1828-1829 osmanlı rus savaşı

• rusyanın, yunan isyanına destek vermesi sonucunda çıkan savaş.
  navarin'de osmanlı gemileri yakılması neticesinde padişah ikinic mahmut boğazları kapattığını açıkladı. bunun üzerine rusya bükreş'i elegeçirdi. ayrıca varna ve silistre kalelerini kuşattı.
  bu arada kafkaslardan saldıran rusya kars, ardahan ve erzurumu ele geçirdi. (vay be)
  ardından edirneye kadar gelen ruslar neredeyse istanbul'a kadar geldiler.
  bunun üzerine çok ağır olan edirne antlaşması imzalandı.
  kısacası osmanlının ucuz kurtulduğu bir savaştır. zira neredeyse 100 yıl önce yıkılabilirdi.
  
  (bkz: isimsiz savaş)
• ruslar'ın ilk kez edirne'yi işgal ettiği savaştır ki, 1364'teki fethinden (bazı kaynaklar'a göre 1369) beri edirne'ye ilk kez yabancı bir devletin işgaline uğramıştır. ruslar'ın bu ezici zaferlerine rağmen çok daha mütevazı kazanımlar içeren antlaşmayı kabul etmişlerdir.
  
  edirne bu tarihten sonra, 1878'de bir kez daha rus işgali görmüş,(ruslar bu işgal sırasında selimiye camii'nin bazı çinilerini de yürütmüşlerdir.) 1913'te bu kez bulgarlar şehre girmiş, edirne 1920'de ise yunan işgaline maruz kalmıştır.
• 1828-1829 osmanlı rus savaşı tarihte gözden kaçan ama çok önemli bir savaştır. öyle ki hem kavalalı olayını tetikleyen hem de balkanlardaki osmanlı otoritesini sarsıp milliyetçi isyanlara cesaret veren de bu savaştır. bu savaşla osmanlı devleti'nin hem 1774 ten sonra ikinci kez balkanlarda beli kırılmış, hem de 2. mahmut'un reform çabalarını sekteye uğratmıştır. yenilenebilmek, refomlar yapabilmek için 1826 da yeniçeri ocağını yani kendi ordusunu ortadan kaldıran yepyeni bir ordu kurmayı deneyen osmanlı 2 yılda karşısında ingiltere rusya ve fransadan oluşan güçlü bir koalisyon bulmuş, yunanistan'a bağımsızlık vermeye yeltenmeyince önce navarin'de donanması yakılmış sonra da rusya tarafından ezilerek mağlup olmuştur.. öyle ki ingiltere ve fransa izin verse doğuda erzurum batıda istanbul'a dayanmış rus ordularını durduracak hiçbir osmanlı gücü yoktur ve rusya sadece 1-2 ayda tüm osmanlıyı istediği gibi parçalayacak veya ilhak edecek güce sahiptir. ama mevzubahis uluslararası denge osmanlıyı 1877-78 osmanlı rus savaşına kadar koruyacaktır.
  
  19. yüzyılın başında ekonomik, sosyal ve bilimsel anlamda bariz geri kalan ve artık egemen devlet anlayışını tamamen yitirerek açıkça diğer büyük devletlerin paylaşım mücadelelerine konu olan osmanlı devleti 2. mahmut'un reform hareketleriyle tekrar çağı yakalamaya çalışsa da giriştiği girişimler bu savaşla daha en başından ezildi. 1826 daki olayların daha iç siyasetteki etkisi yatışmamışken ve yeni kurulan modern ordu her anlamda emeklerken rusya ile savaş ardından kavalalı olayı ardından kırım savaşı ve balkanlardaki ayrılıkçı isyanlar osmanlılının yakasını bırakmamış adeta reformlar için nefes aldırmamıştır. eğer bu savaş olmasaydı kavalalı olayı yaşanmayacak ve 2. mahmut yeni kurduğu ordusunu güçlendirip refomlara daha sağlam devam edebilecekti.
• “babıali kendi halkının gözündeki saygınlığını yitirdi. doğu imparatorluklarında alışılageldik olduğu üzere, heybetli güç zayıf düştüğünde, paşaların başarılı başkaldırıları patlak verir. ekim 1831’de de sultan ile yunan isyanı sırasında babıali’yi desteklemiş olan mısır paşası mehmet ali arasında bir anlaşmazlık baş gösterdi.”
  karl marx bu tespitte bulunur. adı bile konmamış bir savaş için osmanlının bu denli yıpranmasını ortaya koymuştur.
• puşkin in erzurum yolculuğu notları bu savaşta yazılmıştır.