göl insanları

• kemal tahir'in 1955 yılında yayınladığı, ilk yayınlandığında 4 öyküden oluşan kitabıdır. daha sonra 1969 yılındaki baskısına 4 hikaye daha ekleyerek, toplam 8 hikayeden oluşan son ve şu anki halini vermiştir. ilk 4 hikaye, 1955 yılında kitap halini almadan önce 1941 yılında tan gazetesinde cemalettin mahir takma adı ile tefrika edilmiştir. tüm diyaloglar, kemal tahir'in köy ve köylüyü anlatan bütün romanlarında olduğu gibi, iç anadolulu ağzı ile yazılmış, genelinde çankırı/çorum ağzı kullanılmıştır.
  
  bana göre, türk köy hayatı ve köylüsü üzerine yazılmış en vurucu kısa öyküler bunlardır. özellikle 1950 öncesi türk köylüsü ve onların yaşamını anlamak için kitaptaki herhangi bir hikayeden faydalanmak ülkemiz insanını anlamak adına bir çok araştırmadan daha net sonuç verecektir. fakirlik, fukaralık, garibanlık, özellikle ağa merkezli ata-erkil toplum yapısına dayanan anadolu'ya özel kast sistemi ile boğuşan köylünün hayatı, bu kadar çıplak ve vurucu şekilde anlatılmamıştır. özellikle o yıllarda köylerde yaşayan kadınların ve üzerlerine çöken sosyal yapının gerçekliği, kadın okuyucuları biraz daha fazla etkileyebilir. zaten bazı hikayelerdeki erkek karakterlerin devamlı freng kanunlarına çemkirmesi büyük ölçüde yeni rejimin kadınlara sağladığı yeni haklar yüzündendir. ama emsalsiz şekilde içine kapanık yaşanan köy hayatı ve kast sistemi sebebi ile kadınların o yıllarda bu yeni haklardan faydalanması çok sınırlıdır.
  
  kadın hakları yanında, azınlık ve etnik unsurlara yönelik devlet baskısı hakkında hayatımda okuduğum en ironik ve kara mizah dolu öykü yine bu kitapta yer almaktadır. kondurma siyaseti başlıklı öyküsünde 1939 yılında zorunlu iskanla birlikite tunceli'den trakya'ya sürülen bazı zaza aşiretlerinin hikayesini, bir şekilde onların arasına düşmüş çorumlunun ağzından öyle anlatır ki, gülseniz mi ağlasanız mı anlayamazsanız.
  
  kısaca, anadolu hakkında biraz fikir sahibi olmak isteyen her arkadaşın okumasını tavsiye ettiğim güzide bir eserdir efendim.
  
  hikayelerin başlıkları aşağıdaki gibidir;
  
  - göl insanları
  - çoban ali
  - gelin-kadın oyunu
  - arabacı
  - nam uğruna
  - kondurma siyaseti
  - bir kodoşluk hikayesi
  - fermanlı hoca