etiyopya

• şimdi etiyopya’ya gitmezsem bir yerlerim şişecek dedim ya. günlerdir sürekli araştırıyorum bu güzel ülkeyi.
  
  tam bir bütün batılı turistler zengindir, koparabildiğim kadar koparalım mantığında bir ülke olduğu anlaşılıyor öncelikle(çoğu ülke gibi, türkiye dahil). hiç bir şey yapmazsan sadece zaman geçirmek için ucuz bir ülke günlük 15 dolara falan rahat yaşarsın ama bütün atraksiyonları pahalı :/
  
  kuzey’ine historical route diyorlar. lalibela’da çok eski kayanın içine oyulmuş muhteşem kiliseler var. dünya miras listesinde bu kiliseler. ama bir ay önce kiliselere giriş 2 kat zamlanmış. ve her bir kiliseye giriş 50 dolar olmuş ki, önceden -2011- 20 dolarmış. karşılaştırma yapalım. angkor wat’a 3 günlük girişi 40 dolara aldım. ki angkor wat yeni dünya harikası sayılan yerlerden biri ve lalibela’daki kiliselerden çok daha ilgi çekici. ya da petra’ya verdiğim paraya çok acımıştım ürdün’deyken. 2 günlük giriş 45 dolar civarlarındaydı, ki orası da kayaya oyulmuş bir şehirdi.-yaptığım karşılaştırmanın sığlığına bak ? ama pahalı işte!- e bakımı çok zor ve pahalı olan yerlerin giriş ücretinin yüksek olmasını anlarım ama zaten lalibela’daki kiliselerin restorasyonu ve bakımı ab tarafından fonlanıyor ve yapılıyormuş. tamamen etiyopya ortodoks kilisesinin cebine gidiyor. ki bu kilise yine prezervatif kampanyalarının önüne set çeken bir kurum. etiyopya’da nüfusun %1.33’ü hiv +, bu da bir milyon kişiye yakın. etiyopya ortodoks kilisesine tek kuruş para vermektense, o kadar görmek istediğim yeri görmem olur biter. tabii, çok güzelmiş, söylemem lazım. ahanda bakın fotoğrafları bildiğin yerin altında , kayaya oymuşlar.
  
  bunun dışında kuzeyinde gondar var. eski ortaçağ şatolarıyla ünlü. camelot hissi yaşanabilen yerlermiş, aynı zamanda pamuklu kumaşlarıyla ünlü gidince almak lazım. ayrıca oraya gitmişken simien national park’a trekking’e gidiyor insanlar. hiç araştırmadım, götüm donarak günlerce dağda kalmak hiç çekici gelmedi. ama hani bence sadece onun için gidilecekse, mt. kenya’ya gidilmeli. 600 dolara zirvesine çıkabiliyorsunuz. bu şatoların olduğu yere royal enclosure diyorlar. mükemmelmiş, lonely planet (s.a.v) “afrikanın ortasında, bir ortaçağ kalesinin içinde art neuvou italyan kafede mükemmel macchiatoları yudumlamak” tarzı bir şeyler yazmışlar ki, okuyunca gitmem elzem oldu. peki nasıl gidilecek? addis adaba’dan uçak var 150-200 dolar arası. (internetten değil, oradan alırsanız daha ucuza geliyor). onun dışında otobüsle gidebilirsiniz. vıp otobüsleri varmış, gayet konforlu. iki gün sürüyor, bir gece ortayolda bir otelde konaklıyorsunuz. biraz turist, ama çoğunlukla “zengin” sayılan etiyopyalılar kullanıyormuş. ayrıca otelden minibüste yer ayırtabiliyorsunuz, bununla bir güne iniyor yolculuk süresi. ben gidince giderken 2 gün, dönerken 1 gün harcamayı düşünüyorum. böylece, giderken etiyopyalılarla muhabbete girip, nerede ne yapılır, etiyopya’nın hali ne olacak, etiyopya tarihi, güncel siyaseti gibi konularda konuşurum, dönerken de sevgili düşük bütçeli turistlerle “anam şöyle oldu böyle diye” etiyopya dedikodusu yaparım ?
  
  güney tarafına ise cultural tour diyorlar. omo vadisi var orada işte. gezilen görülebilen bir sürü kabile var –hani dudaklarına tabak koyanlar var ya onlar işte-. en ünlüleri, hammer, durza, surma, konso…. köylerine gidip kabileyi ziyaret edebilirsiniz ki çokça ediliyor zaten… şimdi bu köylere girerken belli bir para vermeniz lazım. 5-10 dolar arası değişiyor. ayrıca herhangi bir etkinliğe denk geldiyseniz; bull jumping ya da düğün, cenaze gibi ona katılmak için de para vermeniz lazım. bitmedi… insanların fotoğraflarını çekmek için para vermelisiniz. bazı insanlar girişte kabile şefiyle toptan fotoğraf fiyatı üzerinde pazarlık yapıyormuş. o da yapılabilir ya da genel fotoğraflar çekilebilir, ya da insanlara hayvanat bahçesinde sergilenen insan muamelesi yapılmaz ve güzel vakit geçirilirken arada sırada fotoğraf çekilir. bazı köylerde, durze gibi konaklayabilirsiniz… basit bir yer için 5dolar isterler ki normal. ama ondan sonra yaktığınız ateş için bile ayrı para verirsiniz, o yüzden dikkatli olun. adamlar haklılar mı? bence sonuna kadar haklılar, gelip afrikalı bebeklerle fotoğraf çektirip, ülkelerine dönüp “ay çok fakirlerdi, ama işte en rahatı huzurlusu onlar” demeyi biliyorlar. gördükleri, konuştukları insanlara 1-2 dolar vererek vicdan rahatlamaya çalışmayı biliyorlar. saçma sapan stklar kurarak, hiçbir işe yaramayan işleri yapmayı da biliyorlar, çevrenin ağzına sıçıp; küresel ısınma yüzünden afrika’daki tarımı mahvetmeyi biliyorlar. ımf falan ile yardım yapıp, sonra işte size para kazandıracak şeyleri ekeceksiniz, kahve ekeceksiniz ya da ektiklerinizi biodizel için satacaksınız diyerek kıtlık çıkartarak yüzlerce insanı öldürmesini biliyorlar. sömürsünler sömürdükleri kadar valla. tabii ben olabildiğince sömürülmemeye çalışacağım, param yok çünkü fazla :/
  
  şimdi omo vadisini gezen insanların forumlarda yazdıklarına baktım… birinci popüler olan, addis’ten tura katılmak. 10 günlük olanları kişi başı 2.000 dolar falan hey maşşallah! 1500 falan da bulunuyor ama yuh! onun yerine rehber tutup, günde 200 dolara getirenler var, kendi özel turlarını yapıyorlar. bir de kendi başlarına dolaşanlar var ki çok az sayıda. çünkü toplu ulaşım düzensiz ve az ayrıca yabancılardan yerlilerin 5-10 katı kadar fazlasını istiyorlar. öyle kendi başına çıkılacaksa dolaşmak için en az 2-3 haftaya ihtiyaç var. birkaç kere mahsur kalabilirsiniz, ya da tek kamyonet kalktığını bilen kurnaz şöför, sizden neredeyse bir servet isteyebilirmiş. ayrıca aslında etiyopya’da aslında yabancıların toplu taşımayı kullanması yasakmış oralarda, polise yakalanırsanız, düşük bir ihtimal ama bayağı sağlam rüşvet vermeniz gerekebilir. ama diyelim ki, 9 gün boyunca hiç sorun ayaşmadan kendi başına dolaşan ve 250 dolara halleden birisi de okudum. ama herkes fazlasıyla şanslı olduğunu söylüyor. yani 4 haftam olsa ben hiçbir bok bilmeden tek başıma bu şekilde dolaşmayı tercih ederdim. günlük 30- 40 doalr gibi bir bütçe ile bir ay rahat rahat dolaşılır.
  
  ama 1 hafta gibi bir azman varsa bence orta yol bulunmalı. 130-150 dolara günlük şoförüyle beraber cip kiralama. 140 dolara kiralandığı düşünülürse –iki kişi gitmeyi düşünüyorum- kişi başı 70 dolara gelir. konaklama için günde 10 dolar, yemekler ve içecekler için de 10-15 dolar, köylere giriş çıkış, fotoğraf için de 30 dolar desek… günlük 25-30 dolar da diğer masraflar la günlük 10 dolara dolaşılabilir. eğer addis’ten cip kiralamazsan, arba minch’e otobüsle gelinirse iki günden tasarruf edilmiş olur. 6 gün kabile kabile dolaşsan 600 dolar eder kişi başı. ayrıca addis’ten arba minch’e geliş, orada konaklama dinlenme, vakit geçirme(timsah hipopotam, güzel göller falan var orada, ara durak değil sadece) 10 günlük geziyi; arba-addis otobüs 10x2 dolar, arba’da takılmak(timsah kamboçya’da çokça gördüm, burada tura gitmem, sadece takılırım) günde 20 dolar, kabileleri dolaşmak 600 dolar … toparlarsak addis’te 2000 dolara satılan güney etiyopya turunu yarı bireysel yapmak 700 dolardan fazla tutmuyor. tabii yine de aşırı derece de fazla, 10 gün için 1250 lira :/ ama işte daha ucuzu için çok vakte ve sabra ihtiyaç var. tabi, forumlarda ilan veriliyor cip paylaşmak için eğer yanınıza bir kişi daha bulursanız paylaşacak, 550 dolardan aza geliyor.
  
  bu arada günlük otuz dolar derken fazla dedim, 20’ye de kapanırdı ama kesin en az iki kere dolandırılacağımdan eminim. hep oluyor, dolandırılma bütçesi açmamak için şişiriyorum biraz o rakamları…
  
  10 gün için max. 700 dolar dedik…. peki ya kalan diğer 12-13 gün. güneyde bütün parayı yediğimizden kuzeyde sightseeing, rehberli tur falan yapmayacağız. addis adaba’dan 20 dolara (en lüks otobüs, selam tour imiş) gidip gondar’a gidip, biraz kale görüp, bol kahve ve yerel bira içerek oralarda takılırız. buralar için, günlük 20 dolar koydum. normalde 15 dolar yeter ama bol bol alışveriş yapmak, kumaş almak istiyorum. yani 10 gün de gidiş dönüş yolu dahil kuzey tarafında olacak. yol parası 40 dolar, normal bütçe 200 dolar. yani 240 dolar da diğer on gün için. bu arada kalan iki üç gün de addis’te yolculuklar arası geçecek. orası içinde günlük 20 dolardan 60 dolar veriyoruz.
  
  yani düz hesap kemiksiz 1.000 dolara fazlasıyla rahat bir bütçeyle (backpacker stili değil, orta karar bir bütçe hesabıyla yaptım) 23-24 gün dolaşılabiliyor. yani etiyopya’ya ucuz diyen diller kırılsın! bu ne lan! 1000 dolara ben asya’da 2 aya yakın kalırım. uçak biletini de koyunca 23-24 günlük tatil 3.000 liraya patlıyor. hayatta bulabileceğim bir para değil bu. şu an etiyopya’nın gözümden düştüğü andır, küstüm, gitmiyorum!