adrienne rich

• ölüm haberiyle beni cok ama cok üzen sair. bugün oturup diving into the wreck okumak lazim gelir; okuyup bir kere daha anlamak, okuyup bir kere daha düsünmek..
• bugünkü ölümüyle ilgili haberi:
  
  http://haber.gazetevatan.com/haber/439832/1/gundem
  
  amerikalı ünlü şair ve yazar adrienne rich’in oğlu pablo conrad, uzun süredir eklem iltihabından muzdarip olan şairin santa cruz’daki evinde hayata veda ettiğini açıkladı.
  
  1963’te yayımladığı "snapshots of a daughter-in-law" adlı şiir kitabıyla uluslararası ün kazanan rich, eserlerinde kadın hakları, ırkçılık, cinsel ayrımcılık, ekonomik adalet ve lezbiyenlik gibi konulara değinmişti.
  
  1969’dan itibaren "kadın özgürlüğü" hareketinde aktif rol alan rich, 1976’da yayımladığı "kadından doğan: deneyim ve kurum olarak annelik" kitabı ile anneliğin bir anlamda kurum olduğu tezini ortaya atmıştı.
  
  1997’de o zamanki abd başkanı bill clinton tarafından "national medal of art" ile ödüllendirilen rich, hükümetin "gayri ahlaki politikaları" nedeniyle ödülü reddetmişti. rich, beyaz saray’a gönderdiği mektupta, "amerika’da zenginlik ve güç eşitsizliği giderek daha da büyüyor. halkın büyük bir kısmı hiçe sayılırken abd başkanı, seçilmiş bazı sanatçılara böyle ödüller veremez" diye yazmıştı.
  
  rich ve arkadaşları, 2003’de abd’nin irak’ı işgal etmesini protesto etmek için beyaz saray’daki şiir konulu sempozyuma katılmayı da reddetmişlerdi.
  
  1953’de ünlü ekonomist alfred conrad ile evlenen üç çocuk sahibi olan rich, 1970’de eşini terk etmiş, 1976’dan sonra yazar sevgilisi michelle cliff ile yaşamaya başlamıştı. rich’in bazı öyküleri türkçe’ye de çevrilmişti.
• tam adı adrienne cecile rich olan şair ve düşünür 27 mart 2012 tarihinde hayatını kaybetmiştir. kendisinin en beğendiğim şiirlerinden biri i dream i'm the death of orpheustir. şiiri şöyle bitir rich:
  
  "a woman feeling the fullness of her powers
  at the precise moment when she must not use them
  a woman sworn to lucidity
  who sees through the mayhem, the smoky fires
  of these underground streets
  her dead poet learning to walk backward against the wind
  on the wrong side of the mirror".
  
  ayrıca kendisi feminist düşünceye kazandırdığı compulsory heterosexualityterimi ile toplumun üzerine kurulu olduğu zorunlu heteroseksüel akrabalık sistemini eleştirmiştir.
• lezbiyen feminist ve şair.
  lezbiyen aşka dair şiirlerini içeren twenty one love poems adlı kitabını yayınladıktan sonra iki kadın arkadaşının kiitaptaki şiirleri erkek arkadaşlarıyla birlikte okuyup şiirlerin ne denli "evrensel" olduğunu düşündüklerini ona söylediklerinde çok öfkelendiğini söylemiş.
  
  aynen şöyle demiş: "bu davranışı bir yadsıma, bir tür direnme, "gerçekte" ne yazdığımı okumayı ve duymayı, benim ne olduğumu kabul etmeyi reddetme olarak görüyorum."
  
  rich gürünüşte evrensel insan deneyimlerini anlatmış olsa da yazdıklarını tam olarak lezbiyen feminist kişilerin anlayacağını düşünmüş ve bu sebeple kitaplarının çoğunu lezbiyen feminist yayın evlerinde bu okur kitleleri için yayınlamıştır.
• türkçe'de kapsamlı bir şiir çevirileri cildinin çıkmasını hep istediğim kadın şair.
  hatta iki şiir kitabını almış ve çevirmen adaylarına da önermiştim de. olmadı.
  
  eminim bir gün güzel türkçemizde o güzel şiirlerini okuyabilirim ömrüm bitmeden.
• harvard üniversitesi'nde ekonomi doçenti olan amerikalı alfred haskell conrad (1924-1970) ile evliymiş. sylvia plath'ın günlüklerinde al da geçiyor.
  
  [bütün kibrimle, beni (ted'in^* ingiltere'nin ve bütün sömürgelerinin şairi olacağı üzere 'amerika'nın kadın şairi' yapmaya yetecek mısraları yazdığımı sanıyorum. rakiplerim kim? geçmişte - sappho, elizabeth barrett browning, christina rossetti, amy lowell, emily dickinson, edna st. vincent millay - hepsi ölü. şimdiyse edith sitwell ve marianne moore, yaşlanan devler ve şiir melekleri. phyllis mcginley liste dışı - hafif şiir: kendini sattı^*. daha çok: may swenson, isabella gardner ve en yakın rakip, adrienne cecil rich - ki o da bu sekiz şiirle gölgede kalacak: istekliyim ben, içim içime sığmıyor, yeteneğimden eminim, sadece bunu öğrenmek ve öğretmek istiyorum -] sylvia plath - the journals of sylvia plath
  
  "adrienne cecil rich: ufak tefek, topluca, tıknaz bir kadın, kısa, gür, siyah saçlar, müthiş kıvılcımlar saçan simsiyah gözler ve lale kırmızısı bir şemsiye: olduğu gibi, dürüst ve dobra ve biraz da dikkafalı." agy
• in those years adlı inanılmaz şiiri sanki benim, çevremdekilerin uzunca bir süredir içinde sıkıştığı bir hissi, bir ağrıyı basitçe kelimelere dökmüştür:
  
  in those years, people will say, we lost track
  of the meaning of we, of you
  we found ourselves
  reduced to i
  and the whole thing became
  silly, ironic, terrible:
  we were trying to live a personal life
  and yes, that was the only life
  we could bear witness to
  
  but the great dark birds of history screamed and plunged
  into our personal weather
  they were headed somewhere else but their beaks and pinions drove
  along the shore, through the rags of fog
  where we stood, saying i
• marie curie için yazdığı power şiiri:
  
  "living in the earth-depositis of our history
  today a backhoe divulged out of a crumbling flank of earth
  one bottle amber perfect a hundred-year-old
  cure for fever or melancholy a tonic
  for living on this earth in the winters of this climate
  
  today i was reading about marie curie:
  she must have known she suffered from radiation sickness
  her body bombarded for years by the element
  she had purified
  it seems she denied to the end
  the source of the cataracts on her eyes
  the cracked and suppurating skin of her finger-ends
  till she could no longer hold a test-tube or a pencil
  
  she died a famous woman denying
  her wounds
  denying
  her wounds came from the same source as her power."
  
  bu sabah marie curie'yi düşünürken saatler sonra bu şiire denk gelmem de ilginç bir tesadüf oldu.
• 1929 doğumlu savaş karşıtı feminist lezbiyen şair, yazar. 20. yüzyılın ikinci yarısının en çok okunan ve en nüfuzlu şairlerinden biri" olarak nitelendirilmiştir.
  kendini lezbiyen olarak tanımlamasına rağmen alfred haskell conrad ile evlenip üç çocuk sahibi olmuştur. ulusal sanat madalyası almasına rağmen abd'deki eşitsizlik yüzünden reddetmiştir. 1976'dan 2012'ye yani öldüğü vakte kadar hayat arkadaşı michelle cliff ile olmuştur.
  
  heteroseksüelliğin "normal" ve "doğal" olarak görülmesini sorgular, bir kurum olarak ele alınıp incelenmesini savunur, ataerkil sistem tarafından özellikle kadınlara empoze edildiğini söyler.
  kendisi hetero yönelimden ziyade "kurum" olarak heteroseksüelliği eleştirir.
  
  feminist eleştiriye lezbiyen süreklilik kavramını kazandırmıştır.
  
  (bkz: lezbiyen süreklilik)
  (bkz: politik lezbiyenlik)
• erkek düşmanı bir lezbiyen şair.
  gerçekten anlayamıyorum bazen bunları.
  şiiri tek başına yazmak ataerkil düşünürlerin dayattığı bir şeymiş hahaha. gerçekten nasıl düşmanlık yapacağını bilmiyor bu feministler de saçma sapan şeyler buluyorlar. 3 çocuk annesi ayrıca ama bundan pişmanlık duyuyor çünkü anneliği hayal gücünü olumsuz etkiliyormuş. en azından vücudum bozuluyor dememiş bu da bir şeydir.
  
  şiirde mitlerin kullanımına karşı çıkmıştır çünkü bunların ataerkil olduğunu düşünür ancak daha sonradan kendi söylediği ile çelişmiştir.
  
  şiirleri genelde kadınlık üzerinedir. kendisine göre her şeyin sebebi erkeklerdir.
  
  ayrıca bu hanımefendi virginia woolf’u oldukça takdir etmiştir ve kendisi hakkında şöyle demiştir:
  
  sinirli olup da sinirli olduğunu bu kadar belli etmemeye çalışan bir kadın daha görmedim.
  
  ancak onu da eleştirerek aslında kadınları değil de erkekleri baz aldığını düşünmüştür yazarken çünkü genel okuyucu kitlesi de erkektir. yani işi hep yokuşa sürmüştür ki kendisi de aynı şeyi yaptığını söylüyor.