proxemics

• kişisel alan bilimi.
  
  yalnız bu kişisel alanları daha çok ırklar üzerinden araştırır. şöyle ki, rastgele bir doğu ülkesinde rastgele bir otobüste tüm koltuklar dolduktan sonra, ayakta kalan iki kişinin arasındaki mesafe; daha batıdaki bir ülkede aynı durum oluştuğunda ayakta kalan iki kişinin arasındaki mesafeden daha kısadır.
  
  bir avrupa ülkesinde yol sormak için durdurulan herhangi bir insanın, yol sorana, bildiği yolu anlatırken durduğu mesafe; bir asya ülkesindekine göre daha fazladır.
  
  tanımadığınız bir çocuğun bazı ülkelerde başını okşayabilirsiniz, bazı ülkelerde kucağınıza bile alabilirsiniz; lakin bazı ülkelerde dokunmanız bile size şüpheyle yaklaşılmasına sebep olabilir.
  
  işte bunlar ve bunlar gibi sayısız örnek üzerinden yapılan araştırmalar neticesinde ırkların kişisel alanları öncelikle daha az/daha fazla şeklinde değerlendirilmiş; şimdilerde ise işin içine biraz da matematik/istatistik sokularak katsayı çıkarımları yapılmaya başlanmıştır.
  
  pek ayrıntılı olmamakla birlikte burda da birkaç şey var: http://en.wikipedia.org/wiki/proxemics
  
  edit: edward hall tarafından kaleme alınmış bir de çalışma: http://www.freerepublic.com/…us/f-news/558184/posts
• insanlarla aramızdaki fiziksel mesafelerde olduğu gibi kültürel yönden etrafımızı saran mekansal ve zamansal birçok mesafe vardır. antropolog edward t. hall, proxemic teorisini ortaya attığı the hidden dimension (1966) isimli kitabında işte bu mesafeleri tanımlar.
  
  proxemics, günlük yaşamda etkileşim içinde olan insanların paylaştıkları ölçülebilir alanların onlar üzerindeki bir araştırmasıdır. hall bu teoriyi geliştirirken paylaşılan ortak alanlara göre insanların mesafe algılarını inceler.
  
  insanların vücudunun etrafında kendi kişisel alanları olarak korudukları belli bir boşluk vardır. hall, bu alanı insanı içine alan bir hava kabarcığı olarak tanımlar. bu boşluğun büyüklüğü kişinin yetiştiği bölgedeki nüfus yoğunluğuyla ilişkilidir. yani kalabalığa alışkın bir kültürden gelen kişi ile daha geniş alanlara ihtiyaç duyan farklı bir kültürden gelen kişinin korumayı istediği mesafe farklıdır. sosyal statü de kişinin koruma ihtiyacı duyduğu mesafeyi etkileyebilir. ayrıca yaş ve cinsiyetin de içinde yaşanılan kültürün getirdiği ölçütlere göre mesafeler üzerinde etkisinin olduğunu söyleyebiliriz.
  
  proxemics'e göre bölgesel mesafeler dıştan içe doğru şu şekilde gruplanır:
  1. genel alan (3,6 m.ve üzeri)
  2. sosyal alan (1,2 ile 3,6 m. arası)
  3. kişisel alan (45 cm. ile 1,2 m. arası)
  4. mahrem alan (0 ile 45 cm. arası)
  
  genel alan (public space) yabancı kişilerle aramızda olan mesafedir. açık bir alanda yürürken yanımızdan geçip giden kişilerle aramızdaki mesafe buna bir örnektir. eğer tanıdık biri bu mesafeye alınmışsa bu durum, uzak durma, mesafe koyma isteğine işaret eder.
  
  sosyal alan (social space), iletişimin başı ve sonu haricinde fiziksel temasın kurulmadığı mesafedir. diyelim ki eve gelen bir tamircinin elini sıkıp onu yolcu etmemiz veya kapıya gelen postacının uzattığı evrakı imzalamamız sırasında gerçekleşen etkileşim o anı kapsamaktadır, sonraki süreçleri içine dahil etmez. yani sosyal alan mesafesine giren kişi, bize geçici olarak yaklaşan ve genelinde bizden 3 m. kadar uzakta duran kişidir.
  
  kişisel alan (personal space) 45 cm. ile 1,2 m. arasında çapı olan mesafedir. yakın arkadaşlar, tanıdıklar, akrabalar genelde bizimle bu alanda iletişim kurarlar. sosyal etkinliklerde, arkadaş toplantılarında bu alan kullanılır.
  
  mahrem alan (intimate space) gövdeden itibaren 45 cm.lik bir alanı kapsar. kişinin koruduğu mesafeler arasındaki en önemlisidir. bu alan, vücut temasına ve çok yakın duruşlara olanak verdiği için duygusal olarak yakınlık duyulan kişilere açıktır. bu nedenle kalabalık ortamda bu alana giren kişiler rahatsızlık verir. alanı işgal edilen kişi tedirgin, sinirli ve duruma göre saldırgan eğilimler gösterebilir. kalabalık toplu taşıma araçlarında kavga potansiyelinin yüksek olmasının sebebi bu durumdur. kişinin istemediği kişilerle paylaşmak durumunda kaldığı mahrem alanına olan ihlaldir onu öfkeli ve hoşgörüsüz kılan.
  
  sonuç olarak kişisel ve mahrem alan, izinsiz giren kişilerin işgalci olarak algılanacağı kişiye özel yerlerdir. buralara sadece istenen kişinin girmesi iyi hissettirir. izinsiz giren kişi için koşulların ne getireceği bilinmezdir. benden söylemesi...
• sekiz adet bileşeni (alt-başlığı vardır)
  
  1-beden duruşu
  2-uzaklaştırıcı mekan / yakınlaştırıcı mekan
  3-kinestetik etkenler
  4-dokunma
  5-retinal kombinasyonlar
  6-ısı
  7-koku
  8-ses yüksekliği
  
  bunların hepsi aynı anda ölçülebilir de ölçülemeyebilir de. kültürler-arası görülen mesafe (beden konumlandırması da diyebiliriz) farklarında bu bileşenler aranır ve bu incelemeler için, edward t. hall'un bulduğu, oldukça kolay bir sayısal ölçme sistemi kullanılır.
  o hesaplamalar sonrasında; yeterince denek ile çalışılmış ve gözlemler sağlıklı hesaplanmışsa, toplumsal genellemeler yapılabilir.
• edward twitchell hall tarafindan 1963 yilinda tanimlanan kişisel alan terimi. kisisel alani inceleyen akademik calisma alani. kisisel alan mesafeleri ve bu alandaki insan yogunlugunun iletisimi ve insan davranislarini nasil etkiledigini inceler.
  
  kisisel alan mesafeleri
  distan ice dogru kisisel alan mesafeleri
  1. genel alan (3,7 m ile 7,6 m arası)
  2. sosyal alan (1,2 ile 3,7 m. arası)
  3. kişisel alan (45 cm. ile 1,2 m. arası)
  4. mahrem alan (0 ile 45 cm. arası)
  
  proxemics
• "proxemics, a term first described in the 1960s by the anthropologist edward
  hall, is described as how much distance people hold between themselves and
  others, and can be an accurate depiction of the standing of the relationships
  between them. aside from that, it can also portray what a person is nonverbally
  communicating to the other person, either intentionally or unintentionally. hall
  composed a list of distances that he associated with different relationship levels,
  
  which is as follows:
  
  ıntimate/deep relationships: 1.5 feet
  close friends and family: 1.5 – 24 feet
  acquaintances or casual relationships: 4 – 12 feet
  public speaking: 12 – 25+ feet
  
  these of course are estimated measurements to get a basic idea of how to
  determine people’s relationships by how closely they stand to each other. one
  would assume that if two people have an extremely close proximity to each other
  (such as a few inches), they are most likely intimately involved; however, it is
  also possible even for people in a romantic relationship to talk to each other with
  ten feet between them. as is the same with all body language evaluations, the list
  is relative and needs to be considered alongside the context of the scenario in
  order to correctly assess the situation."