afgan mutfağı

• (bkz: erkek götü)
• hint ve iran mutfaklarının karışımı gibidir.
• naan ekmeği olmazsa olmazıdır.
  
  yıl 1989...
  
  kıbrıs'ta afganlı bir arkadaşım vardı. ne şekilde oraya gelmiş, bilmiyorum ama doğu akdeniz üniversitesi'nde öğrenciydi. oldukça zeki bir çocuktu. o dönemki salamis öğrenci yurdu'nda kalıyordu (şimdi lojman olmuş).
  
  filistinli öğrencilerin olduğu kattaydı. sizden iyi olmasınlar, filistinliler de çok sağlam ve iyi insanlardır. çok severim.
  
  neyse, konumuza geri dönelim...
  
  bir tane ortak arkadaşımız vardı. türkmenistan prensi olduğunu söylüyordu. inşaat bölümü öğrencisiydi. üniversitenin hemen arkasındaki sosyal konutlarda yaşıyordu. prens midir bilmiyorum ama zengin bir ailenin çocuğuydu. bizi de evine davet etmişti.
  
  afganlı arkadaşım, mutfakta iyi olmakla övünüyordu. o gün yemekleri o yaptı. neler yedik?
  
  - çalov (türkmenlerin festival pilavına benziyor. sarımsaklı ve sebzeli. köftesi de var. güveçte pişiriliyor)
  - afgan kebabı (kuzu etinden)
  - dooh (ayran gibi ama daha yoğun)
  
  bir de naan yapmışlar. ne şekilde yaptı veya buldu bilemiyorum. ama mükemmel bir yemekti. 1989'dan bu yana tadı damağımda kalmış. pakistanlı bir çocuk da memleketinden getirdiği tatlımsı bir pide gibi atıştırmalıktan ikram etmişti (adı neydi unuttum).
  
  bu da bir anıdır.
• kuzu, bakliyat ve patlıcan üzerine kurulmuş bir mutfaktır.
  detay konusunda türk doğu mutfağından ileri, lübnan mutfağından biraz geridir.
  çok karışık yemeklerden zevk almayıp türk mutfağının sadeliğinden sıkılanlar için bulunmaz bir cevher.
  
  kuzu genelen odun fırınında 4 saat yavaş ateşte pişirildikten sonra servis edilir. özel kuzu yemeklerinde 24 saatten uzun fırınlama süreleri vardır. haliyle lokum diye tabir ettiğimiz şeklini alır kuzu eti. her ne kadar uzun uzun pişse de kuzu her zaman pembe kalır.
  
  bizim sulu yemek diye tabir ettiğimiz, ecnebinin curry dediği yemekleri bizimkilerden çok daha susuz olur. görünüşü hint yemeklerini andırsa da aşırı baharat kullanılmaması ve hayvansal yağlar kullanılması sebebiyle lezzeti oldukça farklıdır.
  
  pilavları kafkas pilavı kadar karışık değildir ama türk pilavı kadar sade de değildir. içinde biraz kuru üzüm ve rendelenmiş havuç bulursunuz. baharatla pilavın tadını bozmaz afganlar.
  
  yiyip de beğenmeyen türk* henüz görmedim. bizim damak tadımıza hitap eder ama biraz daha detay kattıkları için bir adım ileridedir.
  
  *türkiye ülke sınırlarında büyümüş, o kültürü almış. altay ırkına mensup olma şartı yok. (türk demeye korkar olduk)
• tecavuze uğramış karabiber. ve parmak basılmış antalya sahilleri. ben türküm sizin kadar rahat değilim
• afgan mutfağı diye bir şey yoktur. "mutfak şeriata aykırıdır" denilerek en son mutfak da taliban tarafından yıkılmıştır.
• denemek icin can attigim mutfak. ıstanbul`da nerde bulunur bilen varsa yesillendirebilir sevabina. google maps şaşırtmaçlı sonuçlar veriyor.
• youtube'dan tanıdığım tek ve dünya tatlısı afgan sadia, aushak isminde bir afgan mantısı paylaşmış.(3 yemek paylaşmış aslında, en alta videoyu ekledim) genel olarak afgan kültürü ve yemeklerine dair en ufak bilgim yok. merakla izledim, bu 3 yemeği baz alırsam bizim kültürümüze çok uygun ağzı sulandıran cinsten. ama aushak ekstra hoşuma gitti.
  
  mantı hamurunu biraz daha büyük açıp içine pırasa, yeşil soğanlı baharatlı sebzeli bir harç yapıyor. haşlıyor.
  
  ayrı bir tencerede soğan, sarımsak, kıyma, salça, baharat harcını güzelce pişiriyor.
  
  tabağın tabanına sarımsaklı naneli yoğurt, üste haşlanmış mantılar en üste de kıymalı sosu döküyor. videoda zaten anlatım ve görsel var. sitesinde ölçülerle birlikte tarifi de vermiş.
  
  sadia, youtube dünyasında belki de gıptayla baktığım tek kişi. minimalist, özgün, rahatlatıcı, tam tamına gerçek bir hali var. videoları da mükemmel.
  
  https://www.youtube.com/watch?v=8klagblvlmm&t=99s
• örneklerini youtube'da bulmak fazlası ile mümkündür.. pakistan mutfağı ile büyük oranda benzerlik gösterir.
  
  link
• (bkz: samsa)