aernath

3 mayıs 1920 atatürk röportajı

çeviri hatası ile yanlış anlaşılabilecek bir metin.
doğru ve açıklamalı bir tefsir ile çevirmeye çalışırsak;

"kendisine milliyetçilerin (özgürlükçü türkler), bütün türkiye için amerikan himayesine nasıl baktığı sorulduğunda, kemal "biz bunu (milliyetçilere) sorduk. sonraki durumlar (milliyetçi hareket ve bağımsızlık kararlılığından) dolayı amerika'nın himayeyi alamayacağını (izin verilmeyeceğini) gösterdi."

ayrıca tezatı gösteren bir ayrıntı olarak zaten yazının başında da dikkat edilirse, kemal'in lideri olduğu milliyetçi türk hareketinin rusya bolşevikleri ile müttefik olduğu da belirtiliyor.
dolayısıyla bolşevik (sosyalist) rusya ile müteffik bir liderin ve takipçilerinin amerikan himayesine çok da sıcak bakmayacağı burdan rahatça anlaşılabilir.

düzenleme ve ekstra açıklama:
tabii, tartışmalı ve hassas bir konu olduğundan türlü mesaj gelmiş. genel olarak değineyim.
öncelikle "tefsir"den kastım çeviriyi yorumlu açıklama idi, o doğrultuda yorumumda ekstra detaya gireyim anlatmak istediğimi daha iyi anlatabilmek adına.
- "nationalist": türk milliyetçilerini kastediyor. metnin tamamına bakılırsa mustafa kemal liderliğindeki türk milliyetçileridir kastedilen, yani kuva-yı milliye'ciler.
- "we asked for it" kalıbı, evet, doğrudur, gazetenin bunu kullanması da sanırım manidar olmuş, zira bunu röportajı yapan gazeteci ve mustafa kemal'in kendisinden başka kimse tam açıklayamaz ama; ilk anlaşılan "bunu talep ettik".
karşı tez'i de ele alırsak; benim çevirdiğim şeklinde olsaydı yani "bununla ilgili arkadaşlarla görüştük" gibi olsaydı gelen mesajlarda en mantıklı çeviri olarak "we asked about it" diye sorulması lazımdı denmiş; evet bu da doğru olurdu, ama bunu da aynen öteki anlamıyla da gene amerika'dan yapılmış bir talep gibi de anlamak da mümkün; aynen öneren arkadaşların dediği gibi bu konuyla ilgili diğer kuva-yı milliye kadrosuna danışmış gibi algılamak da mümkün.
ben sadece yazının diğer taraflarında kastedilenlerden dolayı böyle bir çıkarım yaptığımı anlatmak istedim, çünkü orjinal cümlede belirgin bir özne bulanıklığı var, zaten sorun da burdan kaynaklanıyor.
dikkat ederseniz "america can't take the mandate"e de aynı şekilde takılmak lazım, "america refused" anlamına gelen bir geçmiş zaman yok, "alamayacağı"nın üzerine vurgu yapılmış, ve geniş zaman kullanılmış;
dolayısıyla cümlenin geneline ve sonuçtaki varılan noktaya bakarsanız "asked" gibi geçmiş zamanla başlayıp "can't" ile bitirmesi de bu anlam karmaşasını yaratıyor.
ama işte bu tip şeyler, sırf bu cümleye odaklanırsak normal, ama diğer görünen detayları yazıdan ekleyip, yazının tamamına bakar ve tekrar dönersek, kastedilen anlamlar büyük oranda benim yorumuma yakın.
- tarihi ve bulanık bilgilere kesinlikle girmiyorum, herkesin bu konularda okuduğu, bildiği türlü şeyler olabilir, ideolojisine ve inanmak istediği şeye göre de sanırım bu tip şeyler değişebiliyor.
benim bu çevirideki tek dayanağım gazetedeki yazının tümü, ideolojim ve bakış açım değil. o konuda yanlış anlama olmasın lütfen.
- son diyebileceğim de bolşevik rusya ile amerika arasında 1920'de tabii ki bir soğuk savaş yoktur, ben zaten öyle bir iddiayla da yazmadım bunu; ama gene de ideolojik olarak ciddi farklar var. ve metinde özellikle mustafa kemal'in bolşevik rusya ile ittifakına atıfta bulunulmuş.

devamını okuyayım »