a man for all seasons

• a man for all seasons, sadece bir kitap ya da film adı değildir. thomas more'ın lakabı olmasının da ötesinde, her insan için bir idealdir, ulaşılması gereken bir ufuktur.
  
  gariptir, türkçe'ye geçmiş haliyle "her devrin adamı" çok olumsuz çağrışımlar yapar. fakat aslında, ingilizce'deki orijinal kalıbın anlatmak istediği şey, "her ahval ve şerait altında yanında olmasını isteyeceğin, ve zaten bizzat kendisi seni hiçbir durumda yalnız bırakmayacak bir adam"dan başkası değildir. evlenmek istenecek sevgili, dost olunmak istenecek kişi, rol model olarak belirlenecek idoldür "a man for all seasons".
  
  oyundaki (ve elbette muhteşem film uyarlamasındaki) hikayeden bahsedeceksek aziz thomas'ın, henry the viii'nin keyfi uygulamalarına karşı çıkışı sonrasında bugünün tanımlamasıyla resmen bir terörist konumuna düşürülmesi ve işin sonunda da beyefendinin uçkurunun keyfine biat etmediği için idam edilmesi bizler için pek de yabancı olmayan bir olaydır haddizatında. bir zamanlar birleşik krallık'ın chansellor'ı olarak görev yapan (more'un halefi de the tudors'ta çok renkli bir şekilde resmedilen üçkağıtçı thomas audley'dir) ve hemen herkesin dürüstlüğüne şahit olduğu, gerçek bir "allah adamı" olan more, sırf prensiplerine ihanet etmediği için krala ve ülkeye ihanetle suçlanır. işte iktidarın mantığı bu kadar basittir. hakka saygı bulunmaz muktedirin lügatinde, henrylerin sekizincisi buna iyi bir örnektir.
  
  katolik kilisesi'ne olan bağlılığı nedeniyle daha sonradan aziz ilan edilecek olan more dini anlamda bir yobaz mıdır? cem yılmaz'ın dediği gibi, master degree! avrupa düşünce dünyasını çok uzun süre kilitleyecek olan skolastik düşüncenin de ideologlarından biridir zaten. hristiyan dogmalarının alayına şüphe duymadan inanır. ilginç olan şey, muhafazakarlığın ağa babalarından olan more ile avrupa hümaziminin babası sayılan erasmus'un kanka olmaları ve hatta erasmus'un ünlü kitabı deliliğe övgü'yü more'a ithaf etmesidir.
  
  more bir de fikir özgürlüğünü kafadan yok eden yaklaşımına aldırmadan utopia adlı bir kitap kaleme alarak, kendi anlayışına göre cennet-asa bir devlet tasvir ettiğini zanneder. fakat bahsi geçen kitabı oturup okuduğunuzda totalitarizmden başka bir şey görmezsiniz. bu yönüyle her türlü eleştiriye layıktır. ancak kendi tarihi ve coğrafi şartları bağlamında şeker şerbet gibi bir bey amcadır. tabansız çakma özgürlükçülere her halde müreccahtır.