fransız kültürü

• giriş
  avrupa tarihi ağırlıklı genel tarihle ilgilenmiş biri olarak özellikle ilgimi çeken bir konuydu. şimdi öğrendiklerimi aktarma vakti. italya, britanya ve almanya’nın kültürel evrimleri oldukça ilgimi çekiyordu çünkü aydınlanma süreçleri, sanat akımları, felsefenin gelişimi, bilimin ortaya çıkışı ve muazzam ilerleyişi, comenius‘un eğitimin her sahadaki yerini vurgulaması, camus, sartre gibi filozofların düşünsel yönelimleri, rönesans temellerinin atılması ve ilerletilmesi, deneyler, şüpheler, keşifler, icatlar ve tabii ki felsefe temelinde doğal-formal-sosyal bilimler, eğitim, sanat, teknoloji vs konular, fikirler, filozoflar, psikologlar, düşünürler, akademisyenler vs ile işte karşınızda bütün formal-kültürel evrim. batı, çok ilerideydi. meiji dönemine bak, islam’ın altın çağına bak, avrupa gibi bir aydınlanma ve böylesi bir ilerleyişle birlikte tabii ki kültürün etkisi hiçbir yerde olamadı. felsefenin doğuşu bile çok eskide olsa bile avrupa kıtasında oldu. en güzel şehir olan istanbul, yine avrupa’da. yani avrupa’yı bu kadar övüyor oluşumuz övgüyü haketmelerinden kaynaklanıyor. anti-emperyalizmi savunmasalarda anti-dogmatizmi savunmuş olabilmeleri bile yeterli ^*
  
  neden özellikle fransız kültürü?
  fransız kültürü, incelendiğinde komşu ülkelerine nazaran abstract farklılıkları tarihinde barındırmıyor ancak yine de yeterince incelendiğinde rahatlıkla fark edebileceğiniz nüanslar bulunmakta. işte bu da salt bir kaliteden kaynaklı. yani bir ingiliz mimarisi ile fransız mimarisi benzer olabilir ancak eğitimli ve dikkatli bir göz ile bunu ayırt edebilirsiniz. görsel
  görsel
  çünkü gerçekten sanat eseridir bunlar. mimari ve özellikle sanat bakımından fransa, italya’ya daha benzer bir konumdadır estetik anlayışı bakımından.
  görsel
  ancak fransa’nın öne çıkan öz(n)elliği tabii ki de fransız ihtilali ile devam eden inanılmaz bir rönesans… tarihle harmanlanmış şekilde gireceğim ama çok derinleşmeyeceğim.
  fransız kültürünü eşsiz kılan etken kültür dediğimiz terimin ortaya konmasından, avrupa’nın merkezinde olmasına ve aydınlanmanın tam olarak burada başlayıp gelişmesinden kaynaklanıyor. yani fransa kültürünü anlamak, avrupa kültürü gibi daha kapsamlı bir çalışma sahasını anlamak için çok başarılı bir temel olacaktır.
  
  kültür nedir?
  öncelikle kültür tanımının kendisini incelemekte fayda var. sonuçta modernizmin doruklarını inceleyeceksek işe öncelikle kültür dediğimiz terimin özünü kavramayla başlamalıyız. sosyal-terminolojik skalada incelediğimizde “kültür”ün yığınla tanımına rastlamak mümkün. ancak biz kültleşmiş ve sosyolojik olan tanımlarının sentezi ile ilerleyeceğiz. en kısa hâliyle kültürü, “tarihsel ve toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan her türlü değerlerle bunları kullanmada, düşünce ve sanat varlıklarını sonraki kuşaklara iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların tümü.” olarak tanımlayacağız.
  
  tarih
  günümüzde fransa:
  görsel
  tarihsel olarak fransa kültürü, gallo-roma ve kelt kültürlerinden etkilendiği gibi cermen kabilesi olan franks tarafından da etkilenmiştir. başlangıçta renanya olarak adlandırılan fransa, almanya’nın batı bölgesinde yer aldığı tanımlanmıştır. fakat sonraları demir çağı ve roma döneminde galya olarakta tanınmıştır.
  fransa’nın tarihini kısaca kronolojik açıdan ele alacak olursak (wikipedia):
  şu anki fransa topraklarında bundan 1.8mn yıl önce yaşayan paranthropus robustus (ilkel homo) türüne ait olabileceği düşünülen fosillere rastlanıldı.
  görsel
  avrupa'da neandertaller mö 400.000 yılından itibaren varlık göstermiş, ancak muhtemelen bir soğuk hava döneminde modern insanla yaşadıkları rekabet sonucu soyları bundan 30.000 yıl önce tükenmiştir.
  görsel
  ilk modern insanlar -homo sapiens- avrupa'ya 43.000 yıl önce girmiştir. bölgede ilk yazılı belgelere mö 700 yıllarında rastlanılmaktadır. bölgeye üç büyük etnik köken (galyalılar, akuitanlar ve belgalar) hakimdi ancak ağırlık galyalılardaydı keltler. mö 1000 yıllık süre içerisinde, yunanlar, romalılar ve kartacalılar akdeniz kıyılarında ve civar adalarda koloniler kurmuşlardı. milattan önce 2. yüzyılın sonlarında roma imparatorluğu, galya'nın güneyini gallia narbonensis'in bir vilayeti olarak topraklarına kattıktan sonra, jül sezar komutasındaki roma orduları galya'nın geri kalanını da mö 58-51 yılları arasında yapılan galya savaşları'nda fethetmiştir. bu olay, galya ve roma kültürlerini yakınlaştırmış, galya roma imparatorluğu'yla bütünleşmiştir. 5. yüzyıl sonlarında, frank kralı ı. clovis, galya'nın büyük bir bölümünü kendi hükümdarlığı altında birleştirmiş ve bölgeyi yüzyıllar boyu sürecek olan frankların hakimiyetine zemin hazırlamıştır. franklar 8. yüzyıla kadar clovis'in mensup olduğu merovenj hanedanlığı tarafından yönetilse de bu sürecin ardından en önemli hükümdarları şarlman olan karolenj hanedanlığı yönetimi devr almıştır.
  şarlman'ın karolenj imparatorluğu'nun batısında doğan ortaçağ fransa krallığı, hugh capet tarafından 987 yılında kurulan capet hanedanlığı himayesinde önem kazanmıştır. son gerçek capet hanedan ailesi üyesinin 1328'deki vefatı, valois hanedanı ve plantagenet hanedanı arasında yüz yıl savaşı olarak da bilinen çatışmalara sürükleyen vekalet krizine neden oldu. resmi olarak savaş, 1337'de vı. filip'in akuitan düklüğü'nü, varis olan; fransız tahtının plantagenet talibi, ııı. edward'dan alma çabasıyla başladı. ıı. jean'ın yakalanması ve fidyeyle serbest bırakılmasını da içeren plantagenet zaferlerine rağmen, savaşın devamında şans valois hanedanı'na gülmeye başladı. bunun yanında sıradan bir fransız genç kız olan jeanne d'arc fransız güçlerini ingilizlerin üstüne sürerek kendini ulusal bir kahraman olarak benimsetip bu savaşın önem arzeden figürlerinden biri olmuştur. savaş, 1453'te valois zaferiyle sonlanmıştır.
  görsel
  yüz yıl savaşı'nda kazanılan bu zafer, fransız milliyetçiliğini yüceltmiş ve fransız monarşisini güçlendirmiştir. ancien régime olarak bilinen dönemde, fransa merkezi bir mutlak monarşi ile yönetilmeye başlanmıştır. sonraki yüzyıllarda, fransa rönesans ve reform hareketlerine sahne olmuştur. fransız din savaşı'nın en can alıcı noktasında, fransa son valois kralı olan ııı. henri'nin rakip fraksiyonlar olan bourbon hanedanı ve guise hanedanı ile savaşmaya başlamasıyla yeni bir veraset krizinin içine düştü. navarre kralı ve bourbon ailesinin veliahtı ıv. henri çatışmada üstün gelmiş ve fransız bourbon hanedanlığı'nı güçlendirmiştir. 16. yüzyılda gelişen bir fransız sömürge imparatorluğu kurulmuştu. fransa'nın politik gücü, versailles sarayı'nın da yapım emrini veren, "güneş kral" xıv. louis'nin hükümdarlığı döneminde doruk noktasına ulaşmıştır. 18. yüzyıl sonlarında monarşi ve ona bağlı kurumlar, fransız devrimi ile devrilmiş ve kabul görmemeye başlamıştır. napolyon bonapart tarafından birinci fransa imparatorluğu ilan edilene kadar ülke bir süre birinci fransa cumhuriyeti olarak yönetilmiştir. napolyon'un napolyon savaşları ile bozguna uğratılmasından sonra, fransa çeşitli rejim değişikliklerine gitmiştir; monarşi olarak yönetilmiş, daha sonra ikinci fransa cumhuriyeti, ikinci fransa imparatorluğu olmuş ve devamında daha uzun ömürlü bir üçüncü fransa cumhuriyeti'nin 1870'te kurulması birbirini izlemiştir. fransa, ı. dünya savaşı'nda üçlü itilaf'ta yer almış; birleşik krallık, rusya, italya, japonya, birleşik devletler ve bazı küçük müttefik devletler birlikte almanya ve ittifak devletleri'ne karşı savaşmıştır. fransa, ıı. dünya savaşı'nda müttefik devletler arasında yer almasına rağmen, 1940 yılında nazi almanyası tarafından ele geçirilmiştir. üçüncü cumhuriyet tasfiye edilmiş, ülkenin büyük bir kısmı mihver devletleri tarafından kontrol altına alınmış, ülkenin güneyi işbirlikçi vichy hükümeti'ne bırakılmıştı. 1944'te kurulan özgür fransa'nın ardından dördüncü fransa cumhuriyeti kurulmuş, ancak on beş yıldan az bir süre mevcudiyetini sürdürebilmiştir. 1958'de yaşanan cezayir krizi ile birlikte dördüncü fransa cumhuriyeti çökmüş ve charles de gaulle önderliğinde beşinci fransa cumhuriyeti kurulmuştur. 1960'lardaki dekolonizasyon hareketiyle birlikte çoğu fransız koloni imparatorluğu bağımsız hale gelmiş, daha küçük bölgeler ise denizaşırı eyaletler ve denizaşırı kolektiviteler haline gelmişlerdir.
  
  gelenekler & yaşam tarzı (giyim, sosyoloji vs).
  fransa kültürü, ülkenin bulunduğu coğrafi konum, komşu uluslarla geliştirilen yoğun ilişkiler ve tarihin çeşitli dönemlerinde yaşanan göç dalgalarıyla şekillenmiştir. fransız sanatçılar, edebiyatçılar, modacılar günümüzde pek çok alanda önemli yapıtlar vermektedirler. fransa'nın dışarıdan aldığı yoğun göç ve göçmenlerin ülkelerinden taşıdığı kültür ile fransa'da günlük yaşamda önemli değişiklikler göze çarpmaktadır. mutfak ve edebiyat alanlarında öne çıkan bu değişikliklerle fransa her geçen gün daha çeşitli gelenekler doğmaktadır. özel günlerde her hristiyanda olduğu gibi fransızlarda geleneksel olarak noel ve paskalya günlerini değerli saymaktadır. ayrıca 1 mayıs işçi bayramı kutlamaları da bulunmaktadır.
  görsel
  öte yandan 8 mayıs avrupa’daki zafer kutlamaları ile 2. dünya savaşı’nda avrupa’daki düşmanların sona erdiğini kutlarlar.
  görsel
  14 temmuz ise fransızlar için bastille günüdür. bu kutlama ise paris’te ki bastille kalesi’nin fransız devrimi’ni başlatmak için devrimci güçler tarafından kuşatıldığı gün olarak bilinir.
  görsel
  fransız sosyolojisi geleneksel olarak zarif, seçkin, sofistike ve inanılmaz iddialı yurtseverler olarak kabul edilirler. fransızlar gerçekten fransız olmaktan gurur duyuyorlar; onlar çok gururlu, kibirli, refah ve özgürlükçü insanlardır. yaşamları boyunca sosyoekonomik ve entelektüel gelişimlerini milliyetçilik ile taçlandırırlar. fransızlar oldukça tutucu ve koruyucu olması ile biliniyor. kendi milletleri hakkında asla kötü konusulmasını istemeyen fransızlar, ülkeleri ile büyük gurur duyan bir millet olması ile biliniyor. ziyaretçiler ise fransızların gelen misafir ve konuklara karşı kaba davranışlar sergilediğini söylemektedir (amerikalılar). 16. yy.da de rossi, fransa’yı avrupa üzerinde kültür, akıl, bilgi, öğrenme, kabul edilebilir davranışlar ve zihin bakımından geliştirilmesi için terim haline gelmiştir. fransızlar sofistiktirler ve kamusal alanlarda yaptıkları dizaynlar ile tanınırlar. eşitliğe inanan fransızlar slogan olarak “özgürlük, eşitlik ve kardeşliktir.” ilkesine inanamaktadır. aıds’e göre fransız halkı tutuku ve romantizmi somutlaştırdığı söylenmektedir. evrensel tabuları kendi gelenekleriyle sentezlerler. modern moda dünyasında en başarılı kültür olan fransız kültürünün tarihteki bazı kıyafetleri: fransa’nın yöresel kıyafetlerinden biri breton bölgesinde giyilen korsaj, dantel ve takılı korse parçalarından oluşan bir kıyafettir.
  görsel
  korsaj, vücudu baştan aşağı saran ve kadınlara özgü bir kıyafettir. 16. ve 18. yüzyıllarda avrupa’da yaygın olarak kullanılmıştır. fransa’nın yöresel kıyafetlerinden bir diğeri ise, gaskonya bölgesinde giyilen kıyafettir.
  görsel
  bu bölgede kadınlar bağcıklı dikişlerle siyah ceket, mavi etek ve saçta bağlanmış şeritlerden oluşan bir kıyafet, erkekler ise pantolon, geniş kemer, çorap ve deriden yapılmış ayakkabı parçalarından oluşan bir kıyafet giymektedirler.
  görsel
  
  mimari
  teknik olarak fransız mimarisi olarak adlandırılabilecek özgün bir mimari türü bulunmasa da tam olarak doğru değildir. gotik mimari olarak adlandırdıkları bir tasarım türü bulunmaktadır.
  görsel
  genel olarak fransa'da mimari eserler roma döneminden başlar ve
  romanesk (10. yüzyıl)
  görsel
  gotik (orta çağ)
  görsel
  barok (18. yüzyıl)
  görsel
  neoklasik (19. yüzyıl)
  görsel
  çağdaş mimari
  görsel
  olarak farklı kategorilerde incelenir.
  eyfel kulesi
  görsel
  louvre müzesi
  görsel
  notre dame katedrali
  görsel
  chartres katedrali
  görsel
  sacré-cœur bazilikası
  görsel
  zafer takı
  görsel
  panthéon
  görsel
  gibi binalar fransa'nın en tanınmış mimari yapıtlarıdır.
  
  müzeler
  müze konusunda dünyanın en başarılı ülkesi olan fransa, bu özelliğini tarihinde yatan kültüre dayandırmaktadır. fransa’daki en kaliteli ve kapsamlı müzeler & içerikleri:
  
  1)louvre müzesi
  görsel
  müzenin çok zengin kütüphanesi, konferans salonu ve eğitim bölümü, eserlerin incelendiği ve yenilendiği laboratuvar ile sanat tarihi ve müzecilik konusunda eğitim yapan louvre müze okulu da önemli kısımlardandır. dünyanın en başarılı/kapsamlı müzesi olan louvre müzesi; yedi bölümden meydana gelmektedir. bunlar:
  •resim
  •heykel
  •doğu sanatları
  •mısır sanatları
  •yunan sanatları
  •sanat eserleri
  •desen
  olarak sıralanabilir.
  bazı görseller:
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  
  2)orsay müzesi
  görsel
  çoğunlukla fransız sanatına ait, 1848 - 1915 yıllarında arasında yaratılmış heykeller, resimler, mobilyalar ve fotoğraflar bulunur. müze daha çok içlerinde monet, degas, renoir, cezanne gibi ressamların eserlerinin bulunduğu geniş izlenimci koleksiyonu ile tanınır.
  bazı görseller:
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  
  3)aynalı salon
  görsel
  büyük bir barok tarzı galeridir.
  bazı görseller:
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  
  4)fabre müzesi
  görsel
  müze, montpellierli ressam françois-xavier fabre tarafından 1825 yılında kuruldu. müzede yunanistan ve çeşitli avrupa ülkelerine ait seramik çalışmaları, 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar uzanan geniş bir resim ve heykel koleksiyonu mevcut. jacques-louis david, charles le brun, nicolas poussin ve francisco de zurbaran müzede eserleri bulunan ressamlardan bazıları. müzede 2007 yılı itibarıyla yaklaşık 1.800 resim, 4000 çizim, 1.500 gravür ve birkaç yüz heykel bulunmaktadır.
  bazı görseller:
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  
  5)antik arles müzesi
  görsel
  arles'daki gallo-roma dönemi arkeoloji müzesi.
  bazı görseller:
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  
  edebiyatçılar, sanatçılar & eserleri
  fransız edebiyatı, fransızca kullanılarak ortaya çıkan edebiyat ürünlerini kapsar. dünyanın en zengin ve en etkileyici edebiyatlarından biridir. fransız yazarlar başta epik şiir, lirik şiir, drama ve kurgu olmak üzere edebi yazınların tümüne katkıda bulunmuşlardır.
  edebiyat(çılar):
  ortaçağ:
  chrétien de troyes, 12. yy.da yazdığı şiirlerle tanınır. ilkel fransız edebiyatının babasıdır.
  15.yüzyıl:
  françois villon - şair
  philippe de commines - şair
  guillaume budé - filozof & yazar
  françois rabelais- fransız yazar, doktor, rönesans düşünürü, keşiş ve antik grekçe bilgini
  marguerite de navarre - rönesans yazarı
  16.yüzyıl:
  jean calvin - din reformcusu & yazar
  michel de montaigne - deneme yazarı
  rené descartes - hezârfen
  honoré de balzac - yazar
  17.yüzyıl:
  pierre corneille - tiyatrocu
  jean de la fontaine - şair & öykücü
  jean de la bruyère - yazar & ahlâkçısı
  montesquieu - politik düşünür
  (fma) voltaire - yazar & filozof
  18.yüzyıl:
  jean-jacques rousseau - filozof & yazar (devletin kalkınmasında, toplumun sosyal yapısında ve eğitim sisteminde etkili olmuştur).
  denis diderot - yazar & filozof
  andré marie de chénier - şair
  auguste comte - hezârfen
  19.yüzyıl:
  gustave flaubert - roman yazarı
  ernest renan - düşünür
  jules gabriel verne - yazar & gezgin
  émile françois zola - yazar
  alphonse daudet - yazar
  ısidore lucien ducasse - şair
  jean nicholas arthur rimbaud - şair
  auguste-maurice barrès - sembolizm akımının öncüsü edebiyatçı
  romain rolland - nobel ödüllü drama, roman ve deneme yazarı, sanat tarihçisi
  paul claudel - nobel ödüllü sanat hezârfeni
  victor hugo - yazar & edebiyatçı
  20.yüzyıl:
  antoine de saint-exupéry - yazar & uçman
  jacques prévert - şair & senarist
  andré malraux - romancı & sanat tarihçisi
  samuel barclay beckett - yazar & eleştirmen
  simone de beauvoir - yazar & filozof
  julien gracq - yazar
  eugène ıonesco - varoluşçu oyun yazarı
  albert camus - varoluşçu yazar & filozof
  claude simon - yazar
  françoise sagan - oyun yazarı & romancı
  honore de balzac: goriot baba
  michel de montaigne: denemeler
  patrick modiano: babam ve ben
  alexandre dumas fils: kamelyalı kadın
  marie-henri beyle stendhal: parma manastırı
  jean-paul sartre: bulantı
  moliere: kibarlık budalası
  gustave flaubert: madam bovary
  albert camus: yabancı
  emile zola: germinal
  voltaire: candide
  alexandre dumas: üç silahşör
  honore de balzac: vadideki zambak
  victor hugo: sefiller & bir idam mahkumunun son günü
  
  sanatçılar/ressamlar & eserleri:
  15.yüzyıl:
  jean fouquet
  görsel
  16.yüzyıl:
  pierre lescot
  görsel
  17.yüzyıl:
  charles le brun
  nicolas poussin
  simon vouet
  görsel
  18.yüzyıl:
  antoine de favray
  françois boucher
  élisabeth louise vigée le brun
  claude joseph vernet
  görsel
  19.yüzyıl:
  antoine berjon
  auguste charpentier
  paul cézanne (sanatın babası)
  eugène manet
  françois pascal simon gérard
  jean-louis-ernest meissonier
  henri julien félix rousseau
  rosa bonheur
  victor gabriel gilbert
  görsel
  20.yüzyıl:
  albert marquet
  émile bernard
  jean béraud
  lucien pissarro
  james tissot
  lionel royer
  görsel
  
  bilim insanları, düşünürleri & eserleri, fikirleri
  filozoflar:
  henri bergson- gerçekliği kavramak için sezgi süreçlerinin soyut rasyonalizm ve bilimden daha anlamlı olduğuna ikna etmiştir
  rené descartes- geometri ve cebir alanlarını birleştirerek analitik geometriyi icat etti.
  jean-paul sartre- yazılarına kendine has olarak geliştirdiği varoluşçu felsefesiyle de yer etmiş; bunların yanında varoluşçu marksizm şekillendirmesi ve siyaset alanında yenilikler katmıştır.
  paul valéry - deniz mezarlığı ise şiir sanatının doruklarına çıktığı eseridir.
  jacques derrida- yapısökümcülük olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusudur
  michel foucault- sosyal teorist
  nicholas malebranche- gerçek hristiyan felsefesi olarak gördüğü descartes felsefesine bağlanmış ve geulincx gibi zihin-beden ilişkisi üzerinde durmuştur.
  alain- sol kanat düşünür.
  jean-françois lyotard- edebiyat teorisyeni, postmodernizmin ve postmodern felsefe 'nin öncülerinden.
  roland barthes- göstergebilimci, edebiyat eleştirmeni, edebiyat ve toplum teorisyeni.
  emmanuel monuier- personalist akımının en önemli isimlerindendir.
  paul ricoeur- rasyonellik öncesi işaret ya da simgelerde içerilen anlamı yorumlamaktan oluşan hermeneutik yöntemi özgün bir biçimde geliştirmiştir.
  albert camus- varoluşçuluk ile ilgilenmiştir ve absürdizm akımının öncülerinden biri olarak tanınır.
  charles fourier- fourier dönüşümünü icat etmiştir.
  michel onfray- onfray'ın felsefesi genelde nietzsche, epikür, kinizm ve kirene okulu, fransız materyalizmi ve bireyci anarşizmden etkilenerek yazmıştır.
  blaise pascal- konikler üzerine bir inceleme yazdı. 1642'de 19 yaşında iken vergi tahsildarı babasının işini kolaylaştıracak, dişliler ve tekerleklerden oluşan mekanik bir hesap makinesi tasarladı.
  ernest renan- erken hristiyanlık tarihi ve siyasi teoriler üzerine etkili tarihi araştırmalar yapmıştır.
  deniz diderot- aydınlanma çağı'nın en önemli kişiliklerinden biri. yazdıkları ve felsefesi fransız devrimi'ni hazırlamıştır.
  marquis de condorcet- filozof ve matematikçi.
  marquis de sade- erotik edebiyatın önemli yazarlarındandır, genellikle sert pornografik yazılar yazdı.
  albert schweitzer- doktor, filozof, müzisyen, teolog, hayvansever ve anti-nükleer aktivist.
  henri de saint simon- fransız sosyalizminin kurucusu. toplumu çaba, üretim, eylem ve yaratma olarak gören; düşünce tarihinde, toplumun bilimi olarak gördüğü sosyolojinin düşünce babası olarak tanındı.
  joseph de maistre- sosyal hiyerarşi ve monarşiyi savunan savoylu filozof, yazar, hukukçu ve diplomat.
  pierre bayle- temel eseri tarihsel ve eleştirel sözlükolan bayle, felsefi akılyürütmenin evrensel bir kuşkuculuğa yol açtığını, doğanın ise insanı körü körüne inanca zorladığını savunmuştur.
  julien offray de la mettrie- fransız maddeciliğinin kurucusu olarak ün kazanmış olan hekim-filozof. la mettrie, materyalist felsefesinde, maddeden bağımsız bir ruhu düşünmenin saçma bir şey olduğunu öne sürerek, gerçekten varolanın yalnızca madde olduğunu göstermeye çalışmıştır.
  eserlerine buradan ulaşabilirsiniz: görsel
  eserlerine, tarihine ve akımlarına buradan ulaşabilirsiniz:
  görsel
  görsel
  görsel
  görsel
  
  bilim insanları:
  marie curie- marie sklodowska curie, radyoaktivite alanında öncü araştırmalar yapmış ve bu araştırmaları sonucu nobel ödülü'ne layık görülmüş polonyalı-fransız fizikçi ve kimyagerdir. uranyumla yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. toryumun radyoaktif özelliğini buldu ve radyum elementini ayrıştırdı
  louis pasteur- louis pasteur, kuduz aşısını bulan fransız mikrobiyolog ve kimyager.
  sophie germain- marie-sophie germain, fransız asıllı matematikçi, fizikçi ve filozof.
  ırène joliot-curie- ırène joliot-curie, fransız bilim insanı. marie sklodowska-curie ve pierre curie'nin kızı ve frédéric joliot-curie'nin karısıydı. kocası ile ortak çalışmaları olan yapay radyoaktivite keşfi ile 1935'te nobel kimya ödülü kazandı. bu ödül curieleri en fazla nobel kazanmış aile yaptı.
  andre marie ampere- andré marie ampère, fransız fizikçi ve matematikçi. elektromanyetizmayı ilk bulan kişiler arasında gösterilir. ayrıca solenoid ve elektrikli telgraf gibi sayısız uygulamanın mucididir. bir otodidakt olarak ampère, fransız bilimler akademisi üyesiydi ve ecole polytechnique ile collège de france'da profesördü.
  alain aspect- fizikçi. kuantum dolanıklığı üzerine yaptığı deneysel çalışmalarıyla tanındı.
  charles-augustin de coulomb- coulomb, mekanik, elektrik ve manyetizmanın tarihinde önemli bir isimdir.
  henri becquerel- fizikçi, radyoaktivitenin kâşiflerindendir. 1903 nobel fizik ödülü sahibidir. sı ölçü sisteminde betivorlyy birimi bekerel onun ismine ithafen verilmiştir.
  michel-eugène chevreul- yağ asitleri üzerine çalışmalarıyla sanat ve bilim alanlarına yol göstermiştir. margarin'i keşfetmiş, hayvansal yağlar ve tuzdan yapılan sabun'un ilk şeklini tasarlamıştır.
  etienne-louis malus- mühendis, matematikçi ve fizikçi.
  henry louis le chatelier- kimyagerdir. değişen koşulların kimyasal dengedeki sistemler üzerindeki etkisini tahmin edebilmek için kimyagerler ve kimya mühendisleri tarafından kullanılan le chatelier ilkesini geliştirdi.
  andré-louis debierne- kimyagerdi ve aktinyum elementinin kâşifi olarak kabul edilir.
  charles nicolle- bakteriyoloji bilgini. tifüsün insandan insana vücut bitiyle taşındığını bularak 1928 nobel fizyoloji veya tıp ödülü'nü almıştır.
  albert calmette- doktor, bakteriyolog ve immünolog. pasteur enstitüsü'nün önemli çalışanlarından biriydi. vereme karşı kullanılan bacillus calmette-guerin aşısını keşfetti.
  laurent schwartz- matematikçiydi. dirac delta işlevi gibi nesnelere iyi tanımlanmış bir anlam veren dağılım teorisine öncülük etti. 1950'de dağıtım teorisi üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı fields madalyası ile ödüllendirildi
  frédéric joliot-curie- nobel kimya ödülü sahibi fizikçidir.
  georges cuvier- bilim insanı ve devlet yöneticisi.
  lucien quélet- doğa bilimci ve mikologdur. mikoloji alanında yapılacak araştırmalara adanmış bir cemiyet olan société mycologique de france'ın kurucusudur.
  maricourtlu peter- 13. yüzyıl'da manyetizma hakkında çalışmalar yürütüp mıknatısların özelliklerini araştırmış olan fransız bilim insanı.
  marcel brillouin- fizikçi. sorbonne'da ve collège de france'ta kuramsal fizik profesörlüğü görevinde bulundu.
  georges matheron- jeoistatistiğin kurucusu ve matematiksel morfolojinin kurucularından biri olarak bilinen bir fransız matematikçi ve maden inşaat mühendisiydi.
  blaise pascal- atematikçi, fizikçi ve düşünürdür. ?en bilinen temel eseri düşünceler'dir. 16 yaşındayken konikler üzerine bir inceleme yazdı.
  claude bernard- karaciğer, pankreas ile vazomotor sinirlerin çalışma prensibiyle ilgili yaptığı araştırmasıyla tanınan fransız fizyologdur.
  jean rostand- biyolog, bilim tarihçisi ve filozoftur. deneysel bir biyolog olarak aktif olan rostand, bilim yazarı, filozof ve aktivist olarak yaptığı çalışmalarla ünlendi.
  alexis carrel- alexis carrel, ünlü fransız cerrah ve fizyolog. 1912 yılında nobel ödülü kazandı.
  constantine samuel rafinesque- 19. yüzyılda fransa'da kendini yetiştirmiş polimat. gençliğinde abd'de de dolaştıktan sonra 1815 yılında ohio'da yerleşmiş ve botanik, zooloji ile kuzey amerika'da tarih öncesi yaşamış uygarlıklar alanında bilimsel alanda katkılarda bulunmuştur.
  jean perrin- katot ışınları ve x ışınları çalışmasının başladığı 1894-1897 döneminde okulunda asistan, 1910 yılında profesör oldu. "maddenin süreksiz yapısına dair çalışmalarından, özellikle çökelme dengesini keşfinden dolayı" 1926 yılında nobel fizik ödülü'nü almıştır.
  pierre curie- fizikçi, kristalbilim, manyetizma, piezoelektrik ve ışınetki biliminin öncülerinden
  ernest chaput- fransa’dan davet edilmiş ve türkiye’de modern coğrafya biliminin kurucularından birisi olmuş coğrafyacıdır.
  luis leloir- doktor ve biyokimyacı. 1970'te nobel kimya ödülünü aldı. leloir, şimdiye kadar bu ödülü alan ilk ispanyolca konuşabilen bilim insanıydı.
  ısidore geoffroy saint-hilaire- zoolog ve normal yapıdan sapmalar üzerine otoritedir. 1854 yılında éthologie terimini icat etti. alexandre-émile béguyer de chancourtois- 1862'de kimyasal elementleri atom ağırlıklarına göre sıralayan ilk kişi olan fransız bir jeolog ve mineralogdu. de chancourtois sadece makalesini yayınlamıştır. yayını önemli olmasına rağmen, jeolojik açıdan yazıldığı için kimyagerler tarafından göz ardı edilmiştir.
  gaspard-gustave coriolis- matematikçi, makine mühendisi ve bilim insanıdır. en çok, dönen bir referans çerçevesinde tespit edilen ve coriolis etkisi'ne yol açan tamamlayıcı kuvvetler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır.
  joseph babinski- nöroloji profesörüdür. en çok kortikospinal sistem hasarının göstergesi olan patolojik bir refleks olan babinski işaretini 1896 yılında tanımlamasıyla tanınır.
  yvette cauchois- fizikçi, kimyager ve akademisyendir. x ışını spektroskopisi ile x ışını optiği alanlarında çalışmalar yürütmüştür
  marie-anne paulze lavoisier- kimyager ve asilzade. madam lavoisier, kimyager ve asil antoine lavoisier'nin karısıydı. eşine laboratuvar asistanı olarak destek oldu ve çalışmalarına katkıda bulundu.
  nicolas leblanc - fizikçi, cerrah ve kimyacı. leblanc, özellikle sofra tuzundan soda elde etmeyi keşfetmesiyle bilinmektedir.
  irène joliot-curie- kocası ile ortak çalışmaları olan yapay radyoaktivite keşfi ile 1935'te nobel kimya ödülü kazandı. bu ödül curieleri en fazla nobel kazanmış aile yaptı.
  louis de broglie- nobel ödülü sahibi fransız fizikçi.
  jean-baptiste biot- bilim insanı. meteoroitlerin gerçek yapısını ortaya çıkarmış, bir balon yolculuğu yapmış ve ışığın polarizasyonu hakkında araştırmalarda bulunmuştur.
  paul-jacques curie- montpellier üniversitesi'nde fransız fizikçi ve mineraloji profesörüydü. küçük kardeşi pierre curie ile birlikte 1880'lerde piroelektrik üzerine çalıştı ve piezoelektrikliğin arkasındaki bazı mekanizmaları keşfetmelerine yol açtı.
  henri becquerel- fizikçi, radyoaktivitenin kâşiflerindendir. 1903 nobel fizik ödülü sahibidir. sı ölçü sisteminde betivorlyy birimi bekerel onun ismine ithafen verilmiştir. babası alexander edmond becquerel, paris doğa tarihi müzesi'nde uygulamalı fizik profesörüydü.
  eserlerine buradan ulaşabilirsiniz:
  görsel
  
  kâşifler:
  francis barrallier
  nicolas baudin
  joseph rené bellot
  bertrandon de la broquière
  louis antoine de bougainville
  bruni d'entrecasteaux
  rene auguste caillie
  jacques cartier
  jules dumont d'urville
  victor fontanier
  guillaume-joseph grelot
  jean chardin
  jean-marie chopin
  jeanne baret
  jean-françois de la pérouse
  marc-joseph marion du fresne
  alphonse pénaud
  philippe de corguilleray
  jean raspail
  étienne brûlé
  charles texier
  jean de thévenot
  giovanni da verrazzano
  
  ek: fransız bilim insanları tarihte bugüne kadar 16 adet element keşfetmiştir: görsel
  
  ek: (bkz: fransız bilimler akademisi)
  xıv. louis tarafından 1666 yılında kurulan fransız bilim topluluğudur. fransa'daki bilimsel araştırmaları teşvik etmesi amacıyla jean-baptiste colbert'in önerisiyle kurulmuştur. 17. ve 18. yüzyıldaki bilimsel gelişmelerde önemli bir payı ve öncü statüsü vardır. ayrıca ilk bilimler akademilerindendir.
  
  kültür, ilerleme ve gelişim yolunda en temel taştır. bu taşın içi ne kadar dolu olursa geliştiricilik, o denli kaliteli sürdürülebilirdir. bir milletin gelişmişlik düzeyi kültürü ile doğrudan doğruya bağlantılıdır.
  
  “bir milletin kültür düzeyi üç safhada; devlet, düşünce ve ekonomideki çalışma ve başarılarının özüyle ölçülür.”
  
  “kültür, okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğinden mâna çıkarmak, uyanık davranmak, düşünmek, zekâyı terbiye etmektir.”
  
  “sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir.”
  
  -başöğretmen kemâl atatürk
  
  diğer bakınızlar:
  (bkz: türk kültürü)
  (bkz: japon kültürü)
  (bkz: rus kültürü)
  (bkz: italyan kültürü)
  (bkz: ingiliz kültürü)
  (bkz: alman kültürü)
  
  kaynakça:
  
  türkçe:
  -https://tr.m.wikipedia.org/wiki/fransa_tarihi
  -https://tr.m.wikipedia.org/wiki/fransa
  -https://www.google.com/…-ve-gelenekleri-106366h.htm
  -https://www.google.com/…in-yoresel-kiyafetleri/amp/
  
  scholar:
  -https://scholar.google.com/…3&u=%23p%3dmljr-opgp_aj
  
  ek (müzeler & evrim ağacı):
  louvre: https://www.louvre.fr/
  orsay: https://www.musee-orsay.fr/fr
  aynalar salonu: https://www.chateauversailles.fr/…au/galerie-glaces
  fabre: https://museefabre.montpellier3m.fr/
  antik arles: https://www.arlesantique.fr/
  elementler listesi: https://evrimagaci.org/…iflerinin-ulke-tablosu-1220
  
  düzenleme: en fazla 10 görsel & eklenti.
  2. düzenleme: bu bitmiş bir entry değildir. eksikler, hatalar vs ile durmaksızın yenileştirilecek ve geliştirilecektir.