batu han

• cengiz han'ın en büyük oğlu olan cuci'nin oğlu. altın orda devletinin de kurucusudur. 1207 yılında doğmuş, 1240-1255 yılları arasında altın orda'yı yönetmiştir. borakçin hatun ile evli olan batu han'ın dört çocuğu sartak, togoy, ulakçi, andevan'dır. sadece sartak kısa bir süre tahta çıkabilmiştir.
  
  babasının ölümünden sonra, dedesi cengiz han batu han ile ağabeyi orda han arasında cuci'nin yönettiği toprakları paylaştırır. batu han, volga'nın batısını yönetecektir. cengiz han'ın ölümünün ardından amcası ögeday han 1235 yılında batu'ya batıdaki toprakları feth etmesi görevini verir. tahmini 160 bin atlıdan oluşan ordusuyla bulgarları ve rusları ezip geçer batu han.
  
  ardından macar krallığına saldırır, dalmaçya kıyılarına ulaşır moğollar. avusturya, italya ve almanya'yı işgal etmek için önden casuslar gönderilir. kutsal roma imparatoruna tahtını savaşmadan batu han'a bırakması için teklif gönderilir. ancak 1241 yılında ögeday han'ın ölümü üzerine, batu han'a yasayı hatırlatan subutay han bu seferin iptal edilmesini sağlar. karakurum'a büyük kurultay için dönerler. ögeday'ın eşi büyük hatun töregene batu han'ı büyük kağan olması için cesaretlendirse de aday olmaz. uzun süren seçimlerin ardından güyük han seçilir. batu han batıya geri döner.
  
  güyük han ordusuyla batu han ile buluşmak için çin'den yola çıktıktan bir süre sonra yolda ölür. iddialara göre batu han'la arası bozuk olduğu için zehirlenmiştir. fakat batu han yine de büyük kağanlıpa aday olmaz. ögeday soyundan olmayan cengiz han'ın torunu mengü han'ı destekler. bu da moğol prensleri arasında bölünmeye yol açar. mengü han'ın kardeşi hülagu'nun seferlerine asker gönderir.
  
  1255 yılında moğolistan ziyareti sonrası ölünce yerine oğlu sartak geçer. ardından tahta geçen amcası berke müslümanlığı seçer ve moğol imparatorluğundan koparak ayrı bir devlet olur. hatta hülagu ile savaşır. sonraki dönemde diğer moğol devletleri çeşitli çekişmelerle yıkılırken en uzun dayanan yine batu han'ın kurduğu altın orda olacaktır.