jan baalsrud

• ikinci dünya savaşında nazi işgali altında bulunan norveç'te direnişinin simgesi haline gelmiş norveç'li komando.
  
  hikayesi ise;
  nazi'lerin norveç'i işgal etmesiyle birlikte ülkelerinin bağımsız bir alman eyaleti gibi yönetilmesini kabullenemeyen norveçli askerlerin bır kısmı, ingilizlerin kuzey buz denizi üzerindeki adalarda kurduğu soe (special operation executive) eğitim kamplarında çeşitli sabotaj ve gerilla eğitimleri almak üzere gizlice ülkelerini terk etmişlerdi. bu terk ediş, genelde balıkçı gemileri ve küçük çaplı ticaret gemileri ile başlamıştı. amaç; norveç üzerinde bulunan stratejik konumları yüksek alman hedeflerine sabotaj düzenlemek ve norveç halkını savaş boyunca almanlara karşı bir direniş örgütü kurmaları için organize etmekti. bu esnada jan baalsrud, 8 tonluk patlayıcı yükü ile norveç'in kuzey ucunda bulunan bir havaalanı'na sabotaj düzenlemek için küçük bir balıkçı teknesiye yola çıktı ancak sabotajın nazilere bildirilmesi üzerine teknesi almanlar tarafından batırıldı. teknede bulunan arkadaşları ya esir düşmüştü ya da öldürülmüştü. 4 kişilik mürettebattan sadece o sağ kurtulabilmişti. kıyıya kadar yüzen jan, sahilde almanlar tarafından aranıyordu.. norveçin ağır hava şartlarıyla ıslak ve kaçarken kaybettiği botları olmadan, çıplak ayakla mücadele etmeye çalışıyordu. sahilden orman'a daldığı sırada küçük bir alman asker gurubu ile karşılaşmış, bir ss subayı'nı öldürmüş bir alman askerini ise yaralamıştı. kurtuluşunun, o sıralarda tarafsız bolge olan isveç'e sığınmakta olduğunu çok iyi biliyordu ama sınır yaklaşık 100 kilometre ötedeydi ve bu şartlar altında çıplak ayakla bu mesafeyi geçmenin çok zor olacağını biliyordu. orman içerisinde ilerlerken bir oduncu kulubesının kapısını çaldı. içeride iki kadın vardı ve olaylardan haberleri yoktu.. jan'a bırer çift bot ve erzak verdiler.. jan kendisine oğretildiği gibi ''almanlar sıze bırşey sorarsa zorla içeri girdiğimi soylersınız'' dedi ve oradan hemen ayrıldı. yol boyunca tam 4 kontrol noktasından geçti. kimse ondan şüphelenmedi ancak yakalanamaması nazi kurmaylarını derinden rahatsız ediyordu.. kaçak olarak geçirdiği hergün norveç direnşinin bıraz daha şiddetlenmesini sağlıyor, berlinden ciddi baskılar almalarına sebebiyet veriyordu. jan, kaçışının 47. gününde isveç sınırına çok yaklaşmıştı ancak doğa koşulları yakasını bırakmamakta kararlıydı.. ayak parmakları tahmın edilebileceği gibi donmuştu ve kar körlüğü'ne yakalanmıştı. gözlerini açamadığı için dağ yollarında ve patikalarda yolunu el yardımı ile bulabiliyordu.. herşeyden önemlisi erzağı tukenmek üzereydi ve yüksek seviyede arandığını bildiği için hiç bir köye yardım alma amacı ile yaklaşamıyordu.
  jan 48. gun tukenmek üzereydı ve artık ne yone doğru gıttığını bıle bılmıyordu.. yanlış taşa basmış ve çığ altında kalmıştı.. kar altından çıktıktan sonra mutlaka bır yere sığınması gerektiğini kabul etmişti. güçlükle küçük bir çiftlik evine sığındı. çiftliğin sahibi pederson ailesi, onun jan baalsrud olduğunu cok iyi bilyordu ancak sıkı alman aramaları yuzunden onu bır doktora goturememişlerdi. durumu çok ağırdı ve acil olarak tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyuyordu. pederson ailesi onu mecburen çiftliğin ağılına kapattı.. jan burada kendine geldikten sonra ayak parmaklarının bir kaçını kendi bıçağı ile kesmek zorunda kaldı. kangren'in nasıl birşey olduğunu çok iyi biliyordu ve çürüyen parmaklarından kurtulmazsa kaçışının ımkansız olacağını anlamıştı.
  pederson ailesi jan'ın ıhtıyacı olan tıbbi mudahaleyı alması için dağ yollarından onu isveç'e kaçırmayı teklif etti. jan bunu ilk başta reddettiysede yürüyemeyeceğini anlayınca kabul etmeye mecbur kaldı. kaçış 51. günde kaldığı yerden kızıkla devam ediyordu. sınır'a yaklaştıkça artan alman kontrol noktaları sebebiyle isveç'e yolculuk belli bir yerde durmak zorunda kalmıştı.. kendilerini sürekli gizleyen pederson ailesi şüphe uyandırmaya başlamıştı ve mecburen jan'a, yardım getirebilmek amacıyla gecen surede gızlenmesı için kardan bır magara kazmışlardı. jan, burada tam 2 hafta boyunca kaldı. en sonunda bır geyik sürüsü içine gızlenmiş kızağı ile isveç'e geçmeyi başardı ve hemen ingiltereye gönderildi. 6 ay boyunca hastanede kaldı ve savaş bitene kadar norveç toprakları içerisinde var olan direnişi örgütledi...
  bu 70 günlük kaçış hıkayesi, savaş süresince direnişin simgesi olmuştu. halk, norveç'i zorbalıkla yöneten faşist almanlar'a boyun eğmeyen sıradan bir norveçli askeri kendilerine örnek almıştı.. tarihte örneklerine çokça rastlıyoruz bu tip kahramanlık hikayelerinin... bu da norveçli jan baalsrud'un hikayesiydi..
• kendisinin destansı hikayesini anlatan bir film yapılmış ve kendisini (bkz: thomas gullestad) canlandırmıştır.
  
  imdb linki
• filmini çok beğendim.
• heykelini yapsalar bazı yerlerine beton yetmeyecek abimiz. ulan bu sefer kesin öldü dedikçe adam hayatta kaldı ya... gerçek bir survivor. vatanseverliğine laf edeni de allah çarpar öyle bir adam...
• norveç nazi işgali alatındayken direnişiyle nam salmış asker.
• bu norveçli komando nazilerden kaçtı, buzlu suda yüzdü, çığdan kurtuldu ve kendi ayak parmaklarını kesti. nazi direnişçileri hizmetleri nedeni ile onu minnetle anacaklardı.
  jan baalsrud
• bir direniş halk desteği olmadan asla mücadelesini sürdüremez
  
  şüphesiz gerçek kahramanlar, jan baalsrud'u hayatları pahasına koruyan milis kuvvetleridir.
• (bkz: komando birey)
  (bkz: den 12. mann)