ebu firas

• hamdaniler hükümdarı seyfüddevle'nin (devletin kılıcı) amca oğlu, aynı zamanda başveziri, komutanı, saray şairi ve arap edebiyatının ünlü ismi. tam adı; ebu firas el-hamdani'dir.
  
  ebû firâs büyük âlimlerin, meşhur şair ve kâtiplerin yaşadığı bir devirde, hamdani hükümdarı seyfüddevle gibi ilim ve sanat hâmisi bir emîrin saray muhitinde yetişmiştir.
  
  şiirleri kolay anlaşılan bir şair ve özellikle seyfüddevle’ye yazdığı mektuplarında görüldüğü kadarıyla üslûp sahibi bir nesir ustasıdır. onun şiirinin tabii muhiti öncelikle halep sarayıdır. ilk şiirleri, ailesinin asaletini ve savaşlarda gösterdiği başarıları görkemli bir şekilde anlattığı, bizzat kendini ve hâmisi seyfüddevle’yi övdüğü klasik türdeki kasidelerden ibarettir. ehl-i beyt’i övdüğü kasideleri, siyasî olayları konu alan şiirleri vardır. hikmetli sözlerle öğütler ihtiva eden beyitleri ayrıca zikre değer.
  
  belki de bu sebeple sâhib b. abbâd; imriü'l-kays ve ebû firâs’ı kastederek, “şiir bir melikle başladı, bir başka melikle sona erdi” demiştir.
  
  ebû firâs’ın asıl şöhreti, bizans’taki esareti sırasında kaleme aldığı ve onun âdeta günü gününe tutulmuş hâtıraları mahiyetindeki şiirlerinin önemli bir bölümünü teşkil eden “rûmiyyât”ından gelir. bu şiirlerinde bir esirin vatanına, ailesine, dostlarına ve hürriyete duyduğu özlemi müessir ifadelerle dile getirir.
  
  ebu firas esir olarak istanbul'a vardığında bizans kralı ondan önce hiçbir esire nasip olmayan şekilde onu ağırlamıştır. bizans yasalarına göre esir, bizans kralının huzuruna çıkarılmadan önce binek hayvanına binemez ve bizans kralının esirin boynuna basması ve aşağılaması gerekirdi. fakat bizans kralı bu büyük komutan, şair ve devlet adamı olan ebu firas'a olan saygısından dolayı bütün bu esir uygulamalarından onu ilk kez bir esir için muhaf tutmuş ve fidye karşılığı salıverilmesini sağlayarak ona iyilik yapmıştır. buda ebu firas'ın düşmanı karşısında bile ne denli saygın bir kişilik olduğunun kanıtıdır.
  
  kaynaklarda şairin ölümünden önce bizzat kendisi tarafından elden geçirildiği kaydedilen divanını, vefatından kısa bir süre sonra ve çoğu ondan nakledilen şerhlerle birlikte hocası derlemiştir. bu divan ilk defa beyrut’ta basılmıştır (1873).
  
  edit: imla.
• (bkz: hamdaniler)
  (bkz: seyfüddevle)