ingilizce
-
öncesi: #107613238
farklı bir ekle devam edelim. ingilizcede -er son eki, bir işi yapan kişi veya şey anlamı katar. bu sefer bir önceki entry'mizde bahsettiğimiz 80 öncesi - 80 sonrası farkını beraber incelemek istersek, 80 öncesi dilimize giren hallerinin bir kısmı fonetiğe uyum sağlayıp -ör haline gelmişken, 80 sonrası girenler genellikle -er halini korumuştur. bu kısımdaki kelimelerimizi üç başlıkta inceleyeceğiz:
--- türkçe okunuşuyla dilimize geçenler ---
barber *
- barb, kesmek, biçmek kökünden
boxer *
- bunda yine az rastlanan bir durum var. boks yapan kişi anlamında kullanılan boksör muhtemelen fransızca okunuşu ile geçmişken, bu kişilerin giydiği giysi anlamıyla ingilizceden geçen boxer yazılışı ile geçmiş, ingilizce telaffuzu ile okunmaktadır.
boiler *
- boil, kaynatmak kökünden kaynatıcı
bulldozer *
- "boğa dövmek" anlamından oluşmuş, "güç kullanmak" anlamına gelen bulldoze kökünden.
dumper *
- bir şeyi dökmek anlamında kullanılan dump kökünden. damperli kamyon şeklinde görürüz.
decoder *
- code, şifrelemek kökünden, şifreleyici coder kelimesine zıtlık anlamı veren de ön eki gelmesiyle oluşmuş.
equalizer *
- eşit anlamına gelen equal kelimesinden -> equalize - eşitlemek fiilinden oluşturulmuş. eşitleyici.
grater *
- günlük hayatta genellikle "rendelemek" anlamında kullanılan, kazımak anlamına gelen kökten, kazıyıcı.
computer *-*
- compute - hesaplamak kökünden. bilgisayar karşılığı aydın köksal tarafından 1969 yılında türetilmiş, 1980 yılından sonra yaygın kullanıma girmiştir.
container *
- contain- içermek fiilinden "bir şeyler içeren şey". daha sonra yine ingilizce etkisiyle konteynır telaffuzuna da dönüşmüştür.
cracker *
- crack, çatlamak, çıtırdamak fiilinden, çıtırdayan şey. daha sonra bilgisayar jargonuyla dilimize giren crack kelimesinin ingilizce yazımı korunmuştur.
leader *
- lead, öncülük etmek fiilinden: öncü.
manager *
- manage, yönetmek fiilinden yönetici.
speaker *
- speak, konuşmak fiilinden "konuşan kişi".
sticker *
- stick, yapışmak fiilinden "yapışan şey".
sweater *
- sweat, terlemek kökünden; terleyip kilo vermeye yarayan giysi.
thinner *
- thin, inceltmek fiilinden inceltici.
trailer *
- trail, peşinden sürüklenmek fiilinden, "peşinden sürüklenen şey".
--- yazımı korunarak alınan, yabancı dildeki gibi okunan kelimeler ---
blender *
- blend, karıştırmak kökünden karıştırıcı.
jammer *
- jam, tıkamak, bozmak fiilinden bozucu
loser *
- lose, kaybetmek fiilinden loser
printer *
- print, basmak fiilinden yazıcı
scooter *
- scoot, hızlı gitmek fiilinden.
server *
- serve, hizmet etmek, sunmak fiilinden sunucu
--- yazılışı korunarak alınan fakat okunuşu değişen kelimeler ---
destroyer *
- destroy, yok etmek fiilinden "yok edici"
hamburger *
- "hamburg'dan olan"
inverter *
- invert, "içeri doğru çevirmek" çevirmek fiilinden çevirici, "invertör". farklı elektrik akımlarını birbirine çevirmek için kullanılan cihaz.
joker *
- joke, şaka yapmak fiilinden "şakacı"
spoiler *
- spoil, berbat etmek fiilinden bir şeyi berbat eden şey, sürprizbozan
toner *
- tone, renk vermek fiilinden "renk veren şey"
---
yukarıda -er son ekiyle üretilen, zaten kelime dağarcığınızda olan, genellikle ingilizce kökenli kelimeleri inceledik. bu şekilde sonu -er -ör gibi, bu kalıba uyan bir kelimeden ingilizce bir fiil üretebilirsiniz.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap