bir değişiklik, onarım ve ayar yapıldığında yeniden kabul testleri yapılacaktır.
  
  bu bölümde belirtilen tüm denetim ve test işlemleri ile ilgili olarak yazılı raporlar düzenlenecek ve bina sahibi, yöneticisi veya sorumlu bina yetkilisi tarafından binada muhafaza edilecektir.
  
  guvenliksitesi.net yangından korunma ve güvenlik sistemleri
  
  sekizinci kisim
  tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması
  
  birinci bölüm
  genel hükümler
  
  genel
  madde 101- yönetmeliğin bu kısmındaki hükümler tehlikeli maddelerin depolanması, doldurulması, kullanılması, üretilmesi ve satışa sunulması ile ilgili işlemleri kapsar.
  
  mevzuat
  madde 102- bu kısımda yapılan işler, ayrıca imar mevzuatı ve ilgili tse standartları ile aşağıda belirtilen tüzüklere uygun olmalıdır.
  
  a) 27/11/1973 tarihli ve 7/7551 sayılı bakanlar kurulu kararı ile yürürlüğe konulan parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerle çalışılan iş yerlerinde ve işlerde alınacak tedbirler hakkındaki tüzük,
  
  b) 4/12/1973 tarihli ve 7/7583 sayılı bakanlar kurulu kararı ile yürürlüğe konulan işçi sağlığı ve iş güvenliği tüzüğü.
  
  c) 14/8/1987 tarihli ve 87/12028 sayılı bakanlar kurulu kararı ile yürürlüğe konulan tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle, av malzemesi benzerlerinin, üretim, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esaslarına ilişkin tüzük,
  
  tehlikeli maddelerin sınıflandırılması
  madde 103- tehlikeli maddeler aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.
  
  a) patlayıcı maddeler,
  b) parlayıcı ve patlayıcı gazlar,
  c) yanıcı sıvılar,
  d) yanıcı katı maddeler,
  e) oksitleyici maddeler,
  f) zehirli ve iğrendirici maddeler,
  g) radyoaktif maddeler,
  h) dağlayıcı maddeler,
  i) diğer tehlikeli maddeler.
  
  depolama hacimlerinin genel özellikleri
  madde 104- tehlikeli maddelerin depolandığı yerlerde aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınır.
  
  a) topluma açık yerlerde, konutların altında veya bitişiğindeki tehlikeli maddelerle ilgili işler, ilgili standartların şartlarına uygun olmalıdır.
  
  b) tehlikeli maddelerle ilgili binalar tek katlı ve yangına 120 dakika dayanabilecek malzemeden yapılacaktır. çok katlı binalara sadece ilgili yönetmelik ve tüzüklerde öngörüldüğü ölçüde müsaade edilebilir.
  
  c) tehlikeli maddeleri çeşitli amaçlarla bulunduran yapılarda, tehlikeli maddelerin miktarlarına ve tehlike sıralamasına bağlı olarak, çevre güvenliği sağlanacaktır. bu yapıların mesken binalarla, kara ve demir yollarından uzaklıkları 102 nci maddenin (a) bendinde belirtilen tüzükteki esaslara göre olacaktır.
  
  d) binaya ulaşım yolları sürekli olarak açık tutulacak ve üzerinde park yapılmayacaktır. güvenlik görevlisi bunu sağlamakla yükümlüdür.
  
  e) üretimin ve tehlikeli maddenin özelliğine göre binaların tabanları statik elektriği iletici, özel asfalt veya içerisine demir oksit karıştırılmış betonla yapılacaktır. ayrıca kapılara statik elektriğe karşı topraklanmış, pirinç bakır veya alüminyum levhalar konulacaktır.
  
  f) binalardaki giriş ve çıkış kapıları, pencereler, panjurlar ve havalandırma kanallarının kapakları basınç karşısında dışarıya doğru açılacak, tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini sağlayacak biçimde yapılacaktır.
  
  g) binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes bulunmayacaktır, birden çok bölümleri bulunan iş yeri binalarında bölümlerden her birinin, biri doğrudan doğruya dışarıya diğeri ana koridora açılan en az 2 kapısı bulunacaktır. iç bölmeler meydana gelebilecek en yüksek basınca dayanıklı ve çatlaksız düz yüzeyli ve yanmaz malzemeden yapılmış, açık renkte boyanmış veya badanalanmış, kolayca yıkanabilir şekilde olacaktır. hafif eğimli yapılan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir depoya veya dinlendirme kuyusuna bağlanacaktır. tehlikeli maddelere uygun özellikteki atık su arıtma tesisleri de bu amaçla kullanılabilir.
  
  h) binaların tavanları ve tabanları yanmaz, sızdırmaz, çarpma ile kıvılcım çıkarmaz ve kolay temizlenir malzemeden hafif eğimli olarak yapılmalı, pencereler büyük parçalar halinde, etrafa dağılmayacak ve zarar vermeyecek, mika, telli cam veya kırılmaz cam gibi maddelerden yapılmalıdır.
  
  ikinci bölüm
  patlayıcı maddeler
  
  patlayıcı maddeler
  madde 105- sürtme, darbe ve ısı etkisi altında başka bir maddenin katılmasına gerek olmadan hızla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddeler patlayıcı madde olarak isimlendirilir.
  
  patlayıcı maddelerle yapılan her türlü işler bu yönetmelikte belirtilmeyen hususlar için 102 nci maddenin (c) bendinde belirtilen tüzük hükümleri geçerlidir.
  
  av malzemesi satan dükkanlar müstakil ve tercihen tek katlı binada bulunmalı, ayrıca başka bir işyeri veya mesken ile kapı veya bağlantı penceresi bulunmamalıdır. çok katlı binalarda veya pasajlarda av malzemesi satılabilmesi için satış yerinin zemin katında doğrudan sokaktan girişi olmalı, binanın diğer bölümleri ile bağlantısı bulunmamalı ve duvarları yangına en az 180 dakika dayanıklı olmalıdır.
  
  av barutu ve malzemesi satış yerlerinin içi uygun bir malzemeyle ateşe dayanıklı hale getirilir. özel kasa ve çelik dolaplar arabalı sistemde ve bir kişinin kolayca yerini değiştirebildiği yangın halinde ortamdan çıkarıp güvenlikli bir yere taşıyabileceği şekilde yapılmış olmalıdır.
  
  üçüncü bölüm
  parlayıcı ve patlayıcı gazlar
  
  genel
  madde 106- normal sıcaklık ve basınç altında buhar fazında bulunan maddeler gaz olarak tanımlanır. bu hükümde kritik sıcaklığı 10°c'ın altında olan gazlara basınçlı gazlar, kritik sıcaklığı 10°c'ın üzerinde olup, mutlak buhar basınçları 50°c de 300 kpa'yı aşan gazlar sıvılaştırılmış gazlar olarak isimlendirilir. her iki tip gaz bir çözücü içinde çözünmüş durumda iseler
  basınç altında çözünmüş gazlar sınıfına girer.
  
  gaz halinde veya bir sıvıda çözünmüş halde veya sıvılaştırılmış halde, bütün basınçlı gaz ihtiva eden tüpler, içinde bulunan basınçlı gazın özelliklerine, tekniğin gerektirdiği esas ve mevcut standartlarla 102 nci maddede belirtilen tüzüklere uygun yapılmış olacaktır.
  
  her tüpün dip tarafı yere değmeyecek şekilde, belirli bir yükseklikte, çemberle çevrili olacak, spg tüpleri hariç diğer tüplerin vana ve emniyet supablarının içinde gazların birikmesini önleyecek şekilde havalandırma delikleri olan bir koruyucu başlığı bulunacaktır.
  
  tüpler, basınçlı gazlarla hiçbir zaman izin verilenden fazla bir basınçla ve tüp üzerinde belirtilen ağırlığın üzerinde doldurulmayacaktır. tüplerin doldurulmadan önce tamamen boş ve temiz olmasına dikkat edilecek, kritik sıcaklıkları genel olarak çevre sıcaklığından fazla olan gazların konulduğu tüpler, tamamen doldurulmayarak tehlikeli basınçların meydana gelmesi önlenecektir. basınçlı gazların doldurulduğu tüpler boşken ve doldurulduktan sonra ağırlık kontrolüne tabi tutulacaktır.
  
  basınçlı gaz tüplerinin depolanmasında aşağıdaki önlemler alınacaktır.
  
  a) dolu tüpler sıcaklık değişmelerine, güneşin dik ışınlarına, radyasyon ısısına, soğuğa ve neme karşı korunmuş olacaktır.
  
  b) dolu tüpler işyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanacak tüpler yangına en az 120 dakika dayanıklı ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzak bulundurulacak ve tüplerin devrilmesine veya yuvarlanmasına karşı önlemler alınacaktır.
  
  c) tüpler, içinde bulunan gazın özelliğine göre sınıflanarak depolanacak, oş tüpler ayrı bir yerde toplanacaktır.
  
  d) tüplerin depolandığı yerlerin uygun havalandırma tertibatı olacak ve bu yerlerin yeteri kadar kapısı bulunacaktır.
  
  e) yanıcı basınçlı gaz ihtiva eden tüplerin depolandığı yerlerde ateş ve ateşli maddeler kullanma yasağı uygulanacaktır.
  
  f) tüplerin depolandığı yerlere ikaz levhaları konulacaktır.
  
  spg tüplerinin depolanmasına ilişkin genel hususlar
  madde 107- sıvılaştırılmış petrol gazı depolanacak binaların döşeme, tavan ve duvarları yangına en az 120 dakika dayanıklı malzeme ile yapılacak ve binanın dış duvarlarında veya çatısında, her 1 m³ depo hacmi için 0.04 m²'lik kırılmaz cam veya benzeri hafif malzeme ile kaplanmış bir alan bırakılacaktır. depo kapıları yangına karşı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılacaktır.
  
  tüpler, depolama mahallinde aşırı sıcaklık artışına, fiziksel hasar görmeyecek veya insan ve/veya araç trafiğine maruz kalmayacak tarzda yerleştirilmelidir. tüpler, emniyet valfleri (tüp içerisindeki spg'nin gaz fazıyla doğrudan temas halinde olarak) spg sıvı fazı seviyesinden yukarıda olacak konumda (yana yatırılmış veya baş aşağı durumda olmaksızın) dik olarak kullanılmalıdır.
  
  depolarda ısıtma ve aydınlatma amaçları için açık alevli cihazlar kullanılmayacaktır.
  
  depoların döşeme hizasına ve bölme duvarlarının tabana yakın kısımlarında açılıp kapanabilen havalandırma menfezleri bulundurulacaktır.
  
  tabii havalandırma uygulanması durumunda, dış duvarların her 600 cm'si için en az 1 adet açıklık (menfez) bulunmalıdır. dış duvar uzunluğunun 600 cm'yi geçmesi durumunda; menfez adedi aynı nispette arttırılmalıdır. menfezlerin her birinin alanı en az 140 cm² olmalıdır. ayrıca menfezlerin toplam alanı, döşeme alanının her metrekaresi için en az 65 cm² olmalıdır.
  
  havalandırma vantilatör ile yapılıyorsa; bunun patlama güvenlikli (ex-proof) ve kıvılcım çıkarmayan malzemeden olması, havalandırma debisinin döşemenin bir m² si için en az 0.3 m³/dakika olması gerekir. havalandırma çıkış ağzı diğer binalardan en az 1.5 m uzaklıkta bulunacaktır. havalandırma kanalı zeminden itibaren tespit edilecektir.
  
  depoların döşemeleri zemin seviyesinden aşağıda olamaz.
  
  tüpler, depoların çıkış kapılarına, merdivenlere yakın, kaçış yollarını engelleyecek şekilde depolanamaz.
  
  tüpler vanalarının üzerinde emniyet tıpası takılmış olarak depolanacaktır.
  
  boş tüpler tercihen açıkta depolanacaktır. bina içinde depolandıklarında boş tüpler depolama miktarının hesaplanmasında dolu tüp gibi kabul edilecektir.
  
  depo binalarının elektrik sistemleri ankastre olarak kıvılcım ve kısa devre oluşturmayan özelliklerdeki malzeme ile yapılacaktır. elektrik anahtarları binanın dış yüzeyinde ve zeminden 2 m yükseklikte, aydınlatma armatürleri tavana monte edilmiş olacaktır.
  
  depolarda ısıtma sadece merkezi sistemle yapılacak, tüpler kalorifer radyatörlerinden en az 2 m uzaklıkta bulundurulacaktır.
  
  özel olarak inşa edilmiş sıvılaştırılmış petrol gazı dağıtım depolarında, tüplere doldurulmuş durumda en çok 10.000 kg gaz bulundurulabilir. bu binalar, kamuya açık binaların arsa sınırından (okul, cami vb.) en az 25 m, diğer binaların arsa sınırından en az 15 m uzaklıkta bulunmalıdır.
  
  bina dışında sıvılaştırılmış petrol gazının tüplere doldurulmuş durumda depolandığı mahallin emniyet şeridinin, asgari emniyet uzaklıkları tablo 5'deki gibi olacaktır.
  
  tablo 5: spg'nin bina dışında depolanmasında emniyet uzaklıkları
  
  depolanan toplam spg miktarı (kg) bina, bina grupları ve komşu arsa sınırı (m) cadde, kaldırım, okul, cami, hastahane ve kamuya açık diğer yerlere (m)
  0 - 1250 0 3
  1251 - 2700 3 6
  2700'den fazla 8.5 8.5
  
  bina dışında tüp depolanmasında kullanılan özel tüp depolarında, saha tel çit veya duvar ile çevrilmeli ve üzerlerine ikaz levhaları konulmalıdır.
  
  tüp depolanmasında kullanılan özel binaların girişinde ikaz levhaları konulmalıdır.
  
  bu kısımda belirtilmeyen hususlar için ts 1445, ts 1446, ts 1449, ts 11939, ts 2179 ile ts 55 standartları geçerlidir.
  
  spg'nin dökme olarak depolanması
  madde 108- sıvılaştırılmış petrol gazının dökme olarak depolandığı yeraltı ve yerüstü tanklarının binalara, bina gruplarına, komşu arsa sınırına, ana trafik yollarına veya demir yollarına; tankların birbirlerine olan uzaklıkları tablo 6'da verilen emniyet uzaklıklarına uygun olarak yerleştirilmelidir.
  
  tablo 6: tanklar arası emniyet uzaklıkları
  
  beher tankın su hacmi m³ yeraltı tankları
  m yerüstü tankları
  m tankların birbirinden uzaklığı m
  0.5'den az 3 3 0
  0.5 - 3.0 3 3 1
  3.1 - 10 5 7.5 1
  10.1 - 50 7.5 10 1
  50.1 - 120 10 15 1.5
  120.1 - 250 15 25 kabın çapının
  toplamının 1/4 ü
  250.1 - 600 15 35
  600.1 - 1200 15 40
  1200.1 -5000 15 50
  5000'den büyük 15 80
  
  spg'nin yerüstü tanklarında dökme olarak depolanması
  
  a) dökme sıvılaştırılmış petrol gazı depolama tankları taş veya beton bir zemin üzerine oturtulmuş, yanmaz yapıda ayaklar üzerine tesis edilir.
  
  b) dökme sıvılaştırılmış petrol gazı depolama tankları fueloil, benzin, motorin gibi diğer bir yanıcı sıvı depolanan tanklarla aynı havuzlama duvarı ile çevrilmiş bir mahalde tesis edilmeyecek ve bu duvarlardan en az 3 m uzaklıkta kurulacaktır.
  
  c) dökme sıvılaştırılmış petrol gazı depolanacak yatay tanklar, genleşme ve daralmaya imkan verecek destekler üzerine yerleştirilecektir. tankların temel veya ayaklara değen kısımları korozyona karşı korunmuş olacaktır.
  
  spg'nin yeraltı tanklarında dökme olarak depolanması
  
  a) yeraltı depolama tanklarının en üst yüzeyi toprak seviyesinden en az 15 cm aşağıda kalacak durumda olacaktır.
  
  b) motorlu araçların trafik etkisi ve aşındırıcı fiziksel etkilerin söz konusu olduğu yerlerde depolama tankları fiziksel etkilere karşı korunmuş olacaktır.
  
  c) yeraltı depolama tankları ve yeraltı boru donanımı toprak özellikleri dikkate alınarak korozyona karşı korunmuş olmalıdır.
  
  d) toprakaltına konulacak olan tanklar yeraltı su seviyelerine göre uygun bir şekilde dizayn edilmelidir.
  
  spg'nin perakende satış yerleri
  madde 109- perakende satış yerlerinde en çok 500 kg. sıvılaştırılmış petrol gazı bulundurulacaktır. spg bayilerine ait özel depolar var ise 750 kg. daha sıvılaştırılmış petrol gazı bulundurabileceklerdir.
  
  perakende satış yerleri tercihen tek katlı ahşap olmayan bir binada, bunun mümkün olmadığı durumlarda çok katlı ahşap olmayan binalarda zemin katında bulunmalı. ayrıca başka bir işyeri veya mesken ile kapı veya pencere ile bağlantısı bulunmamalıdır.
  
  spg perakende satış yerleri, iş hanları, oteller, eğlence yerleri, pansiyonlar ve kahvehaneler gibi topluma açık yerler ile kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satış yerleri altında ve bitişiğinde bulunmayacaktır.
  
  perakende satış yerleri itfaiye ve cankurtaran araçlarının kolayca girip çıkabilecekleri cadde ve sokaklar üzerinde olacaktır.
  
  perakende satış yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halkın rahatlıkla tahliyesine imkan verecek genişlikte çıkışı olmayan yerlerde tesis edilmeyecektir.
  
  perakende satış yerleri, en az 120 dakika yangına dayanıklı binalarda kurulacak, bir başka işyeri veya konut ve benzeri yerlere ahşap kapı, duvar veya ahşap veya madeni çerçeveli camekan bölme ile irtibatlı olmayacaktır. bölme gerekli ise en az 90 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılacaktır.
  
  özel bina ve odaların çatısında, sokak, cadde, bahçe ve benzeri cephe duvarlarında, kesit alanı kapalı hacmin her 3 m³ ü için en az 0.2 m² esasına göre hesaplanmış patlama panelleri inşa edilmelidir.
  
  spg'nin tüplere doldurulmuş durumda kullanılması
  madde 110- evlerde 2'den fazla sıvılaştırılmış petrol gazı tüpü bulundurulmayacaktır.
  
  spg tüpleri dik konumda bulundurulacak, tüp ile cihaz (ocak, şofben, kombi, katalitik gibi) arasında hortum kullanılması gerektiğinde en fazla 150 cm uzunluğunda eksiz hortum kullanılacak, bağlantılar kelepçe ile sıkılacaktır.
  
  tüpler mümkünse balkonlarda bulundurulacak, kapalı veya az havalanan bir yerde bulundurulursa bu bölümün havalandırılması sağlanacaktır.
  
  tüplerin konulduğu yer doğrudan doğruya güneş ışınlarına hedef olmayacak, tüpler radyatörlerin veya soba ve benzeri ısıtıcıların yakınına konulmayacaktır.
  
  spg kullanılan sanayi tipi büyük mutfaklarda gaz kaçağını tespit eden ve sesli olarak uyaracak gaz uyarı cihazı bulundurulacaktır.
  
  işyeri veya topluma açık her türlü binada zemin seviyesinin altında kalan tam bodrum katlarında spg tüpü bulundurulmayacaktır.
  
  tüpler ve bunlarla birlikte kullanılan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulmayacaktır.
  
  bina dışındaki tüplerden bina içindeki tesisata yapılacak bağlantılar çelik çekme veya bakır borular ile rekor kullanılmadan kaynaklı olacaktır. ana bağlantı borusuna kolay görülen ve kolay açılan bir ana açıp/kapama valfı takılacaktır. tesisat duvar içerisinden geçirilmeyecektir.
  
  spg'ler tavlama ve kesme gibi işlemler için kullanıldığında, iş sonuçlanır sonuçlanmaz tüpler depolama yerlerine kaldırılacaktır.
  
  sanayi tesisleri içersinde spg kullanıldığında, tüpler bina içinde depolanacaksa; tesisten özel bölmelerle ayrılmış, depolama kurallarına uygun, havalandırılması sağlanan özel bir yere konulacaktır.
  
  tüplerin değiştirilmesinde gaz kaçaklarının kontrolü için bol köpürtülmüş sabundan yararlanılacak, ateşle kontrol yapılmayacaktır. ev tipi ve sanayi tipi tüplerin değiştirilmeleri, tüpleri satan bayilerin eğitilmiş elemanları tarafından bayilerin sorumluluğunda yapılacaktır.
  
  kesme, kaynak ve tavlama gibi ısıl işlemlerde oksijen (o2) tüpleri ve beraberinde kullanılan spg tüplerinin bağlantılarında alev tutucu emniyet valfleri takılı olmalıdır.
  
  spg ikmal istasyonları
  madde 111- ts 11939 spg'ler ikmal istasyonu karayolları taşıtları için emniyet kuralları standardına uyulacaktır. bu standartta belirtilmeyen hususlarda ts 1445, ts 1446 ve ts 1449'a uyulacaktır.
  
  spg ikmal istasyonlarındaki tanklar yeraltına tesis edilir ve yeraltı tankları için alınması gerekli kurallara uyulur.
  
  dispenser ile trafik yolu arasında giriş-çıkış kısmı hariç en az 50 cm yüksekliğinde sabit korugan yapılacaktır. dispenser ve tank sahasına, yerden 20 cm yüksekte, ark sızdırmaz (ex-proof) en az birer spg dedektörü olan gaz alarm sistemi konulacaktır. gaz kaçağı durumunda alarm sistemi tesisin yangın söndürme ve aydınlatma sistemi haricinde bütün elektriğini kesebilmelidir.
  
  tankın çevresi tank dış cidarının en az 1 m uzağından itibaren en az 180 cm yükseklikte tel örgü veya tel çit ile çevrilmiş olacaktır.
  
  tank sahasında ve dispenserin 5 m'den daha yakınında herhangi bir kanal veya kanalizasyon girişi ve benzeri çukurluklar bulunmayacaktır.
  
  tankların 3 m yakınına kadar yanıcı madde bulundurulmayacak ve bu uzaklıktaki kuru ot ve benzeri gibi kolay tutuşabilen maddelerle gerekli mücadele yapılacaktır.
  
  boru, vana, pompa, motor ve dispenser üzerindeki bütün topraklamalar eksiksiz olacak ve tanklara katodik koruma yapılacaktır.
  
  istasyon sahası içerisinde (çapraz ve karşılıklı konumda) 2 adet spiral hortumlu yangın dolabı ve ayrıca 1 adet sis lansı bulundurulacak, bunlar için de en az 20 m³ kapasitede yangın suyu deposu tesis edilecek, yangın dolapları 700 kpa basıncı olan pompa ile su deposuna bağlanacaktır.
  
  spg depolanmasında ve ikmal istasyonlarında yangın güvenlik önlemleri
  madde 112- spg'lerin depolanmasında ve ikmal istasyonlarında aşağıda belirtilen yangın güvenlik önlemlerinin alınması gerekmektedir.
  
  a) genel önlemler
  
  1) depo ve tank etrafında çukur zemin, foseptik vb. bulunmamalıdır.
  
  2) depo ve yerüstü tanklarında en az 3 m ve yeraltı tanklarında en az 1 m uzaklığından etrafı tel örgü veya çit ile çevrilmeli, ot ve benzeri kolay yanabilir maddeler bulundurulmamalıdır.
  
  3) tankların yakınından veya üstünden elektrik enerji nakil hatları geçmemelidir. (anma gerilimi, 0.6 - 10.5 kv olan nakil hattı, dikey doğrultudan her yandan 2 m uzakta ve 10.5 kv'ın üzerinde olan nakil hattı yatay doğrultuda her yönden 7.5 m uzakta olmalıdır)
  
  4) depolama alanlarında çıkabilecek yangınları güvenlik sorumlularına uyarı verecek bir alarm sistemi olmalıdır.
  
  5) tank sahasına her yönden okunacak şekilde ikaz levhaları yerleştirilmelidir.
  
  6) örtülü tanklar ısıya dayanıklı malzeme veya dere kumu ile örtülmelidir. toprakaltı tanklarda katodik koruma yapılmalıdır.
  
  b) algılama ve elektrik tesisatı
  
  1) depo ve tank sahasındaki elektrik tesisatı ex-proof olarak projelendirilmelidir.
  
  2) gaz kaçaklarına karşı ex-proof gaz algılama sistemi yapılmalıdır.
  
  3) gaz kapatma vanası algılama sistemine bağlanmalı ve tehlike anında otomatik olarak kapanmalıdır. ayrıca herhangi bir gaz kaçağı ve yangın durumunda uzaktan kapatılabilmelidir.
  
  4) acil durumlarda (yangın veya gaz kaçağı) personeli ikaz etmek için sesli alarm sistemi olmalıdır.
  
  5) yıldırım tehlikesine karşı ts 622'ye uygun bir paratoner sistemi kurulmalıdır.
  
  6) tank boru ve dispenserlerin topraklamaları uygun olmalı, tank ve dispenser bölgesinde statik topraklama penseleri bulunmalıdır.
  
  c) soğutma ve söndürme sistemleri
  
  1) depo ve tank alanlarında ts 862'ye uygun en az 2 adet 12 kg'lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı konulmalıdır. kapasitesi 10.000 kg'dan fazla 100.000 kg'dan az olan depolara en az 1 adet 12 kg'lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ilave edilmelidir. 100.000 kg üzerindeki her 250.000 kg için ilave olarak 1 adet 12 kg'lık kuru kimyasal tozlu söndürme cihazı bulundurulmalıdır.
  
  2) toplam kapasitesi 10 m³ den daha büyük depolarda ve yerüstü tanklarında soğutma için sprinkler sistemi bulunmalıdır. projelendirmede, depolama tanklarının toplam dış yüzeyinin her m² si için 10 litre/dakika veya tüp depolama, dolum tesisi platformu, sundurma gibi alanlarının her m² si için en az 10 litre/dakika su debisi alınmalı, su deposu bu debiyi en az 1 saat karşılayacak kapasitede olmalıdır. hesaplanan su miktarını depolama tankları üzerine veya platform veya sundurma alanına uygun şekilde dağıtabilecek sprinkler sistemi yapılacaktır.
  
  sprinkler sistemine ve yangın musluklarına ihtiyaca uygun olarak suyu pompalayacak en az 2 pompa bulundurulacak ve bu pompaların çıkış basıncı 700 kpa'dan az olmayacaktır. pompaların çalıştırılması otomatik veya uzaktan kumandalı olmalı ve bu sistem haftada en az bir kere çalıştırılarak kontrol edilmelidir. pompalardan birisinin jeneratörden doğrudan beslenmesi veya pompalardan birisi dizel yangın pompası olmalıdır.
  
  3) tüp depolama tesislerinde en az 2 adet yangın hidrantı (veya komple yangın dolabı) bulunmalıdır. yangın hidrantlarının her biri 20 m³/h su kapasitesinde ve basıncı 700 kpa olacaktır. yangın dolaplarında itfaiye standartlarına uygun hortum ve lans bulundurulacaktır.
  
  4) kapasitesi 100 m³ den fazla olan yerüstü tüp depolama ve tank tesisleri ile dolum tesisleri çaprazlama olarak her birisi en az 1200 l/dak debide en az 2 adet sabit monitör yerleştirilecektir. monitör olması durumunda pompa ve depo kapasitesi 95 inci maddede belirtilen hidrant sistemi esaslarına göre belirlenecektir.
  
  d) bakım, eğitim ve testler
  
  1) yılda en az bir kez uzman kişi ve kuruluşlar tarafından statik topraklama ölçümleri yapılmalı ve sonuçları dosyalanmalıdır. beş yılda bir yaylı emniyet valflerinin hidrostatik testleri yapılmalıdır. tankların ise on yılda bir hidrostatik testleri yapılmalıdır.
  
  2) spg ile direkt ilgilenen personelin tamamının (satan, taşıyan, kullanan ve denetleyen) "spg güvenlik önlemleri" konusunda, gaz kaçağı veya yangın söz konusu olursa müdahalenin nasıl yapılması gerektiği istasyonda ilgililere, gaz şirketleri tarafından uygulamalı tatbikat ile anlatılmalı, nazari ve uygulamalı eğitimleri veren firmaların bu eğitime tabi tutulmuş personeli belgelendirilmelidir.
  
  doğalgaz kullanım esasları
  madde 113- doğalgazla ilgili olarak türk standartları enstitüsünce kabul edilmiş hükümler geçerlidir.
  
  doğalgazın kazan dairelerinde kullanılması halinde, kazan dairesinde bulunan ve enerjinin alınacağı enerji tablosu etanj tipi ex-proof olacak kumanda butonları pano ön kapağına monte edilecek, kapak açılmadan butonlarla çalışması ve kapatılması sağlanacaktır.
  
  sistemin elektrik enerjisi sistemi en az iki ayrı yerden kumanda edilebilecek şekilde otomatik kumanda üniteli alarm ve ışık ikazlı sistemlerle kontrol altına alınacak şekilde dizayn edilmelidir.
  
  kazan dairelerinde muhtemel tehlikeler karşısında kazan dairesine girmeden dışarıdan kumanda edilebilecek şekilde yangın butonuna benzer camlı butonla kazan dairesinin tüm elektriğinin kesilmesini sağlayacak biçimde ilave tesisat yapılmalıdır.
  
  kazan dairelerinde aydınlatma sistemleri tavandan en az 50 cm sarkacak şekilde veya üst havalandırma seviyesinin altında kalacak şekilde veya yan duvarlara etanj tipi fluoresan veya contalı glop tipi armatürlerle yapılacak ve tesisat antigron olarak tesis edilecektir.
  
  doğalgaz tesisatı bulunan ortak kullanım alanlarının havalandırması için gazın toplanması muhtemel olan ve çatıya yakın üst noktada asgari 150 cm'lik bir havalandırma kanalı açılmalı ve/veya gaz alarm cihazı kullanılmalıdır.
  
  ev tipi ocaklarda kullanılması halinde, mutfakta uygun bir yere gaz alarm cihazı monte edilmelidir.
  
  tüm kazan dairesi tesisatlarında ve sanayi tip mutfaklarda gaz alarm cihazı ve emniyet selonoid vanası (normal konum açık tip) konulmalıdır.
  
  isı merkezlerinin girişinde 1 adet emniyet selonoid vanası (otomatik emniyet vanası, ani kapama vanası) bulunacak ve en az 2 adet ex-proof kademe ayarlı gaz sensöründen kumanda alarak açılacaktır. büyük tüketimli ısı merkezlerinde entegre gaz alarm cihazı kullanılması gerekir.
  
  cebri havalandırma gereken yerlerde fan motoru brülör kumanda sistemi ile paralel çalışacak fanda meydana gelebilecek arızalarda brülör otomatik devre dışı kalacak şekilde otomatik kontrol ünitesi yapılacaktır. ayrıca cebri hava kanalında duyarlı sensör kullanılacak hava kanalında gerekli hava akışı sağlanmadığı hallerde, elektrik enerjisini kesip brülörü devre dışı bırakacaktır. brülör ve fan ayrı ayrı kontaktör termik grubu ile beslenecektir.
  
  kazan dairelerinde bulunan doğalgaz tesisatının veya bağlantı elemanlarının üzerinde ve çok yakınında yanıcı maddeler bulundurulmamalıdır.
  
  doğalgaz kullanım mekanlarında herkesin görebileceği yerlere doğalgazla ilgili dikkat edilecek hususları belirten uyarı levhaları asılmalıdır.
  
  herhangi bir gaz sızıntısında veya yanma olayında gaz akışı kesme vanasından otomatik olarak durdurulmalıdır.
  
  brülörlerde alev sezici ve alevin geri tepmesini önleyen armatürler kullanılmalıdır.
  
  bina servis kutusu ilgili gaz kuruluşu acil ekiplerinin kolaylıkla müdahale edebileceği şekilde muhafaza edilmeli, müdahaleyi zorlaştıracak malzeme konulması ve araç parkı gibi kapatmalardan kaçınılmalıdır.
  
  bina içi tesisatların, gaz kesme tüketim cihazlarının ve bacaların periyodik kontrol ve bakımları yetkili servislere yaptırılmalıdır.
  
  doğalgaz kullanıcıları tesisatlarını tanımalı, gaz kesme vanalarının yerlerini öğrenmeli ve herhangi bir gaz kaçağında hareket tarzı hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
  
  deprem bölgesinde bulunan bölgelerde sarsıntı olduğunda gaz akışını ve panelin elektriğini kesen tertibat olmalıdır.