köy enstitüleri

• resmi olarak 1940 yılında kurulan köy enstitüleri 1954 yılında kapatılarak ilk öğretmen okullarına dönüştürüldü.
  
  bu fotoğraf kastamonu göl köy enstitüsünün devamı olan kastamonu göl ilk öğretmen okuluna ait.
  
  her biri üniversite yerleşkesi gibi olan bu kurumlar maalesef ülkemizin ağalık sistemine ve emperyalizme kurban edildi.
  
  insanlarımızın çok farklı branşlarda eğitim görmesi, daha verimli yöntemlerle tarım-hayvancılık yapılması, ücra köşelerdeki zehir gibi çocukların keşfedilmesi başka bahara kaldı.
• bu konu ile ilgili birden fazla mesaj almamdan dolayı daha önce yaptığım okuduğum araştırdıklarımı yazmak istedim. şöyle ki köy enstitülerin kapatılması bir süreç şeklinde düşünmek gerek.
  ilk olarak 1940 yılında kurularak faaliyete geçen köy enstitüleri kuruluşundan itibaren birtakım eleştirilere uğramıştır. daha açılış kanunu onaylanırken bazı milletvekillerinin oylamaya katılmaması bu okullara muhalefet edileceğinin göstergesi olmuştur. 1943 yılına gelindiğinde ikinci eğitim şurasında artık tamamen bir tartıma konusu halini almıştır. tartılan konular ise;
  -köy enstitülerine alınan öğrencilerin köylerden seçilmesi ve mezunlara yalnızca köylerde çalışma zorunluluğu getirilmesi ile köylü-şehirli algısı yaratarak komünist bir ideolojiyi çağrıştıran eğitimin verildiğine inanılması
  -yatılı kısımlarda uygulanan karma eğitim sisteminin türk örf ve adetlerine uymadığı düşüncesi
  -şehir okullarının giderleri bakanlık tarafından karşılandığı halde, köy enstitülerinin neden köylünün parası ve emeğiyle yapıldığı şeklinde eleştirilerde bulunmuşlardır. ayrıca köylülerin ödemiş oldukları vergilerle hem şehir okullarına katkıda bulunmaları hem de köy okullarının inşasına katılmaları köylüleri de memnun etmemiştir.
  -kinyas kartal gibi köy ağalarının köyde eski nüfuzunu kullanamamalarından şikayeti(adalet partisinde bir süre milletvekilliği de yapmıştır.kinyas kartal bir röportajında "köy enstitüleri bizim devlet üzerindeki gücümüzü kaldırmaya yönelikti.bunu içimize sindiremedik. demokrat parti ile pazarlığa girdik ve kapattık" şeklinde konuşmuştur.)
  yazabildiğim sebepler dışında muhakkak başka sebeplerde vardır. bu kadar sesin olmasına paralel cumhuriyet halk partisi döneminde değişiklere gidilmiştir.
  -1946 yılında recep peker hükümeti sert eleştirilere daha fazla kayıtsız kalamayarak köy enstitülerinin kuruluşunda etkili olan milli eğitim bakanı hasan ali yücel ve ilköğretim genel müdürü ismail hakkı tonguçu görevden almıştır.
  -1946 yılında ankara hasanoğlan yüksek köy enstitüsü’nün kapatılmasına karar verilmiş ve diğer enstitülerle ilgili yeni yasal düzenlemeler yapılmıştır.
  -1947 yılında öğrencilerin yönetime katılması, yetki ve sorumluluk alması yasaklanmıştır.
  -1947 tarihinde çıkarılan bir başka genelge ile de, serbest okuma saatleri asgariye indirilmiştir. bu genelge ile klasik kitapların okunması sınırlandırılmıştır. milli eğitim bakanı hasan ali yücel yeni bakanlık listelerinde yer almamıştır.
  -1948 yılında köy enstitülerinin öğretim programlarında değişikliğe gidilmiştir. yeni programda köy ve şehir arasındaki fark ortadan kaldırılmıştır.
  -1949 yılında köy enstitülerine sadece köy çocuklarının kabul edilmesi yürürlükten kaldırılmıştır. yeni getirilen düzenleme ile köy çocuklarının yanında belediyelik olan kasabaların çocuklarının da enstitülere kabul edilmesi kararlaştırılmıştır.
  
  baskılara dayanamayan cumhuriyet halk partisi köy enstitüleri ile ilgili birçok değişiklik yapsa da tamamen kapatmamıştır. 27 ocak 1954 tarihinde demokrat parti tarafından köy enstitüleri ve ilk öğretmen okullarının birleştirilmesi hakkında
  kanun” la köy enstitülerinin faaliyetlerine son verilerek adı ilköğretmen okulu olarak
  değiştirilmiştir.
• hasan ali yucel gorevden ayrildiktan/alindiktan sonra, maalesef 1946-1948 yillari arasinda (yani chp doneminde) kapatilmislardir. demokrat parti ise 1950 yilinda iktidara gelmistir. 1954 yilinda kapatilan okullar koy ogretmen okullaridir.
• devrim arabası gibi ya da uçak fabrikası kapatılmasaydı gibi bir önümüzü kestiler anlatısı. keman piyano romantizmini bırakalım buranın kurulma amacı muasır medeniyetlere koşar adım çıkalım falan değildi. teknik eleman eksikliğini kapatmaktı. ama amacını aşınca kapatıldı. cumhurbaşkanı bizimle niye yemiyor dienilen bir yeri bırakırlar mı bu ülkede
• bazen hayal kurmuyor değilim kapatılmasaydı ne olurdu diye. şu anki durumumuza kıyasla olumsuz olabilecek tek bir yön bile bulamıyorum.
  
  ah ah..
  
  toprak ağalarına, şeyhlere, tarikatlere oy devşirmek için pazarlık meselesi yapılmış enstitülerdir köy enstitüleri.
  
  buralardan mezun olan birkaç kişiyi mezun olanların yetiştirdiği onlarca kişiyi tanıdım ve bir tane bile “boş” insan görmedim içlerinde.
  
  olmaz ama keşke başka bir eğitim modeli geri gelse.
• gerçekten çok abartılan eğitim kurumları. kapatılınca efsane olmuştur. bir nevi montessori felsefesi. ama komik oluyor, "abi kapatılmasaydı var ya, ülke bambaşka bir yerdeydi." diyip duruyor insanlar.
  
  tamam oğlum bugün için tavsiyen ne onu söyle sen! geçmişe takılıp kalmayın bir. ders alın ya.
• genellikle sol ve iliskili cevrelerden az arastirip, pesin hukumle dusunenler koy enstitulerini demokrat partinin kapattigini sanir. benim okudugumdan anladigim ise chp doneminde kapatmalar baslamistir.
  
  yine anladigim kadari ile bunu abd istemistir.