para meta para

• türkçe metinlerde genellikle p^*-m^*-p`^*(ingilizce'de ise m^*-c^*-m^*) şeklinde sembolleştirilen bu hareket, kapital'in 1. cildinde marx'ın belirttiği üzere "sermayenin genel formülü"dür. ikinci p'nin üzerindeki ( ' ) işareti, birinci p'den değer itibariyle daha fazla olduğunu gösterir ve zaten kapitalizmin sırrı, bu işarettir. yani bu hareketteki p'ler birbirine eşit olmadığı için kapitalizm mevcuttur. çünkü p-m-p', paranın sermayeye dönüşümüdür ve bunu sağlayan da artık değerdir. peki artık değer nerde? şurda:
  
  (p)'nin (p')'ne dönüşebilmesi için emek gücü'nün ve hammaddenin, doğal kaynakların yani genel olarak üretim araçları'nın devreye girerek üretimin yapılması gerekir. p-m-p' formülüne devam edersek. kapitalist p'yi verdi ve metayı (yani emek gücü'nü ve üretim araçlarını) satın aldı ve üretim sürecinde ortaya yeni bir meta (ürün) çıkarıldı. peki bu yeni meta, üretim sürecinden önceki meta'ya eşit midir? tabiki hayır. çıktı meta (m'), girdi metadan (m) daha fazla değer taşır. işte bu fazlalık artık değerdir [artı değer mi denir yoksa artık değer mi tartışması başka bir başlığın konusu: (bkz: artı değer/#19478788) ] peki artık değer nasıl oluştu? üretim sürecine tekrar bakarsak; emek gücü ile üretim araçlarının ilişkisi sonucunda artık değere ulaşılmıştı. bu ilişkide yer alan üretim araçlarının, yani doğal kaynakların, hammaddelerin değeri aynen metaya aktarılır. halbuki emek gücü, kendi değişim değerinin daha fazlasını metaya aktarır. emek gücünün değişim değeri, ödenen ücret olduğuna göre, emekci kendisine ödenen ücretten çok daha fazla bir değer yaratmış olur. işte bu yarattığı fazlalığa, artık değer adı verilir. kapitalist açısından ise bu fazlalık kâr'dır. artık değer'in ya da kâr'ın oluşum yeri üretim sürecidir. ancak artık değer'in ya da kâr'ın sermayeye yani (p')ye dönüşebilmesi için gerçekleşmesi/realize olması gerekir ((bkz: kâr realizasyonu)). bunun için de üretim sürecinde oluşan yeni meta'nın (m') dolaşım sürecine girip satılarak (p')'ye dönüşür.
  
  öyleyse, formülümüzü yeniden yazalım: p-m (e+üa)-ü-m'-p'