kassandra

• sanılanın aksine, laneti güzelliği olmayan troya prensesidir.
  
  cassandra(aslında genel olarak kassandra diye yazılır, ben de onu kullanacağım zira, affola)'nın kahin oluşunu anlatan iki adet efsane mevcuttur:
  
  bunlardan birincisi şöyledir: kassandra ile ikiz kardeşi helenos henüz bebekken, priamos^* ile hekabe'^*nin apollon'un şerefine, bu tanrının şehir dışındaki tapınağında düzenledikleri bir şenliğe gitmişler ve şenliğin sonunda ikiz bebeklerini orada unutarak eve dönmüşler, ertesi sabah onları almaya gittiklerinde ise korkunç bir sahneyle karşılaşmışlar: kassandra'yla helenos beşiklerinde mışıl mışıl uyurlarken, iki tane dev yılan çevrelerini sarmış, gözlerini ve kulaklarını yalıyorlarmış. böylece çocukların duyuları arınmış, normal insan algısının ötesine geçmiş ve kahin olmuşlar.
  
  ikincisi ise, daha sık bilineni, yani kassandra'nın apollon'la olan münasebeti yüzünden bu görüyü almış olmasıdır. (burada devreye en az kassandra kadar önemli bir figür olan helenos'un bu güçleri nasıl kazandığı gündeme geliyor, zira kendisi kuşların uçuşuyla kehanetlerini yapmaktadır, ikizlerin ortak noktası ikisinin de son derece talihsiz olmalarıdır. okumak isteyenleri helenos başlığına alalım.) bu efsane de şöyledir: apollon hem güzel, hem de akıllı olan bu kıza aşık olur, kendini verirse ona bilicilik yeteneğini armağan edeceğini söyler, kassandra da kabul eder, ancak görü yeteneğini kazandıktan sonra, anlaşmanın kendi tarafını yerine getirmeyerek kızoğlan kız kalmak istediğini söyler, ve tanrıyla olmayı reddeder. tanrılar, ölümlüler tarafından kazıklanmaktan pek hoşlanmazlar, ve apollon da bir istisna değildir. kassandra'nın ağzına tükürerek verdiği armağanın etkisiz kalmasını sağlar. kassandra'nın biliciliği bir işe yaramayacaktır çünkü kimse ona inanmayacaktır. burada kaçırılmaması gereken nokta ise, kassandra'nın başına bu felaketin gelmesinin nedeninin güzelliği değil, verdiği sözü tutmayışı olmasıdır.
  
  evet, kassandra troya'nın başına gelecek bütün felaketleri bilmiştir, ancak paris'in şehre felaket getireceği bunlara dahil değildir, en azından doğumunda, çünkü bildiğim kadarıyla kassandra paris'ten küçüktür ve dolayısıyla onun doğumunu görmüş olamaz. (aslında bu konudan çok da emin olmadığımı belirtmek isterim, ancak kassandra paris'ten büyükse bile aranın en fazla bir kaç yaş olması gerekir, yani üç dört yaşında ki bir çocuk kardeşinin doğumunda zırlamaya başlamışsa zannederim ki bunun apollon'un kızgınlığıyla bir ilgisi yoktur, en fazla bir emzik tıkmışlardır ağzına. ya da o devirde emzik yerine ne geçiyorsa. paris'in doğumundan önce şehre getireceği felaketi rüyasında gören, babası priamos'dur. rüyasını kahinlere yorumlatmış ve bebeğin tek başına ida dağına bırakılmasını emretmiştir.) kassandra'nın kehaneti, kardeşleri paris'i ida dağı'ndan geri getirirken kendini gösterir, kız ağabeyinin hemen öldürülmesini ister, sonra paris ile helena'nın gelişlerini görerek saçını başını yolar, priamos oğlu hektor'un ölüsüyle şehre dönerken ikisinin geldiğini ilk o haber verir, tahta atın suralrdan içeri alınmasını rahip laokoon ile birlikte engellemeye çalışan da odur.
  ancak troya prensesi için felaketlerin en kötüsü bu olmayacaktır. yenilgiden sonra çaresizlik içinde athena tapınağına sığınan kızı aias'ın bularak ona tecavüz ettiğini anlatan bir efsane daha vardır. gözü dönmüş aias, kassandra'yı sarıldığı tanrıça heyklelinden çekerek uzaklaştırır, hatta bu görüntüden tiksinen heykelin yüzünü göğe çevirdiği anlatılır. aias da akhalılar tarafından taşlanmaktan zor kurtulur, kassandra mycenai kralı agamemnon'a köle olarak verilir ve kızın hayatının en acı dönemi de böyle başlar, ama çabuk bitecektir. agamemnon'un vurulduğu prenses, köle olana kadar asla kendini kimseye vermemiş, kızoğlan kız kalmıştır. babasının onu evlendirmeyi planladığı othryoneus adlı yiğit ise troya savaşında ölmüştür.
  
  agamemnon'un karısı ve aynı zamanda katili olan klytaimnestra'nın hezeyanlarının kassandra ile hiç bir şekilde ilgisi yoktur. (gerçi trajedya yazarlarının ^***eserlerinde, üzerine kuma getirilmiş kadındır aynı zamanda, ancak onun kadınlığının hor görülmesi neredeyse doğumundan beri vardır. hıncının nedenleri ise, agamemnon'la evlenişinden öncesine, ve özellikle kocasının gözünü bile kırpmadan kızları iphigeneia'yı kurban etmesine ve başka şeylere dayanır. (yine kendi başlığına bakınız.) agamemnon'un geldiği atreus oğullarının soyunun laneti ise,daha agamemnon, hatta babası atreus bile doğmadan önce, tantalos oğlu pelops ile hermes'in oğlu myrtilos'un arasında geçenlerden gelmektedir.
  
  her neyse, sonuç itibariyle, cassandra kendisine mezar olacak saraya getirildiğinde, o gün ölümün geleceğini görür, bir söylentiye göre bağırır, dövünür, apollon'a lanet okur, bir diğerine göre de o gün sarayda üç kişinin öldürüleceğini, birisinin ise kendisi olduğunu sakince söyler. hatta yanındakiler içeri girmesine engel olmaya çalışırlar ancak o ölümü sessizce kabul ederek içeri girer. klytaimnestra, kocası agamemnon'u banyoda baltayla öldürürken, sevgilisi aigisthos da kassandra'yı cansız bir şekilde yere sererek acılarla geçmiş ölümlü hayatına son verir.
  
  özetle... kassandra bir tanrıyı dolandıracak kadar cesur bir kız olmasıyla takdirimizi kazanmış, azra erhat'ın^** da söylediği gibi, geleceği gördüğü halde sözünü geçiremeyip felaketlerden çok daha fazla etkilenen bilinçli, trajik ve vurucu kişiliğiyle öne çıkmıştır. başına gelen her şey kendi seçimidir. zaten kendisi de bunu bilir.
• bir venezuela dizisi olup, yugoslavya'da aylarca sinirimi bozmu$tir.
  kassandra saatinde - ki saat 19.00 idi bu saat - adeta sokaga cikma yasagi olur, erkekler bile evlerine cekilir, bu yumuk gozlu kofte dudakli kadinin izdirabini seyrederlerdi.
  
  yillar evvel bizim marianna'ya duydugumuz a$kin gecikmis haliydi bu kassandra tutkusu.
  evdeki fayans ustasi "aman tanrim saat 5 olmu$, ancak donerim ben eve" diyip de evi cimento, alci, fayans karolari ve bo$ rakija $i$eleri ile le$ gibi birakip gittigi gun ben de bu diziyi seyretmeye baslami$, sayesinde sirpcami bir hayli ilerletmi$tim.
• son troia krali priamos ile karisi kralice hekabe nin kizidir, kahinliginin yanisira prensesligi de mevcuttur. apollon tarafindan sevildigi ama tanrinin askini reddettigi icin lanetlendigi soylenir.apollon da onu gelecegi gorme ama soylediklerine kimseyi inanadiramama yoluyla lanetlemistir.
  troia isgal olunca cassandra basina bir is gelmesin diye athena tapinagina siginmistir ve fakat bunun da faydasi olmaz tecavuze ugrar, athena troialilari sevmese de bu saygisizliga sinirlenir ve intikam almaya karar verir ama bu baska bir hikayedir baska bir zaman anlatilmali.
  daha sonra agamemnon tarafindan tutsak alinir ve soylentiye gore clitemnestra agamemnonla beraber onu da oldurur.
  bir de troiali kadinlari toplu intihara tesvik ettigine dair bir hikaye vardir.
  bir baska soylenti ise hayatta kalip yeni bir sehir kurduguna dairdir ben buna inaniyorum.
• kotu haber vermesinin -ki bu haber bir kehanet seklindedir- yanisira kimseyi inandiramama seklinde lanetlenmis kadin.
• kimseyi soylediklerine inandiramama lanetini apollon sayesinde kazanmistir. cassandra buyuleyici guzelligi ile apollonu bastan cikartmis ve ondan kahinlik yetenegini araklamistir apollonunda eli armut toplamamis ve kassandrayi lanetlemistir...
• esasen hickimseyle iliski kurmamistir, kizoglan kizdir..
  buyuk tanri apollon'u bile bu ugurda reddederek unlu lanetine kavusmustur.
  gelecegi gorur, herseyi bilir^*. ama kimseyi gercegi soyledigine inandiramaz. nedense insanlar kisa vadeli hesaplari icin kendi burunlarinin dikine giderler.
  ve o butun acilari yasar.
  guzelligi ona verilen lanetin sebebidir. ne de olsa apollon'u kendisine asik eden bu guzelliktir, onun ustune lanet yagdirmasina sebep olan da.. derine bakmayi bilmeyen, derini goremeyenler, cassandra'nin lanetine baska bir aciklama yapabilirler. ama onun guzelligi bir tanrinin ofkesini yaratan reddedilise sebebiyet vermistir.
  
  kassandra truva kralinin kizidir. hayati sarayda mutluluk icinde gecmez. cok guzel olmasinin yaninda duru bir goruye sahiptir. kendisine asik olan tanri apollon bizzat bahsetmistir bu ozelligi, rusvet olarak, kendisiyle yatmak icin. ama o reddeder. apollon o zaman agzina kanini doker^*, ve soyledigi gerceklere kimsenin inanmamasini saglar. sonsuza dek.
  herseyi gorur.. paris'e baktiginda gormustur onun yikim getirecegini, helena'yi surlardan iceri sokmak istemez. kimse dinlemez onu.
  truva atinin alinmamasi icin ugrasir, bosuna..
  yikimi gorur. ama trajedisi burada bitmez.
  guzelligi ikinci lanetidir. agamennon ona deli gibi asik olur, gorur gormez. soylu ve guzel bir prensestir cassandra, dokunulmamistir hem de..
  onu alip ulkesine goturur..
  bu durum en cok ulkesinde onu bekleyen karisini cildirtir. kadin, ofkesine teslim olur sonunda.. cassandra olumunu gorur, krali uyarir, ama kral onu dinlemez bile.
  elektra, annesinin babasini oldurmasini affetmez, ve agamennon'un soyu bu sekilde lanetlenir..
  
  cassandra guzel ve lanetli bir genc kizdir. guzelligi laneti olmustur..
  
  apollon'un istegini yaratan ve reddedilisindeki ofkeye sebep olan da bu guzelliktir.
  
  daha detayli bilgi icin mitoloji sozlugu okunabilir, bu entry'de yer alan butun anlatim tamamen oradaki oykunun baska cumlelerle ifade edilmesidir.
  tabi ki soz konusu mitoloji oldugu icin farkli kaynaklarda farkli oykuler aktarilmistir. ornegin cassandra'nin dogumunda kiz kardesi ile birlikte bir yilan araciligiyla bu laneti kazandigi gibi.. fakat bu mitoloji sozlugu en guvenilir kaynaklardan biridir ve aradiginiz herseyi oradan bulabilirsiniz. hata oykunun degisik iki yorumu da vardir orada. isteyen istedigine inanir. tabi bunu yaparken bir diger yorumu yalanlamak sacmadir.
  
  derine bakanlar gorur ancak cassandra'nin basina ne felaket geldiyse (apollon'dan agamennon'a kadar) guzelliginden geldigini.. inkar edebilirler digerleri.
• troyali hectorun kizkardesi.yunan mitolojisindeki dehset cezalardan birisine carptirilmis kahraman.
• hercules çizgi filminin tv'de yayınlanan bölümlerinden bir tanesinde, iyileşmesi için ilaç verdiği adamlardan bir tanesine "hayır şu anda ölmeyeceksiniz" dedikten sonra gözleri fıldır fıldır dönmeye başlar, transa geçer ve "ama bundan 3 yıl sonra bir trafik kazasında öleceksiniz" der. transtan çıkar ve adama "iyi misiniz, daha iyi hissediyorsunuz değil mi" diye sorar, ve bu sebeple beni benden alan yunan mitolojisindeki karakter.
• troya kralı priamos ile hekabe'nin kızı. apollon, bu kıza aşık olmuş, ona kahinlik öğretmişti. truva savaşında kazanılan zaferden sonra agamemnon güzel kassandra'yı da yanına alıp evine döndü. agememnon'un karısı klytaimnestra her ikisini de öldürdü.
  bir de mitlere göre apollon kendisine geleceği görme yetisini (yeti mi lanet mi orası tartışılır) bahşetmişti, kassandra geleceği görecek, zikredecek fakat ona kimse inanmayacaktı (lanet olma olasılığı buradan doğuyor).
  kassandra kompleksi denen şey de burdan doğar, olacakları söylersiniz ama size kimse inanmaz. olup bittikten sonra da, "ben demiştim" dersiniz.
• christa wolfun truva savasini priamos ve hekabenin 12 kizindan biri olan cassandranin agzindan anlattigi kitabinin adi.