hesabın var mı? giriş yap

  • videodaki iki genç sahilde takılırken aniden dev bir parmak izi beliriyor üstünde de yeni çağın başlangıcı yazıyor, ne anlama geliyor olabilir altından ne çıkacak merak ederseniz takipte kalın
    bkz: esrarengiz parmak izi
    edit: altından hangi dizi, hangi olay çıkacak akıllara sorular düşürür.
    edit 2: gökyüzünde bir anda beliren parmak izi ipucu olabilir.
    edit:3 ucu açık olay, ne olduğunu anlamak için takipte kalmak gerek.

  • almanya'da erasmus yapan birkaç türk genci olarak bindiğimiz şehir içi otobüste* biraz fazla ses çıkarıp, gülmemiz üzerine şöförün dahili mikrofondan türkçe olarak ''çocuklar, hayatınız boyunca hep böyle gülüp mutlu olursunuz inşallah.'' anonsunu yapması.

  • 10 yıl kadar önce; o zaman 80 yaşında annem. bastonuyla yürüyor her sabah. cübbeli genç bir kopil anneme yaklaşıyor.
    -namazınızı kıldınız mı?
    - (anneciğim gözleri görmüyor net, mahallenin hocası sanıyor) kıldım efendim.
    (mütedeyyindir anacım, her sabah kılar-dı)
    -neden başınızı örtmüyorsunuz?
    - (annemde şafak atıyor tabii) bana bak!!!@!@!@!
    baş örtmek ne zaman moda oldu? !?
    bastonuyla da kovalıyor adamı...
    sonradan öğreniyor o namazı soranın da genç bir delikanlı olduğunu, cübbe içinde adam sanıyor kendini gerzek...

  • evet merak ettim araştırdım. mümkün olduğunca çok ülke ile kıyasladım. aynı para birimini farklı adlarla kullananları koymadım tablolara. (bkz: man adası) (bkz: imp) (bkz: manx pound) / (bkz: büyük britanya) (bkz: gbp) (bkz: pound sterling)

    hemen lafı uzatmadan sonucu burda paylaşıyorum.

    2006 yılında tüm dünya paralarının ortalamasından 1 adet ile 0,4582 adet türk lirası alınıyorken;
    2018'in tam da bugününde aynı ortalama aynı miktar para ile 1,0570 adet türk lirası alınıyor.

    yani try 12 yılda değerinin %56.65'ini kaybetti. dikkat %56.65'ine düştü demiyorum,%56.65'ini kaybetti diyorum.

    bundan sonrası detaylar ve nasıl hesaplandığı. merak edenlere.

    öncelikle neden 2006?
    çünkü 6 sıfır attık. kafalar karışmasın diye bu tarih en uygunu olacak.

    hesapta kullanılan kur tarihleri ne zaman?
    2006 ortalama değeri ile, 11 nisan 2018 kuru, yani bugün.

    kimler var hesapta?
    bütün ülkeler var. aynı para birimini kullananlar (bkz: euro, dolar vs) veya yukarıda da da belirttiğim gibi farklı isimle aynı para birimini kullananlar hariç.

    para birimleri?
    tüm ülkelerin güncel kullandığı para birimlerini kullandım. değişen varsa bugünkünü dikkate aldım. 2006'ya kadar uzanmayan para birimleri varsa, ki çok nadir 3-5 tane, hangi yıldan itibaren olduğunu yazdım.

    en önemli nokta!
    bu rakamlar, yüzde kaç değer kazanıldığını/kaybedildiğini gösteriyor olacak. yani yeni rakamın eski rakama göre yüzde kaç olduğunu değil. örnekle açıklayalım; 10 liram var, yarın 15 olursa elimdeki paranın %50 si kadar kazanmış olurum. ama dünkü paraya göre elimde %150 para olmuş olur.

    peki aşağıda hangi grafikler olacak?

    - ilk olarak türk lirasının karşısında değer kaybeden para birimlerini, türk lirasının en çok değer kazandığından en aza sıralı şekilde göreceğiz. ki sadece 17 adet. (evet 2006'dan bu yana türk lirası sadece 17 para birimi karşısında değer kazanmış yanlış okumadınız. listede 142 ülke var. gerisinde hep kaybetmiş.)

    - bunun yanında türk lirası karşısında en çok değer kazanan 17 parayı da göreceğiz aynı grafikte.

    - bu ikisini farklı grafiklerde de göreceğiz.

    - sonra yüzdelik aralıklar halinde türk lirası karşısında kazanılan değerleri göreceğiz.

    - en son da bonus olarak bir takım değerli materyaller karşısında kaybedilen değeri göreceğiz (bkz: gümüş, altın vs).

    - hepsini içeren excel dosyasını da burada bulacağız.

    hadi başlayalım...

    ** türk parasının değer kazandığı 17 ülke ve en çok kaybettiği ilk 17 ülke **

    ** türk parasının değer kazandığı 17 ülke (başka yok) **

    ** türk parasının en çok değer kaybettiği ilk 17 ülke **

    ** türk parası karşısında %200-%300 arası değer kazanan ülkeler **

    ** türk parası karşısında %150-%200 arası değer kazanan ülkeler

    part 2
    --- spoiler ---
    dolar ve euro da buradaymış :)
    --- spoiler --- **

    ** türk parası karşısında %100-%150 arası değer kazanan ülkeler **

    ** türk parası karşısında %50-%100 arası değer kazanan ülkeler **

    ** türk parası karşısında %50'ye kadar değer kazanan ülkeler **

    ** bonus; altınlar gümüşler platinyumlar... **

    -*-*-*- hepsini görebileceğiniz excel dosyaları -*-*-*-

    son olarak da kur değerlerine ulaştığım site, siz de kontrol edebilir, hatta merak ettikleriniz varsa farklı tarihlere de bakabilirsiniz.

    burdan

    bu çalışma sonrası kişisel olarak vardığım bir kanı tam olarak yok. para mı basıyoruz acaba sürekli diye düşündüm sadece... nerdeyse bütün dünyada değer kaybeden bir paramız var ve bence bu çok enteresan bir durum.

    he bir de belarusa tatile gitmeyi düşünüyorum artık :)

    tamamı el emeği, çalıntı, alıntı yok... biraz bilgilenelim istedim. sağlıcakla.

    edit: enflasyon diyenler diğer ülkelerde enflasyonu sıfır kabul ediyorlar sanırım? hiç birinin enflasyonu hesaba katılmadığı için sonuç tam olmasa da yakın oluyor. hepsinin enflasyonunu bulmak ise imkansıza yakın. yaa ama amerika'nın enflasyonu %2 bizimki %10 diyenler de herhalde listedeki bütün ülkelerin enflasyonu karşısında durum aynı sanıyor... he bulabilen varsa ve o şekilde karşılaştırma yapıp yazan olursa onu da okur daha net sonuçlara ulaşır mutlu oluruz. tabi bu çalışma büyük ihtimalle aylar alır ama olsun bekleriz. bu araştırmada hiç bir ülkenin enflasyonu hesaba katılmadığı için en azından fikir verir. diğer araştırmayı bir babayiğitten bekliyorum.

  • eğer tc hazinesinin çıkardığı eurobondlara bakarsanız, vadesine göre dolar bazında %7, hatta %11 getiri sağlayan bondlar olduğunu dahi görebilirsiniz.

    şimdi eurobondların ve diğer alternatif yatırım araçlarının getirilerini bir örnek üzerinden incelemeden önce, eurobondların ne olduğuna bazı muhtemel avantaj ve dezavantajlarına kısaca bakalım:

    eurobondlar, devletlerin yabancı para cinsinden çıkardıkları, yılda 1-2 kez belirli bir oran üzerinden getiri sağlayan uzun vadeli devlet/özel sektör borçlanma senetleridir. türkiye açısından düşünürsek, tc dolar ya da euro üzerinden uzun vadeli borç senedi çıkartır ve siz dolar ya da euro ödeyerek bunlardan satın alır, vade boyunca yılda genellikle 2 kez, yatırdığınız ana paranın belirli bir yüzdesi kadar getiri sağlarsınız. vade sonunda da, diyelim 15 sene sonra, ana paranızı gene satın aldığınız gün ne kadar döviz ödediyseniz, o meblağda geri alırsınız. (işi fazla karıştırmamak için temiz değer, kirli değer, nominal değer, ödenen tutar, ikinci el piyasaları vs işlerine hiç girmiyorum)

    eurobondların avantajları:

    1- eurondlar genellikle en güvenilir yatırım araçlarından sayılırlar. arkasında %100 devlet güvencesi olduğundan, devlet iflas etmediği sürece getirileriniz ve anaparanız güvence altındadır. borsa, mevduat faizi, vs ile kıyas bile kabul etmez. ev sahibi olmaya kıyasla ise hemen hemen aynı riske sahiptir. çünkü evin de depremde yıkılma, istimlak edilme vs riskleri mevcuttur. (ayrıca, geçmişe bakarsak, devletlerin borçlarına morotoryum ilan edip ödemeyi tümden reddetme ihtimali, devletin ya da birilerinin evlerinize el koyma riskinden daha düşüktür. böyle bir durum ancak topyekün bir savaşla ülkenin tümden yıkılması halinde mümkün olabilir ki, bu durum osmanlı’nın başına geldiği halde, gene de tc osmanlı’nın dahi bütün borçlarını ödemiştir.)

    2- eurobondların getirileri ve anaparaları dolar ya da euro cinsinden olduğundan, bizim gibi ülkelerde sık sık yaşanan krizlerde kazançlarınızın erimesine engel olur, hatta zaman içerisinde kazançlarınız önemli ölçüde reel olarak artar. çünkü, tl'nin dolar ve euro karşısındaki uzun dönemli reel değerine bakarsak (reel efektif döviz kuru), enflasyondan arındırsak dahi, dolar ve euronun tl karşısında alım gücünün sürekli olarak arttığını görüyoruz. yani sizin eurobond yatırımınız karşısında elde ettiğiniz yıllık getiri ile 5 sene sonra satın alabilecekleriniz, bugün satın alabileceklerinizden daha fazla olacaktır.

    3- eurobondlar döviz bazında, sabit getirili ve düşük riskli olduklarından, diğer yatırımlarınız gibi, enflasyon karşısında erimesin diye sürekli olarak yatırımınızı takip etmeniz, bunun için risklere girmeniz ve yüksek kayıp ihtimallerini göze almanız gerekmez.

    4- spesifik olarak ev alıp kira getirisi ile karşılaştıracak olursak, ev sahibi olup kiraya vermeye kıyasla, eurobondda, kiracı ile uğraşmak, kirayı toplama riski, evin zamanla yıpranması, ev kirasını her sene enflasyon üzerinde artırıp artıramayacağınızın belirsiz olması, istendiğinde evi hemen satıp satamayacağınız belli olmaması gibi riskler eurobondda yoktur.

    eurobondların dezavantajları:

    1- tc garantisi ile dolar ya da euro üzerinden getiri elde edeceğinizden, tc morotoryum ilan edip borçlarını ödemekten vaz geçebilir, ya da abd doları tl karşısında sürekli ve reel olarak değer kaybedebilir (bu durumda reel kazancınız azalacaktır.)
    ancak, şu ana kadar tc'nin, hatta osmanlı devletinin dahi borçlarını reddetme gibi bir yola girmediğini göz önüne alırsak ve türk lirasının görünebilir herhangi bir vadede abd doları karşısında reel olarak değer kazanması ihtimali çok düşük olduğundan, diğer yatırım araçlarına kıyasla eurobond hala en güvenlisi olarak kalmaktadır.

    2- eğer eurobondunuzu vadesinden önce bozmak isterseniz ve bu esnada da türkiye cds'leri, ilk aldığınız döneme kıyasla daha da yükselmiş ise, ikinci el piyasada satarken bir miktar zarar edebilirsiniz. ancak bu tür piyasa dalgalanmaları diğer bütün yatırım araçlarında da olduğundan, bu da ihmal edilebilir bir risktir.

    şimdi yukarıdaki bir arkadaşın ev alıp kiraya vermenin daha avantajlı olduğunu ispatlamak için verdiği örneğe geri dönerek bir hesaplama yapalım. (bkz: #129758748)

    bu örnekte, arkadaşımız 600-700 bine bir ev alıyor ve evi kiraya veriyor. aylık kira kazancı da 3.800 tl.

    600-700 bin liralık evin aylık 3800 tl’lik kira getirisi sağlayacağına inanmamakla birlikte, şimdi, alınan evin kira getirisi ile, bu para ile eurobond alsaydık kazancımız kaybımız ne olurdu, ona bakalım:

    2040 vadeli eurobondun yıllık dolar cinsinden getirisi %6,75'dir. yani, 700 bine ev almayıp da eurobond alsaydık, bugünkü kurla, 700.000/9,73=71.942 dolarlık eurobondumuz olacaktı. bu eurobond da, yılda 2 kez ödemeli olduğundan, bize bileşik olarak yılda %7, yani 5.036 dolar getiri sağlayacaktı.

    şimdi...hesaplamaları yaparken evin yıpranma payını saymasak, evin değerinin ve kira getirisini her sene döviz kurları kadar arttığını varsaysak dahi, yani reel olarak, evin yılda 3800*12=45.600 tl kira geliri getirdiğini görecektik. (600-700 binlik evin aylık 3800 lira kira getirisi sağlayacağını varsaysak dahi!)

    aynı şekilde, ev almak yerine eurobond alsaydık, 71.942 dolarlık eurobondumuz bize 71.942*0,07= 5.036 dolar kazanç sağlayacağını hesaplamıştık. bu da, doların bir sene içinde reel olarak aynı kalacağını düşünsek dahi, bize 5.035 dolar*9,73= 48.999,6 tl getiri sağlayacaktı.

    üstelik bu kazançta; çok bonkör düşünülmüş kira geliri, evin eskime payı, kiracı ile uğraşmak, evin eurobondun aksine kolayca satılıp satılmayacağının belli olmaması, deprem vs riskler, evin değerinin ve kira getirisinin enflasyon karşısında reel olarak artıp artmayacağının belli olmaması gibi riskler dahi hesaba katılmıyor.

    dolayısıyla, eurobond almaya kıyasla ev alıp kiraya vermenin daha kazançlı olabileceği bir tek seçenek kalıyor, o da çok öngörülü ve şanslı bir yatırım yapmanız ve alacağınız evin, doların tl karşısındaki reel değer kazancını+yıllık %7'lik ekstra dolar kazancını da aşacak şekilde artması olacaktır ki, bu da hiç kolay bir ihtimal değil.

    bunun neden kolay olmadığını da şu şekilde açıklayalım. diyelim 1 ocak 2021 de 4 milyon liranız var ve;
    - bunun 1 milyon lirasıyla, 1 ocak 2021 de 1 milyon tl karşılığı dolarla eurobond,
    - 1 milyon lirasıyla gram altın,
    - 1 milyon lirasıyla bist 100 hissesi,
    - ve 1 milyon lirasıyla da 10 ayda değeri mb tarafından yayınlanan türkiye emlak endeksi kadar artacak olan bir daire aldınız.
    (dolar alıp kenarda tutmayı saymıyorum, çünkü zaten her halükarda eurobondun dolar faizi de olduğundan, cari hesapta duran dolar, eurobond karşısında en baştan kaybediyor).

    şimdi, bugün yani 8 11 2021'de bunların getirilerinin ne olduğuna bir bakalım:

    1- 1 ocak 2021'de dolar/tl kuru: 7,44 tl. bununla 134.408 dolarlık eurobond alıyoruz. bu bond da bize yılda %7'lik dolar kazancı sağlıyor. yani 134.408 doların on aylık eurobond getirisini 134.408*0,07*10/12 olarak düşünebiliriz ki, bu da 7.840 dolar eder. bu meblağ, bugünkü kurla 7.840*9,73=76.288 tl eder. bu esnada, 1 milyon karşılığı aldığımız eurobonun tl karşılığı da 1.307.789 tl olduğundan, toplam birikimimiz bugün 1.384.076 tl'ye ulaşmış oluyor.

    2- 1 ocak 2021'de gram altın, 452 tl imiş, bugün ise gram altın 569 tl. dolayısıyla, uzatmıyorum, 1 ocak 2021'de aldığımız 2.212 gram altını bugün satarsak, 1.258.000 tl edecek. yani, gram altın, ilk on ayda eurobonda kıyasla hatırı sayılır ölçüde az kazanç sağlamış oluyor. (eurobond getirisi: 1.384.076 tl idi).

    3- şimdi de, 1 ocak 2021 de 1 milyon liramız ile bist 100 hissesi aldığımız ve kazancımızın da, bist 100 endeksi kadar arttığını varsayalım. 1 ocak 2021 de bist 100 1489 seviyesinde imiş, bugün ise 1580 seviyesinde. yani endeks, bugünlerdeki hızlı çıkışı neticesinde ilk 10 ayda %6,11 artmış gözüküyor. eğer 1 milyon liramız ile bist 100 hissesi alsaydık, paramız bugün 1.061.000 tl olacaktı. yani eurobond karşısında her şekilde kaybetmiş. (eurobond getirisi: 1.384.076 tl idi).
    (eğer her gün borsada alıp satıp yüksek risklere girip çok kazanacak şanslı azınlıktaysanız bilemem tabii. burada ortalama değerler üzerinden gitmek zorundayız)

    4- son olarak, 1 ocak 2021'de 1 milyon liraya bir daire aldığımızı ve sene başında bunu aylık 3500 liraya kiraya verdiğimizi varsayalım. merkez bankasına göre,10 ay içinde türkiye emlak endeksi 160 seviyesinden, 192,6 seviyesine gelmiş (bkz: https://www.tcmb.gov.tr/…-8b0c-e7e55c35ec2d-nojac86). bu da, %20,3'lük bir artış demektir. yani 1 milyon liralık dairemizin fiyatı bugün itibarıyla 1,203 milyon tl olmuş. buna şimdi kira getirilerimiz de eklememiz lazım. 3.500*10=35.000 lira da kira gelirimiz olmuş. toplarsak, 10 aylık kazancımızla birlikte 1 milyon liramız 1.238.000 tl eder hale gelmiş. (eurobond getirisi: 1.384.076 tl idi).

    kıssadan hisse, eğer borsadan köşeyi dönmüş, coin marketlerde voliyi vurmuş, hipodromda altılıyı tutturmuş ya da ucuz yerden “kupon” daire alıp zengin olmuşların hikayelerine kanmazsanız, ortalama olarak, türkiye'de eurobond, sadece kazanç bazında dahi düşünsek, belli başlı bütün yatırım araçlarından daha avantajlı gözüküyor.