avustralya

• dunyada ne kadar psikopat, bicak cekme potansiyeli olan hayvan varsa burda yasar. her turlu zehirli yilan, ciyan, akrep, orumcek, hepsi burada toplanmistir. peki bunun sebebi nedir? iste bu entry'de bu konuya deginecegiz.
  
  tarihsel olarak baktigimizda avustralya hemen hemen her devirde oldukca kuru ve tahmin edilemeyen bir iklime sahip olmustur. zaman zaman avusturalya'nin col kismi aylarca, bazen 1 yil boyunca hic yagmur alamiyordu. yine bu bolgedeki topraklarin buyuk bir kismi cok verimsizdi ve uzerlerinde neredeyse hicbir sey yetismiyordu. avustralya bir ada oldugu icin dis dunyayla da bir bagi yoktu. yani hem onceden ne kadar surecegi hic belli olmayan kurakliklar vardi hem de kurakliktan kacip gidecek pek bir yer yoktu. bu yuzden avustralya'da cok ilginc ve dunyanin geri kalanindan farkli bir ekosistem olustu.
  
  bir ornek vermek gerekirse yilanlardan bahsedelim. yilanlarin en buyuk ozelliklerinden biri bir oturusta kendi agirliklarina yakin yiyecek yiyebilmeleridir. yani 30 kiloluk bir yilanin bir oturusta 20 kiloluk et yedigi gorulebilir. bunun sebebi yilanlarin kis uykusuna gitmesi, cogu zaman yilda 2-3 kere beslenmesidir. yani yilan abimiz bir oturusta kendi agirligi kadar yemek yer ama sonra 4-6 ay boyunca hicbir sey yemeden hayatta kalabilir. iste avustralya gibi uzun sure kuraklik yasayan ve hava durumu onceden tahmin edilemeyen yerlerde bu aranan bir ozelliktir. ornegin hemen hemen her gun beslenmesi gereken memeli turlerinin cogu bu iklimde hayatta kalamaz.
  
  ortalikta hayatta kalmak icin rekabet cok, yiyecek ve av az olunca birkac ayda bir avlanip beslenen hayvanlarin hayatta kalma ozelligi artiyor fakat olay bununla da bitmiyor. simdi yilan abimizin mart ayinda karni acikiyor ve yiyecek bir sey aramak istiyor. tabi o sirada karni acikan ve yiyecek pesinde olan bir cok hayvan var. ya av olacaksiniz, ya baskasini avlayacaksiniz ya da ac kalacaksiniz. bu durumda birden fazla kavgaya girip yaralanmak ve zayif dusmek istemiyorsunuz. bir seferde avinizi etkisiz hale getirip mideye indirmeniz gerekiyor cunku o ortamda kiyasiya bir rekabet var. zaten mart ayinda tek basina dolasan ve midenize layik bir av gorduyseniz bir daha boyle bir av yakalama sansiniz da olmayabilir. bu tur iklimlerde bulunan firsatlari en iyi sekilde degerlendirmek gerekir.
  
  peki yilan abimiz mart ayinda karsisina cikan avini mideye indirmeyi nasil garanti altina alinacak? hz. evrim bunu da dusunmus ve yilana zehir bahsetmis. yilanimiz zehir sayesinde fazla mucadele etmeden, tek isirikla dusmanini etkisiz hale getirip mideye indirebilecektir. boylece karnini doyurmak icin birden fazla catismaya girmek zorunda kalmayacaktir ve isini cabukca gorecektir. avustralya gibi rekabetin inanilmaz derecede oldugu ve kaynaklarin cok kisitli oldugu topraklarda evrimlesme surecinde bir cok zehirli hayvanin zehri daha da kuvvetli hale gelmis. nesillerce zehirli hayvanlarin zehri guclendikce onlarin avladigi hayvanlar da bu zehirlere karsi bagisiklik kazanmayi ogrenmis ve zehirli hayvanlar da zehirlerinin dozunu arttirmislar. bugun dunyadaki en zehirli 10 yilan turunun 8 tanesinin avustralya'da yasama sebebi budur.
  
  boylece ortaya bir isirikta bir danayi oldurebilecek orumcekler, yilanlar, ciyanlar, her turlu psikopat hayvan cikmis. tabi bu zehirler ha deyince yapilmiyor. bu zehirlerin uretimi de bu hayvanlar icin oldukca mesakatli bir surec. bazi zehirli hayvanlar gereginden fazla zehir uretince kendi zehriyle de olebiliyor. bu da dikkate alinmasi gereken bir konu. bununla birlikte bazi hayvanlarin zehirleri sadece bazi hayvanlara karsi etkili. genelde evrimlesme surecinde hayvanlar en fazla neyle avlaniyorsa ona karsi zehirlerinin daha guclu olmasi beklenir ama bununla beraber bir hayvan neyle besleniyorsa o hayvanin da zehre karsi tolerans gelistirmesi de beklenebilir.
  
  peki kangurular ve koalalar nasil ortaya cikmis? aha, bunu ben de bilmiyorum.