faik ali ozansoy

• ermeni tehciri sırasında kütahya valisi olan ve talat paşa'ya rest çekip talimatlarını dikkate almayarak kütahya ermenilerini katliamdan kurtaran şahıs. aynı zamanda şairdir ve süleyman nazif'in kardeşidir.
• bazı kaynaklarda asıl adının "mehmet faik" olduğu yazar. nüfustaki adı olabilir. bilemiyorum.
• (bkz: yıldızlı semalardaki haşmet ne güzel şey)
• ermenilerce mezarı başında anılmış. " ermenileri koruyan türkleri de anmalıyız" güzel bir giriş cümlesi. insanın içini ısıtan cinsten.
• 1915-17 yıllarında ülkenin içinde bulunduğu durumdan etkilenip bu tesirle şiirler söylemiş ve genç şairleri de bu konuda duyarlı olmaya davet etmiştir. payitahtın kapısında isimli manzum piyesi de bu dönemde yazmıştır.
  
  demek yalanmış o niyyât-ı emn ü âsâyiş,
  demek siyâset-i âlem bütün desiseymiş.
  demek ki hakk-ı beşer, adl-i âdemiyyet hiç,
  demek ki avrupa inkâr-ı asl eden bir piç.
  …
  demek ki avrupa, yalnız şakî ve korsanmış.
  (elhan-ı vatan)
  
  kimse bilmez ne kadar muztaribim!
  böyle dünyada nehirler gibi kan
  akıtan, âlemi ateşte yakan
  hep o nemrut, o la'in ingiliz ah
  ingiliz, düşman-ı islâm...allah
  onu kahrıyla batırsın..
  (payitahtın kapısında)
• büyük insan. talat pasa denen katliamciya verdigi cevap bile ermenilere yapilmis zulmü ortaya serer.
  
  --- alinti ---
  
  1915 yılının kasım ayıdır. anadolu’nun büyük çoğunluğunda tehcir emri uygulamaya konmuş, ermeniler kendilerine ait olan her şeyi geride bırakarak yollara düşmüştür. ne ki kütahya’da durum, ülkenin geri kalanının tam tersidir. ittihat ve terakki partisi’nin mutasarrıflık binası önünde topladığı grup “gâvur mutasarrıf çık dışarı!” diye bağırmaktadır. faik ali, telgraf odasına çağrılır, arayan istanbul’dan talat paşa’dır. “şehrinizdeki ermenilerin derhal zor’a sevkini gerçekleştiriniz!” der talat paşa. faik ali karşı çıkar, kararında ısrarlıdır. kütahya ermenileri’nin şehir ekonomisine katkılarından, müslüman ahalinin bu durumdan memnun olduğundan ve kütahya’da herhangi bir asayiş sorunu bulunmadığından bahseder. talat paşa bir kez daha ermenileri sevk etmesini söyleyince faik ali’nin verdiği cevap nettir: “`bu cinayetleri işlemeyeceğime göre istifamı kabul buyurun`, başkasını tayin edin, emirlerinizi o uygulasın”. talat paşa tehcir olayının bu şekilde duyulmasını istemediğinden ve faik ali’nin ağabeyi ünlü şair süleyman nazif’in ricası üzerine göreve devam etmesine ses çıkarmaz.
  
  --- alinti ---
  
  http://www.agos.com.tr/…gore-istifami-kabul-buyurun
• kendisine mehmet faik ali ozansoy denilebilir. zira asıl adı mehmer faik, bilinen edebi/idari adı ise faik ali'dir. 1919'da erzurum kongresi toplanacağında diyarbakır valisiyken kongreye delege göndermeyi reddettiği için, cumhuriyet kurulduğunde dışlanmış, memuriyet yapamamış, st. benoit lisesinde öğretmenlik yaparken geçim sıkıntısı çekmiş, sonraları oğlu munis faik ozansoy ile ankara'da var gücüyle edebiyatçı ve dergici olarak hayata tutunmaya çabalayıp kalp krizinden 1950 yılında ölmüş.
  
  1915 ermeni soykırımı sırasında kütahya mutasarrıfı. talat paşa'nın tehcir emrini telgraf üstunden karşı karşıya bulundukları halde uygulamayı reddettiği gibi çevre illerden gelen ermenilere de yardım etmiş. o sıralar memurluktan derhal atılmama nedenlerinden birinin kardeşi süleyman nazif'in etki ve telkinleri olabileceği söylenir.
  
  (bkz: halit fahri ozansoy)
• falih rıfkı atayın batış yılları kitabının "ilk yazı" başlıklı bölümünü okurken fecr-i ati yazarlarından biri olarak ismiyle tekrar karşılaştığım (ilki yıldızlı semalardaki haşmet ne güzel şey şarkısı sayesinde), kısacık bir araştırmadan sonra (bkz: google) fecr-i ati'nin isim babası olduğunu öğrendiğim ince ruhlu güzel insan.
• taner akçam bu valinin ermeni soykiriminda ermenileri korudugu seklindeki dusuncenin abarti oldugunu cunku kutahya icindeki ermenileri surmemeye dikkat ederken disardan kutahyaya gelen butun ermenileri surdugunu belirtiyor.
  
  kaynak: su podcastin 22:52-24:10 arasi.
• disaridan gelen ermenileri de sehirde tutsaymis süphesiz talat paşa’nin tüm gazabini üzerine cekecegi ve üzerine bir tabur ordu yollanacagi icin, tutmamasi gayet mantikli olan adam.
  
  dolayisiyla “ermenileri korudugu seklindeki dusunce abartidir” fikri sacmadir.
  
  dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak diye bir deyim vardir. adam tüm ermenilere yardim etmeye kalksa derhal görevden alinirdi, yerine gelen ittihatci bir kaymakam sehirdeki bütün ermenileri tehcir ettirirdi.