trablusgarp savaşı

• bu savasin sonuclari, ikinci dunya savasi'nda italya'yi besleyen kuzey afrika'nin italyanlarin eline gecmesine neden olan usi antlasmasi'na neden olmustur. iste asagida, lise yillarinda almis oldugum notlarin dizilisi;
  
  1911 – 1912 trablusgarp savaşi
  
  • osmanlı zamanında trablus ve bingazinin birleşimine trablusgarp deniyordu. trablusgarp kanuni zamanında osmanlı topraklarına katılmıştır. 19.yy’da sömürgecilik hareketleri hızlanınca afrika’da kayıplar başladı.
  o 1830 cezayir
  o 1881 tunus
  o 1882 mısır
  • trablusgarp’a 1910 sıralarında bir ulaşım yoktu. deniz yoluyla gönderecek donanmamız da yoktu. mısır ingiltere’nin elinde olduğundan bağlantımız tamamen kesikti.
  • ii. abdülhamit önceden bazı önlemler almıştı:
  o askerler, subaylar, cephane gönderiliyor.
  o kabile reisleri çağrılıyor, bir olay anında yardımları kesinleştiriliyor.
  • fakat bu politika, ii. abdülhamit tahttan indirilip ittihat ve terakki başa geçince bozuluyor. askerler başka yerlere çağrılıyor (yemen’e). böylece işgal için ortam hazırlanmış bulunuyor.
  • italya sömürgecilik hareketlerine geç giriyor. tunus’u ondan önce fransa alıyor. habeşistan’da dayanamıyor. balkanlara yöneliyor, fakat adriyatik denizi’ne çıkmak için arnavutluk ve karadağ’ya yönelince avusturya bosna – hersek’i alıp adriyatik’e açılıyor. bundan dolayı 1909 yılında italya ve rusya rocconigi anlaşmasını yapıyor:
  o rusya, boğazlar politikasını uygulayabilecekti.
  o italya’da trablusgarp’ı işgal edebilecekti.
  • ayrıca, ingiltere ve fransa’da bu işgale destek veriyor. çünkü aralarında tampon bir bölge bulunacaktı ve italya’nın almanya’ya yanaşmasını engellemek istiyorlardı.
  • italya bundan sonra osmanlıya bir ultimatom veriyor ve hemen ardından işgale başlıyor. osmanlı’nın durumu çok kötü olduğundan, atatürk ve enver paşa’yı göndermek dışında hiçbir şey yapamıyor. trablusgarp savunmasında, italya kıyıdan öteye geçemiyor. bundan dolayı italya, osmanlı’ya karşı propaganda yapıp 12 ada’yı alıyor.
  • 1912 uşi anlaşması:
  o trablusgarp italya’ya veriliyor.
  o italya geçici olarak 12 ada’yı elinde tutuyor. osmanlı bu adaları balkan savaşlarında savunamayacaktı.
  o fakat bu adalar 2. dünya savaşının sonuna kadar italya’da kalıyor, ii. dünya savaşının sonunda almanya, bu adaları osmanlı’ya teklif ediyor fakat tarafsızlıktan dolayı kabul etmiyoruz.
  o bu anlaşma ile italya ege ve ege adalarına geçici bir süre yerleşmiştir.
  o kuzey afrika’da italyan sömürgeciliği başladı
  o doğu akdeniz’de güçler dengesi bozuldu. italya etkisi olan bir devlet haline geldi.
  o osmanlı devletinin artık topraklarını koruyamayacağı anlaşıldı. bu da balkan devletlerini cesaretlendirdi ve balkan savaşlarını başlattı.