empresyonizm

• şeker ahmet paşa'nın paris'ten döndüğü yıl olan 1871'de fransız izlenimci ressamların birliği dağılmıştı, ama ressamımız hocaları jean leon gerome'dan ve louis boulanger'den baş alabildikçe ancak jean-baptiste camille corot ile gustave courbet'yi görebilmişti, izlenimcileri değil. izlenimcileri tanısaydı, belki de onlar gibi resim yapmaya heves ederdi, ama ülkesinde bu sanatın (resim sanatının) geçmişi olmadığı için, saf renklerin palet üzerinde neden karıştırıldığını anlayamazdı. hele fizikçi michel eugene chevreul'ün daha 1923'de ortaya attığı renklerin zamandaş karşıtlığı yasasının resim sanatında kullanılması olayı karşısında sanırım epey bocalardı. çünkü izlenimcilikten önce genel renk karşıtlığı kırmızı-yeşil ve mavi-sarı idi, bunlar ardıl karşıtlıklardı. michel eugene chevreul ile helmoltz, ardıl karşıtlığın yerine zamandaş karşıtlığı geçirerek, yan yana getirilmiş kırmızı ve sarıdan ikincisinin yeşilimtrak olduğunu saptadılar. öyle ki, bu renkler kendi tamamlayıcıları olan renklerin tonlarına kaymış oluyorlardı sanki, yeşilin yanına konmuş mavinin bitişik kenarı sarı görünüyordu. optik araştırmaların uzantısı oluyordu izlenimcilik. ama izlenimci ressamların bunu bilerek çalışmaya geçtikleri sanılmasın. eugéne boudin, 1858 yılında honfleur'den alıp deniz kıyısına götürüldüğünde claude monet on beş yaşında idi.