kaçak akım rölesi

• evlerde (genelde monofaze^*) veya küçük işletmelerde (genelde trifaze^*) binaya (veya eve) giren akımın çıkan akıma denkliğini kontrol eden cihaz...bir kaçak akım fark edilirse (30 miliamper ve üzeri) besleme gerilimi kesilerek koruma sağlanır...
  eğer izolasyonda bir çatlak vs var ise, bu noktalardan toprağa veya diğer fazlardan birine akım akabilir....bu noktalara temas etmek hayati tehlikeler yaratabileceğinden; kaçak akım fark edilir edilmez besleme gerilimi kesilmelidir...
• nam-ı diğer hayat koruma.
  
  30 senelik bir apartmanda yaşıyorum. eve yeni tesisat döşenmiş, döşeyen kişinin iş bilmezliği de sağolsun, aynı şalterden hem mutfak hem banyo hem salon prizlerine çıkış verilmiş. çamaşır makinesi ile kurutma makinesini veya bulaşık makinesini aynı anda çalıştırdığımda şalter cızırdamaya başlıyor, mutfakta buzdolabı çalışır çalışmaz çat-atıyor.
  
  bu işlerden anlarım, az önce eve geldiğimde baktım gene atmış. be gerizekalı adam, bir elektrikçi olarak işi ben mi sana öğreteceğim? evi bölümlere ayırıp her odanın prizlerine ayrı şalter bağlayacaksın, salon, mutfak ve banyonun tüm prizlerine 16 amper sigorta mı bağlanır?
  
  alet kutusundaki 32 amper sigorta geldi aklıma, gece gece dedim ben bunu değiştireceğim. çıktım, söktüm kutuyu, şalterin üzerindeki mavi kabloyu da söktüm, alt vidaya geldim uğraştım uğraştım çeviremedim, zorlayayım derken tornavida kaydı, elim tornavidanın metal kısmına değdi. sonuçta tesisatın elektriği kesik değil, anında çarpıldım, o anda da hayat koruma attı. ev karanlığa gömüldü, o hareketle üzerine çıktığım tabureyi de kırarak düştük yere :)
  
  her evde zorunlu olması alınmış en iyi karar, kesinlikle.
• tali tablodan önce 300 ma(miliamper) ve tali tablodan sonra 30 ma değerlerinde kullanılmak üzere iki çeşittir. 300 ma'lik, yangın koruması için; 30 ma'lik hayat koruması içindir. artık akım rölesi, kaçak akım sigortası gibi isimler de kullanılır bu eleman için.
  
  bu elemanlarla ilgili olarak şu tip bir sıkıntı çokça görülür:
  tesisatın yanlışlığından ya da bir hat (linye hattı) boyunca çokça yük bulunmasından (mesela her prize üçlü, dörlü priz takıldığında) dolayı bu alet hop devreyi açar. kullandığımız her cihazda 2-3 ma'lik dikkate almadığınız kaçak akımlar olduğunu düşünürsek bir hat boyunca fazla yük olduğunda bu kaçak akımlar birikir birikir ve 30ma değerini aşar. her cihaz güzel güzel çalıştığı halde kaçak akım rölesi görevini yerine getirip devreyi açar. "her şey güzelken süpürgeyi taktım sigorta attı yaa..." gibi serzenişler kullanıcı tarafından çokça dile getirilir; elektrikçi çağrılır. ustamız gelir, teşhisi koyar ve gider kaçak akım rölesini kısa devre yaparak bu sorundan kurtulur (işini bilen ve iyi yapan elektrikçileri tenzih ederim.). bu çözüm son derece tehlikelidir. bir kaçak olduğunda insan hayatı doğrudan tehlikeye girer. elektrikçiniz böyle bir şey yaparsa uyanık olunuz efendim.
• bugün sakarya da bir aquaparkta kullanılmayışı 5 cana mal olmuştur. işte bu kadar ucuz bu ülkede hayat. bir tane kaçak akım rölesi lan. neden koymazsınız neden ihmal edersiniz. allah kahretsin.
• basit bir dille; sigorta çarpıldığında atıyorsa, kaçak akım rölesi çarpılmadan önce atar diyebiliriz.
  
  ama benim asıl sıkıntım şu ki; her nekadar hayat kurtaracak birşey olsa da benim hayatımı kabusa çevirmiş durumda! yeni taşındığım sitede ki evimin kaçak akım rölesi sürekli atıyor. evde olmadığımda dolap çalışmıyor, içindekiler rezil oluyor. evdeyken tam duşa giriyorum, köpükler içinde iken atıyor ve devamını soğuk duş yapmak zorunda kalıyorum vs.
  
  bunun sebebi; ya eşyalardan birinde problem var, ya röle bozuk, ya kısa devre var, ya tesisat hatalı bağlanmış, ya nem ve rutubetten doğan bir sorun... iyi de arkadaş hangisi olduğunnu anlayacak kadar bilgimiz ve zamanımız yok ki! deneme yanılma yöntemi kullanmak gerekiyor. ilk önce bütün eşyaları tek tek prizden çıkarıcaksın. sonra hangisini takınca atıyor onu bulmaya çalışacaksın. sorun eşyada değilse, röleyi değiştireceksin. yine sorun varsa, tesisatçı gelecek kısa devereyi bulmaya çalışacak, hadi diyelim bulamadı bu sefer tesisatı komple sıfırlayacak. hadi sıfırladı diyelim nem, rutubet varsa aynı sorun ilerleyen süreler içerisinde nüks edecek. verdiğin bir dünya parada çöp olacak.
  
  ha diyeceksiniz ki bu eskiden yoktu biz yine evimizde yaşıyorduk. ustalar kestirmeden kaldıralım bunu devreden diyebilirler. bu da arabada hava yastığı var diye emniyet kemeri takmamaya benzer. valla ben çok bunaldım bu işten. ne yapsam bilemedim.
• dürüst olmak gerekirse bu cihazın asıl ismi kaçak akım sigortasıdır; ki bir elektrikçiye gidip "abi bir tane kaçak akım rölesi versene" derseniz "ne diyon lan sen" gibisinden bir yanıt alırsınız... en güzeli siz onun ismini kaçak akım rölesi olarak bilin ama elektrikçi necati abiden "sigortası" diye isteyin...
• mono faze için faz ile nötr arasındaki akım farkını bulması prensibine dayanarak çalışır.faz akımı ile nötr akımı aynıysa fark sıfırdır sorun yoktur.herhangi bir canlının çarpılması halinde bir miktar akım bu canlı üzerinden akacağından nötrden daha az akım geçer ve arada bir miktar fark olur ki bu fark 30miliamperlik rölede 30'u geçerse 300miliamperlikte 300'ü geçerse röle devreyi açar.trifazede ise 3 fazdan geçen akımların vektörel toplamına göre hareket eder.yeni yönetmeliğe göre kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.
• bu sık sık atıyorsa ilk bakmanız gereken yüksek watt çeken aletlerdir, onların arasında da ilk bakmanız gereken fırındır.
  
  bizim geri zekalı fırının iki defa yangın çıkarmasını engelledi bu (fırın 1,5 aylık he daha). hatta röleyi attırıyor diye yetkili servis çağırdık, yetkili servis sorunu çözmek yerine fırının topraklamasını iptal edip tekrar deneyince de çarpıldı.
  
  elektrikle inatlaşılmaz, o röle atıyorsa anla ki bir sorun var aga, bypass edeceğine sorunu bul.
• kaçak akım rölesinin görevini yerine getirebilmesi için topraklama yapılması şarttır.
• devrede, ana sigortadan sonra kullanılması caizdir.