imax

• size acı bir gerçeceği söyliyeyim.
  ülkemizde hala bir gerçek imax film salonu yok. bugün alışveriş merkezlerinde imax adı altında gösterim yapan salonların hiçbiri gerçek imax değil. çünkü bu salonlardaki perde boyutu yeterince büyük değil ve projeksiyon cihazları 70 mm imax film değil, standart 35 mm filmler kabul ediyor. bu arada, standart sinema salonu perdeleri 8,5 metreye 18 metre iken (yani bayağı bir ince uzun en-boy oranına sahipken), gerçek imax perdeleri 23 metreye 30 metredir. yani standart 35 mm filmler 21'e 9 en-boy oranını kullanırken, imax filmler 4'e 3, yani kareye daha yakın bir oran kullanıyor. arada devasa bir fark var.
  
  aslında yönetmenin tecrübe etmemizi istediği şekilde tecrübe edemiyoruz bu filmleri. bu durum şu sebepten ötürü biraz daha üzücü: 70 milim imax tecrübesini sadece film sinemada gösterimde olduğu süre boyunca kısıtlı bir süre boyunca yaşayabiliyoruz. gösterimden kalktıktan sonra bir daha asla 70 mm imax perdede o filmi izleyemeyeceğiz. umarım bir gün bizim ülkemize de gelir. açıkçası ben bugün türkiye'de sözde imax adıyla anılan filmleri gidip sinemada izlemek için geçerli bir sebep göremiyorum.
• ne yazık ki dünya çapında eski havası kalmamış sinema teknolojisi. bahsi geçen dev imax salonları artık inşa edilmemekte, normal sinema salonundan hallice salonlarda (retrofit diyorlar), imax'i imax yapan 70mm filmler yerine (görece) düşük çözünürlükte dijital projektör kullanılarak gösterim yapılmakta.
  
  iyi bir sinemada zaten 8x14 metre perde varken dijital imax 8.5x18 metredir. oysa "orijinal" 70mm imax perdesi 23x30 metredir.
  
  büyük perde ve 70mm filmlerin yüksek maliyetlerinden dolayı çıkan bu dijital imax meselesi ile klasik salonlardan ön koltukların bir kısmı çıkarılıp, kalanların eğimi değiştirilerek perdenin insanlara yaklaştırılması ile olduğundan daha büyük bir perde hissiyatı verilmeye çalışılmıştır.
  
  bu arada haklarını yememek lazım, perde gerçekten de normal sinema perdesinden 35% civarı daha büyüktür (sitesinde 110% daha büyüktür demiş, artık cep sinemasına göre mi bilinmez) ancak kulaktan kulağa yayılan efsanelerde anlatılan imax deneyimi bu değildir.
  
  ilk defa bugün (8 kasım 2014) cinemaximum akasya avm salonunda interstelların başlamasıyla, bana anlatılan netlik ve görüntü kalitesi ile uzaktan yakından ilgisi olmayan, normal perdeden biraz daha büyük bir perdeye sahip olan bir salonla karşılaştım.
  
  bunlardan huylanıp araştırınca, hem işin aslını, hem de türkiye'de "orijinal imax" olan bir salonun olmadığını öğrendim.
  
  imax firması ise bu durumu "imax yalnızca büyük ekran değildir" ile savunuyor ancak o zaman bu teknolojinin "imax light" vb. isimlendirilmesini savunan ve bu durumdan rahatsız olanların sayısı çoğalıyor.
  
  not: üçüncü dünya ülkesi olduğumuz için değil, new york'un göbeğinde bile bazı salonlarda aynı durum söz konusu.
  
  daha detaylı incelemek için başlangıç noktaları:
  [http://www.lfexaminer.com/20081016.htm http://www.lfexaminer.com/20081016.htm]
  [http://www.flickfilosopher.com/…y-imax-screens.html http://www.flickfilosopher.com/…y-imax-screens.html]
• bugüne dek yaratılmış "gerçeğe en yakın" üç boyutlu sinema teknolojisi ile "dünyanın en etkileyici film deneyimi"ni sunan sinema sistemi.
  
  türkiye her ne kadar dünyadaki gerçek imax deneyimini sunan 30 salondan birine sahip olmasa da güncel olarak imax teknolojisiyle gösterim yapan 5 farklı şehirde 8 salona sahip.
  
  tamamı paribu cineverse zincirine bağlı olan kapasiteleri 278 ile 456 arasında değişen bu salonların dördü istanbul, birer tanesi adana, ankara, bursa ve izmir'de bulunuyor.
  
  dağılım ise şu şekilde:
  
  • paribu cineverse akasya (431 koltuk)
  • paribu cineverse istinyepark **tadilat sebebiyle geçici bir süre hizmet dışı**
  • paribu cineverse maltepe hilltown (301 koltuk)
  • paribu cineverse marmara park (388 koltuk)
  • paribu cineverse mavibahçe (456 koltuk)
  • paribu cineverse bursa marka (338 koltuk)
  • paribu cineverse ankamall (278 koltuk)
  • paribu cineverse m1 adana (324 koltuk)
  
  -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
  
  dünyadaki gerçek imax deneyimi sunan 30 salonun dağılımı da şu şekilde:
  
  amerika birleşik devletleri
  
  arizona
  • harkins arizona mills 25 & imax – tempe
  
  california
  • amc metreon 16 & imax - san francisco
  • universal cinema amc at citywalk hollywood & imax - universal city
  • tcl chinese theater imax – hollywood
  • regal edwards ontario palace & imax – ontario
  • regal irvine spectrum 21 + imax – irvine
  • esquire imax – sacramento
  • regal hacienda crossings & imax – dublin
  
  florida
  • autonation imax, museum of discovery & science - fort lauderdale
  
  georgia
  • regal mall of georgia & imax - buford
  
  indiana
  • imax theatre at indiana state museum - indianapolis
  
  michigan
  • chrysler imax dome theatre, michigan science center – detroit
  • celebration! cinema grand rapids north & imax - grand rapids
  
  new york
  • amc lincoln square 13 & imax - new york
  
  pennsylvania
  • regal ua king of prussia & imax - king of prussia
  
  rhode ısland
  • providence place cinemas 16 and imax – providence
  
  texas
  • amc rivercenter 11 & imax - san antonio
  • cinemark 17 & imax – dallas
  
  tennessee
  • regal opry mills & imax – nashville
  
  kanada
  
  • scotiabank chinook & imax – calgary
  • scotiabank edmonton & imax – edmonton
  • cineplex cinemas langley & imax – langley
  • cineplex cinemas mississauga & imax – mississauga
  • cineplex cinemas vaughan & imax – woodbridge
  • kramer imax, saskatchewan science centre – regina
  
  birleşik krallık
  • bfı imax, british film institute - london
  • vue manchester imax & the printworks – manchester
  • the ronson theatre at the science museum – london
  
  avustralya
  • imax, melbourne museum – melbourne
  
  çekya
  • ımax theatre, palac flora
  
  kaynak: paribu cineverse, box office türkiye, imax.com
• ülkemizdeki imax salonlarının geçmişi ve teknik bilgileri konusunda sizi biraz bilgilendirmek istedim:
  
  ülkemizdeki ilk imax salonu ankara'da migros avm içinde (günümüzde ankamall olarak geçiyor) 22 ocak 2000 tarihinde açılmıştır. (bkz: odeon cineplex) (bkz: ankara afm ankamall)
  
  ülkemizdeki 2. salon 2005 yılında afm maltepe sinemasında açılmıştır.
  
  maltepe'deki salon 2007 yılında kapanıp istinye park'a geçmiştir.
  
  üstte bahsettiğim 3 salon da 15-perf 70mm formatında gösterim yapmıştır.
  
  1.43:1 aspect ratio (full-frame) ile gösterim yapmış olan tek sinema ankamall imax'dir. (maltepe ve istinye'deki salonlar full frame gösterim yapabilecek kadar geniş perdeye sahip olmadığı için günümüzdeki xenon digital imax'ler ile aynı görüntü genişliği olan 1.90:1 formatında gösterim yapmıştır)
  
  istinye ve ankamall'daki salonlar haziran 2011 tarihinden itibaren dual 2k imax digital projektör kullanmaya başlamışlardır.
  
  günümüzdeki imax salonları ve perde genişlikleri:
  
  ankamall 21,00 x 17,00 (dijitale döndükten sonra 21,00 x 12,50’ü kullanılıyor)
  istinye park 21,30 x 12,62 (istanbul)
  marmara park 22,00 x 12,60 (istanbul)
  akasya 22,11 x 12,43 (istanbul)
  mavibahçe 22,47 x 13,22 (izmir)
  hilltown 17,92 x 9,63 (istanbul)
  marka 21,85 x 12,91 (bursa)
  m1 avm 19,73 x 9.89 (adana)
• imax'i ilk defa iki ay önce izledim. artık benim için sinemaya gitmenin tek sebebidir. ondan önce yaşadığım 35 yıl boşunaymış. hayat benim için yeni başlıyor. merhaba hayat.
• salon teknolojisinin en üst noktasıdır ve dünyada her ülkede birkaç tane bulunmaktadır. türkiye'de de ankara ankamall ve istanbul istinye park'da birer salonu bulunmaktadır. ayrıntılı olarak anlatımı ve read3d ve xpand teknolojisi arasındaki farklar şu şekildedir :
  
  -alıntı-
  
  xpnad sistemleri bilinen bütün sinema salonlarına uygulanabilmektedir. xpand sistemlerinde kullanılan projeksiyon cihazları 35mm film gösterimi yapılan tüm salonlara uygun olarak planlanmış dijital film gösterim teknolojisidir. filmler hard disk olarak gelmektedir. aktif polarize gözlüklerle izlenmektedir.
  
  imax salonları ve kurulumu uygulanması zorunlu kriterlere göre yapılmaktadır. imax teknolojisine uygun filmler, formatlarına göre 2 ya da 3 boyutlu olarak gösterilmektedir.
  
  imax dünyadaki en geniş ve kaliteli film formatına sahiptir. imax salonlarında görüntüler; gerçek hayattaki renkleriyle olağanüstü netlikte, şaşırtıcı boyutlarda ve inanılmaz derinliktedir. bu imax deneyimi’nin sırrı; imax salonlarında, normal sinemalardaki 35 mm’lik film karesinden 10 kat daha büyük olan, 15 delikli 70 mm’lik film karesinin kullanılmasıdır. perdedeki görüntüler; imax’in, son teknoloji ürünü 14.000 watt’a varan güçteki 6 kanallı çok yönlü dijital surround ses sistemi ile desteklenerek olağanüstü bir hal alır. salonun tüm koltuklarını en iyi koltuk yapan bu mükemmel kalitedeki sesi, izleyici nerede oturursa otursun, iliklerinde hisseder. imax’te dünyanın en güçlü projeksiyon makineleri kullanılmaktadır. imax projeksiyon sistemlerinde kullanılan güçleri 7.000 ile 10.000 watt arası değişen 2 adet xenon lambası sayesinde perdede son derece net görüntüler elde edilmektedir. hatta imax projeksiyon lambası gökyüzüne yönlendirilir ise bu ışık uzaydan dahi görülebilecek kuvvettedir. imax film perdesi için özel bir salon dizayn sistemi gerekmektedir. bunun için de izleyicinin görüş alanının genişlemesini sağlayan hafif kavisli dev imax perdelerine gereksinim vardır. devrim yaratan imax dmr® (digital re -mastering) teknolojisi sayesinde gişe rekortmeni hollywood filmleri eşsiz bir görüntü ve ses kalitesiyle imax’in dev formatına dönüştürülmektedir. 3 boyutlu film gösteriminde özel polarize gözlük kullanılmaktadır.
  
  reald; 2d ve 3d filmlerin gösteriminde ise sadece bir adet dijital projektör ve server kullanılır.
  
  -alıntı-
• -perdeyi kürkçü handan mı aldılar acaba? yok yok burada dokumuşlar kesin." ^*
  
  -oha tavanı hoparlör kaplamış adamlar
  
  diye düşünmekten filmi izleyemediğim yerdir.
• şimdiye kadar ben sinemada film izlememişim dedirten teknoloji.film başlamadan önce o geri sayım ses ve görselleri mükemmel.sırf o muhteşem geri sayım görselini izlemek için erkenden salonda yerimi alıyorum.ayrıca o geri sayım esnasında önümden biri geçerse gömerim haberiniz ola.
  
  bahsettiğim şey:imax geri sayım
  3d:imax geri sayım
• yazıldığına göre, türkiyedeki en bilinçli sinema seyircisi ankarada bulunduğunu için, ilk salon ankara'ya açılmış.
• gerçekliği ve objelerin yakın hissedilmesi dolayısıyla bugün beowulf filminde en başta "aa yıldızlar" diye neşe saçan çocuğun bir anda 7 metrelik yaratığın^* insanları parçaladığı sahneyle birlikte gözyaşlarına boğulup ailesi tarafından sinemadan çıkarılmasıyla son bulan, uzun süreli filmlerde gözü yorabilen güzel görsel sistem.