estetik tavır

• alexander gottlieb baumgarten'e göre estetik duyusal bilginin bilimidir.
  
  ayrıca "estetik; güzel üzerine düşünme, onun ne olduğunu araştırma sanatıdır." der üstat.
  
  buradan yola çıkarak estetik tavır dediğimiz şeyin ne olduğunu anlayabiliriz diye düşünüyorum. bir sanat eserini incelerken her türlü dışsal ilgiyi dışarda bırakabilmek en makul estetik tavırdır. ama günümüz dünyasında kimse bunu yapamaz.
  
  örnekler vermek gerekirse baktığımız bir tablodaki ana unsur bir kahraman bir lider veya dini bir yapı gibi şeylerse eğer, esere olan tavrımızı bu unsura karşı gerçek yaşamda duymuş olduğumuz ilgi belirlememelidir. aynı biçimde bu eser üzerinde vereceğimiz estetik yargıyı da etkilememelidir. göte göt demek gibi bir şey yani.
  
  yani gözlemlenen şey hakkında sahip olduğunuz bilgiler ve düşünceleriniz estetik tavrınızı belirlememelidir.
  
  bir camiyi sadece cami olduğu için güzel dememeli ya da bir kiliseye kilise olduğu için iyi dememeliyiz. eğer istenilen haz alınamıyorsa gerçek tavır alınmalıdır.
  
  mesela insanların geneli farkında olmasa bile aslında ünlü kişilere böyle hayran olur ve estetik tavırları yoktur. onları ünlü olduğu için güzel veya yakışıklı bulur, hikayesi için etkilenir, fakirdir etkilenir, zengindir etkilenir vs.
  
  onlarca kat güzel veya yakışıklı eşi olanlar, eşlerini estetik açıdan daha çirkin olan insanlarla bu şekilde aldatırlar. hem de çok etkilenerek. işte burada etkilenilen güzellik veya çirkinlik değil, hikayedir. estetik bir tavır sergilenmez. bu salt haz denilen şeydir.
  
  bu olayı hayatımızın her alanında sergileriz.
  
  contemplation: seyir
• estetik tavır, genellikle pratik tavrın zıddı olarak tanımlanır. burada pratik tavır derken kastettiğimiz de herhangi bir nesnenin bize sağlayacağı fayda ile ilgili tavırdır.
  
  örneğin bir deniz kıyısını oraya inşa edeceği bir otel veye tatil köyü için seyreden bir iş adamının tavrı, şüphesiz, estetik değil, ekonomik bir tavırdır.
  
  o söz konusu deniz kıyısını, ekonomik olarak kendine getireceği fayda veya değerle ilgili olarak seyretmektedir. buna karşılık, o deniz kıyısını, bu tür herhangi bir amacı olmaksızın sırf kendisi için seyreden insanın tavrı estetik bir tavırdır.
  
  estetik tavrın ikinci bir özelliği, bilgi alıcı veya bilgi verici olmasıdır. örneğin bir sanat tarihçisinin güzel bir cami ile ilgili olarak onun ne zaman, kimin tarafından hangi üslupla vs. ilişkin bilgi verici tavrı estetik bir tavır değildir.
  
  çünkü burada onun amacı esas olarak o cami ile ilgili bilgi elde etmek veya onu artırmaktır. yoksa onunla ilgili algısal deneyini zenginleştirmek değildir.
  
  estetik tavır algısal deneyimlerimizi zenginleştirir.