rok

• şu an bildiğimiz halinin satrançta kendine yer bulması 17. yüzyılın ortalarına doğrudur. kaynağı, oyunun ilk formlarında varolan, şah'a yüzü suyu hürmetine bir kereye mahsus verilen "sıçrama"^* hakkıdır. bu sıçramanın yörelere göre iki çeşidi mevcut; kuzey afrika'da şah oyunun herhangi bir bölümünde bir kereye mahsus at şeklinde hareket edebiliyor, avrupa satrancında ise yine yön ve mesafeleri yöreye göre değişmek üzere şah ilk hamlesini 2 veya daha fazla kare hareket etmek suretiyle yapma hakkına sahip. bu sıçrayış, şahın güvenliğini sağlama amacıyla zaman içersinde 2 hamlede "rok" yapma ve nihayetinde rokun tek bir hamle olarak kabul edilmesi şeklinde bir evrim geçirmiştir. illa analoji yapmak icap ederse şahın güvenlik amacıyla bir köşeye çekilmesi ve etrafını surlarla çevirmesi şeklinde lanse edilebilir.