gettysburg hitabesi *
-
(bkz: gettysburg)
-
-
-
bu konuşma metninde geçen "score" kelimesi 20 yıllık zaman dilimine işaret etmektedir. metnin başındaki o meşhur "four scores and seven years ago" ifadesi de dolayısıyla 87 yıla baliğ olmaktadır.
. -
-
amerikan tarihindeki en kuvvetli konuşmalar arasında en kötü ihtimalle ilk beşe oynar. abraham lincoln'ün inanılmaz hitabeti ve zekasının da dışa vurumudur. yalnızca 227 kelime kullanarak, 2 dakikanın altında bir sürede bu konuşmayı bitirmiştir. ancak ölümsüz bir konuşma olmuştur ve amerika'da adını yazmaktan aciz, fransa'yı lousiana'ya komşu bir ülke sanan insanlar "four score and seven years ago" (87 yıl önce) diye lafa girerseniz konuşmanın devamını büyük bir isabetle tekrarlayabilirler. kısalığına kıyasla o denli kuvvetli o denli nüfuzlu o denli yoğun bir nutuk olmuştur. adamın sesi yüzyıllardır hafızalarda yankılanmaktadır.
belirtmek lazım gelirse, lincoln ve gettysburg meydanında toplanan kalabalık bu iki dakikalık konuşma yapılmadan önce vali edward everett tarafından icra edilen ve tam iki saat süren 13.607 kelimelik bir nutuk dinlemiştir. o yıllarda cenazelerde uzun nutuklar adettir.
lincoln ise kalabalığı daha çok sıkmamak için on cümleyi geçmeyen bu konuşmayı yapar. everett'in iki saatlik nutkunu özetlemekle kalmaz, az kelimeyle ne kadar çok şeyin ne kadar güzel anlatılabileceğine klasik bir örnek olur. ingiliz hitabetinin en parlak örneklerinden sayılan ve bugün lincoln anıt mezarının doğu duvarını süsleyen bu konuşma şöyledir. (çevirinin gerçek konuşmanın %10 etkisini bile zor yaratacağını da hatırlatarak) :
"seksen yedi yıl önce babalarımız bu kıtaya bütün insanların eşit yaratıldığı ilkesine adanmış ve özgürlük içinde tasarlanmış bir devlet kurdular.
şimdi ise biz bu devletin, veya böyle tasarlanan ya da buna adanan herhangi bir devletin uzun yaşayıp yaşayamayacağını deneyen büyük bir iç savaşa girişmiş bulunuyoruz. bu büyük savaşın meydanında buluşmuş buluyoruz. buraya bu meydanın bir kısmını, yaşamını böyle bir devletin yaşayabilmesi için feda edenlere ebedi istirahatgah yapmak üzere adamaya geldik. bunu yapıyor olmamız gayet uygun ve makuldür.
fakat daha geniş düşünürsek, bu alanı daha çok adayamayız, kutsayamayız ve taltif edemeyiz. zira burada mücadele etmiş, hayatta veya ölü olan bu cesur insanlar, bu alanı bizim etki etme gücümüzün zaten çok ilerisinde kutsamış bulunmaktadırlar. dünya bizim burada söylediklerimizi kaale almayacak, hatırlamayacaktır. ancak onların burada yaptıklarını da asla unutamaz. biz hayatta olanlara düşen, onların savaşarak şimdiye kadar büyük bir soylulukla bu noktaya getirdikleri bu bitmemiş işe kendimizi adıyor olmaktır. işte bize kalan bu büyük görev, bu onurlu ölülerden ve onların edebilecekleri herşeylerini feda ettikleri bu davaya gitgide daha çok bağlanmaktır. öyle ki bu ölülerin boş yere ölmediklerinde hemfikir olalım. ve bu millet, tanrının önünde, yeni bir özgürlük doğursun. halk tarafından yönetilen, halka çalışan bu halkın kendi hükümeti dünyadan hiç yokolup gitmesin. "
ertesi günkü new york times konuşmanın beş kez alkışlarla bölündüğünü ve bitişte korkunç bir alkışın koptuğunu yazar. -
yukarida belirtilenin (ilginc bir sekilde 68 favori almis) aksine 227 kelime degil 270, 272 ya da 273 kelime. aslinda kac kelime oldugu tam olarak bilinemiyor ama 227 olmadigi kesin.
kaynak 1: abrahamlincolnonline.org. en guvenilir kaynak bu. cunku lincoln'un asistanindan tutun bilmem kimin torununa kadar sanirim 6 kisi konusmayi kayda almis.
kaynak 2: voice of america "270 kelime"
kaynak 3: wiki "272" kelime
kaynak 4: independent "the 'greatest speech in the world' – that was only 273 words long" demis
kaynak 5: new york daily news "272 kelime"
konu ayrica surada lincoln hayranlari tarafindan tartisilmis. konusmada gecen "battle field" kelime grubunun aslinda birlesik bir sozcuk olarak "battlefield" seklinde belirtilmesi gerektigi icin 1 kelime sayilmasini, bunun da konusmayi 271 kelime yapacagini falan soyluyorlar.
ha ben simdi tarihteki milyonlarca unlu konusma arasindan birini cekip "lan su kadar kelime mi bu kadar kelime mi" diye niye sorun ettim? bilmiyorum. herhalde konusmanin en vurucu yeri olan "dünya bizim burada söylediklerimizi kaale almayacak, hatırlamayacaktır." cumlesi beni cok etkiledigi icin onemsedim. neyse. -
bu konusmanin bahsi her gectiginde, konusma icinde gecen "the last full measure of devotion" ibaresi gelir aklima.
olum, sair veya yazar olmayan birisi tarafindan daha guzel tarif edilmis midir bilemiyorum ama ona buna cemkirmenin hatiplik sayildigi bu zaman ve mekanda kime ne anlatiyorum onu hic bilmiyorum. -
four score and seven years ago our fathers brought forth, upon this continent, a new nation, conceived in liberty, and dedicated to the proposition that all men are created equal.
now we are engaged in a great civil war, testing whether that nation, or any nation so conceived, and so dedicated, can long endure. we are met on a great battle field of that war. we come to dedicate a portion of it, as a final resting place for those who died here, that the nation might live. this we may, in all propriety do.
but, in a larger sense, we can not dedicate we can not consecrate we can not hallow, this ground the brave men, living and dead, who struggled here, have hallowed it, far above our poor power to add or detract. the world will little note, nor long remember what we say here; while it can never forget what they did here.
ıt is rather for us, the living, we here be dedicated to the great task remaining before us that, from these honored dead we take increased devotion to that cause for which they here, gave the last full measure of devotion that we here highly resolve these dead shall not have died in vain; that the nation, shall have a new birth of freedom, and that government of the people, by the people, for the people, shall not perish from the earth.
- abraham lincoln
amerikan tarihinde yapılmış en iyi konuşmadır. -
"halk tarafından oluşturulan, halka ait ve halk için çalışan bir hükumet" kısmı en vurucu kısmıdır.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap