big crunch

• evrenin genişlemesi, kütle çekiminin gittikçe artması ile bir süre sonra duracak ve artık içine doğru çekilecektir. daha sonra ilk baştaki gibi tekilliğe kavuşacaktır. kuram 1922'de rus bilim adamı aleksandr fridman tarafından ortaya atılmıştır.
  
  görüşler ise;
  
  + evrene enerji veren karanlık cismin tam olarak ne olduğu bilinmediği için, karanlık cisim yani enerji kaynağının enerjisi kesilirse; genişleme de duracak ve tekilliğe tekrar dönmüş olacak evren.
  
  - kozmik mikrodalga arkaplan ışıması analizleri ile evrenin büyümesinin yavaşlamadığı tespit edilmiştir..