siyasal iktidar

• iktidar olgusu oldukça geniş anlamlara gelmektedir. iktidar dediğimiz zaman öncelikle neyi kastediyoruz?. öncelikle iktidarın tanımını yapalım: iktidar" başkalarının davranışlarını etkileyebilme, kontrol edebilme olanağıdır" eğer iktidarı geniş anlamıyla kullanırsak bir çok yerde karşımıza çıktığını görürüz. örneğin bir hırsız çetesinde bu çeteye hükmeden bir liderin otoritesi iktidar sayılabilir ya da bir babanın aile içerisinde ki konumu...
  bazı siyasal bilimciler iktidar olgusunu yukarıdaki gibi geniş anlamında değerlendirir ve öyle kabul eder. onlara göre iktidarın olduğu her yerde mutlaka "politika" karşımıza çıkar. ve bu sosyal iktidar olarak kabul edilebilir. ikinci bir grup ise yani modern siyasal bilimciler buna karşı çıkar. onlar, iktidar olgusunu sadece siyasal boyutta incelenmesini savunur. david easton'ın da belirttiği gibi bir aile, dernek ya da bir çete içinde sırf bir kişi ya da grup başkalarının davranışlarını kontrol ediyor diye politika bilimi iktidar olgusu ile ilgilenmez. ve bu da siyasal iktidar olarak kabul edilir.
  
  siyasal iktidar ve sosyal iktidar farkı
  şimdi "siyasal iktidar" ile sosyal iktidar kavramlarını karşılaştıralım.
  1)sosyal iktidar kavramının günlük yaşamda her türlü şekilde karşımıza çıktığını görürüz, oysa ki siyasal iktidar sadece devlet yönetiminde ortaya çıkar.
  2) siyasal iktidar da üstün otorite devlet'tir. sosyal iktidar da ise toplumun her kesiminde ortaya çıkar.
  3) siyasal iktidar daha geneldir daha kapsayıcıdır. sosyal iktidarın ise alanı daha dardır. sadece bulunduğu çevreyi etkiler.
  4) siyasal iktidarın diğer iktidarlara karşı konumu eşitlik değil hiyerarşidir. çünkü diğer iktidarlardan daha üstündür.
  5) siyasal iktidarın en önemli kozu " kuvvet" ve "zor kullanma" gücüne sahip olmasıdır.
  
  munci kapani
• öncelikle sözüm meclisten dışarı bu başlığa hiç yazılmamış olmasına şaşırdım.
  
  t: toplumun bütünü üzerinde kurulu bir yapıt.
  
  güç ve rıza olmak üzere 2 unsuru vardır.
  güç unsuru en basit tabirle diğerlerinden güçlü olmaktır. bu sürekli olamayacağı için yeterli değildir ve burada rıza unsuruna bakmak gerekir.
  rıza unsuru diğerlerine nüfuz edebilmektir. yani sözünün geçmesi, sözüne hürmet edilmesidir.
  
  baba oğul ilişkisine benzetilebilir. baba gençken çocuklarından fiziksel olarak daha güçlü bir konumdayken iktidar sahibidir. böylelikle çocukları onun sözünden çıkamayacak ve babaya karşı gelemeyeceklerdir. lakin baba yaşlanınca bu fiziksel olarak güçlü olma konumunu kaybeder. bu durumda çocukların babanın sözünü dinlemesi rıza unsuruyla ilişkilidir. burada babaya karşı bir hürmet gösterilerek onun iktidarına razı gelinir ve çocuklar babanın sözünden çıkmaz.
  
  siyasal iktidarın bir üst kavramı olan iktidar kavramını açıklamadan da siyasal iktidar tam anlaşılmayacaktır. doğrudan hukuk fakültesinde öğrencisi olduğum dr. ubeydullah türkyılmaz hocama atıfta bulunmadan açıklayamayacağım.
  
  iktidar: a'nın b'ye yapmak istemediği bir şeyi yaptırabilme kudretidir.
  
  iki kişinin olduğu her yerde iktidar vardır. siyasal iktidarın ayrıştığı nokta ise diğer bütün iktidarların siyasal iktidara tabii olmasıdır. ayrıca sadece siyasal iktidar şiddet kullanma yetkisine sahiptir. yani şiddet tekeli siyasal iktidardadır.
  
  toplumda sıkca yapılan yanlış tanımlama siyasal iktidarı hükümetle eşdeğer görmektir. aslında bu yanlış bir ilişkilendirmedir. siyasal iktidar daha üst bir kavramdır. yine siyasal iktidar ve devlet aynı anlamda anlaşılmamalıdır zira siyasal iktidar devleti de içinde barındıran bir yapıdır.
  
  platonun türkçeye devlet diye çevrilen kitabının orijinal ismi "politeia"dır. şehir devleti anlamına gelen polisten türetilmiş ve vatandaşlığın koşulları ve hakları şeklinde bir çevirisi de bulunmakta. nitekim platonun bahsettiği devletle bizim, daha doğrusu toplumun çoğunun, anladığı devlet anlamı, aynı devlet anlamı değildir.