martha

• tom waits'in gençlik yıllarında kalan bir sevgilisine yazdığını tahmin ettiğim şarkısı. türkçe çevirisini de yazalım tam olsun.
  
  operatör, şu numarayı bağla artık
  zor tutuyorum gözyaşlarımı
  yıllar oldu, bakalım tanıyacak mı yaşlı sesimi; benim, tom frost,
  evet, şehirler arası arıyorum
  kaç para yazar dert etme ne olur!
  kırk yıldan fazla oldu martha,
  anımsa beni lütfen
  seninle bir kahve içelim
  eski günlerden bahsedelim
  şiirler, yazılar ve martha,
  her şeyim sendin,
  senin her şeyindim.
  yarını hiç dert etmedik,
  kederlerimizi kaldırdık rafa
  yağmurlu bir günde indirmek için...
  
  kendimi çok yaşlı hissediyorum
  sen de yaşlandın tabi
  kocan, çocukların nasıl?
  biliyorsun, ben de evlendim
  şanslısın, seni koruyacak birini buldun
  o günlerde çok gençtik, aptaldık
  şimdi olgunuz ve güzel günler geride kaldı
  şiirler, yazılar ve martha
  her şeyim sendin, senin her şeyindim
  yarını hiç dert etmedik,
  kederlerimizi kaldırdık rafa, yağmurlu bir günde indirmek için...
  
  hep düşünmeden davranırdım
  sanırım hala öyleyim
  o günlerde önemli olan erkek olmamdı
  seninle birlikte yaşamayı hiç kavrayamadım
  martha, seni seviyorum, görmüyor musun?
  eski güzel günler geride kaldı
  şiirler, yazılar ve martha
  her şeyim sendin, senin her şeyindim
  yarını hiç dert etmedik,
  kederlerimizi rafa kaldırdık, yağmurlu bir günde indirmek için...
  yanı başında titrediğim sakin akşamları hatırlıyorum...
• isin en ilginc yani, tom waits'in bu inanilmaz huzunlu sarkiyi 24 yasinda bestelemis olmasidir. adamin icindeki bunalim cocukluktan geliyor tevekkeli.
• tom waits sesinin, cızırtısının en berrak duyulabileceği parçalardan biri.. belki de sahibinin sesi..
• tom waits'in eski sevgilisi martha'yla olan telefon konusmasi soyle:
  martha
  operator, number, please: it's been so many years
  will she remember my old voice while i fight the tears?
  hello, hello there, is this martha? this is old tom frost,
  and i am calling long distance, don't worry 'bout the cost.
  'cause it's been forty years or more, now martha please recall,
  meet me out for coffee, where we'll talk about it all.
  
  and those were the days of roses, poetry and prose
  and martha all i had was you and all you had was me.
  there was no tomorrows, we'd packed away our sorrows
  and we saved them for a rainy day.
  
  and i feel so much older now, and you're much older too,
  how's your husband? and how's the kids? you know that i got married too?
  luck that you found someone to make you feel secure,
  'cause we were all so young and foolish, now we are mature.
  
  and those were the days of roses, poetry and prose
  and martha all i had was you and all you had was me.
  there was no tomorrows, we'd packed away our sorrows
  and we saved them for a rainy day.
  
  and i was always so impulsive, i guess that i still am,
  and all that really mattered then was that i was a man.
  i guess that our being together was never meant to be.
  and martha, martha, i love you can't you see?
  
  and those were the days of roses, poetry and prose
  and martha all i had was you and all you had was me.
  there was no tomorrows, we'd packed away our sorrows
  and we saved them for a rainy day.
  
  and i remember quiet evenings trembling close to you...
• eski sevgiliyle uzun yillar ertesinde ilk konu$ma-bulu$ma içerikli tom waits klasigi...
  daha platonik renkte olmakla beraber benzeri bir içerik için (bkz: disco 2000) .
• tom waits'in en oylece akip giden, hisli sarkilarindan biri. yine de lise yillarinda dinlerken, anneanneme "ay yazik, niye boyle boguruyor bu adam yavrum, yoksa senin teybin mi bozuk?" cumlesini kurdurabilmeyi basarmis bir guzel sarkidir. tom amca'nin ozellikle martha'nin kocasiyla cocuklarinin halini hatrini sordugu yerde, tuylerin dikenli dikenli olmasi kacinilmazdir. huzunlu anlarda dinlenir, huzunlere huzun eklenir.
• tom waits'in martha'sini tim buckley de yorumlamis step right up'ta.
• almanca marthe ismi martha'nın bir türevi olmalı. faust'ta gretchen/margarete'nin komşusu.
  
  1973'te çekilen ama vizyona (televizyona) 1974'te ve angst essen seele auf'tan sonra giren rainer werner fassbinder filmi. öyküyü cornell woolrich'in for the rest of her life adlı kısa öyküsünden uyarlamıştır. başlıca rollerini martha rolünde margit carstensen, helmut salomon rolünde karlheinz böhm almıştır. aynı anda hem korku ve gerilim, hem de hükmedici/zorba sadist ile mazohist ilişki çiftinin ruhsallığı öyküsü gibi görünmektedir. petra von kant'ın acı gözyaşları filmine büyük benzerlikleri vardır. fakat kurtulma veya terk edilme değil daha batak, daha içinden çıkılmaz versiyonu. örtülü/gizli bir karakter sorunu olarak anoreksiya nervoza düşünülebilir ama sadece anıştırmalar halinde var, ana yönlendirici özellik değil.
  
  bir yandan onun kadar siyasi ve taraflı olmasa da luis bunuel'in viridiana'sını akla getirir, belki martha bir anti-viridiana karakter olarak ele alınabilir. kendi kurtuluşunu ve kurtaranını sabote eden, onu hastaneye götüren tekerleklerin benzeri tekerlekli sandalyeyle ve çileye devam etmek üzere zorbası tarafından hastaneden çıkarılır. belki hem martha hem viridiana ikisi de unutmayan, unutması olanaksız karakterlerdir. biri etkin, biri edilgen. ölümünden mutlak sorumlunun helmut sayılması gereken kara kedi edebiyatseverlere edgar allan poe esintisi de sağlayabilir. martha'nın koca seçimi soğuk biri olan babasının sert ve psikopatça seven, aslında anlamayan ve dokunmayan bir türevi olarak anlamlıdır. helmut'un martha'nın ne sakladığını bilen ve kadını aşağılayan olması ilişkilenmelerini ateşlemiş, mıknatısı sağlamıştır.
  
  "meryem isa ile başbaşa kaldıktan sonra, şakayla karışık dedi ki, anlaşılan biz iki kardeş seni sevmek içim doğmuşuz, ve isa da şöyle cevap verdi, marta üzgün ve bu hayatta zevk aldığı çok az şey var. öfkeli demek daha doğru, günahkar bir kadını ödüllendirip kendisi gibi erdemli bir kadını bu halde bırakan tanrı'nın adaletli olmadığını düşünüyor." jose saramago - o evangelho segundo jesus cristo
• meat loaf yorumu hepsini döver...
• müthiş bir woody allen and his new orleans jazz band parçası.