swarm intelligence

• ing. tam karşılığı "sürü zekası" olmakla birlikte "sosyal zeka" olarak ifadesi daha anlaşılırdır. özellikle kuşların ve balıkların sürü halinde beslenme yaklaşımlarının yöneylem araştırması ve mühendislik bilimleri için eniyileme-optimizasyon aracı olarak kullanması buna örnek olarak verilebilir. özel bir hali particle swarm optimization olarak adlandırılır. bu haliyle, paralel işlemcilere görevlerin atanması (task assignment) problemlerine uygulamaları vardır. eric bonabeau ve kennedy-eberhart'ın bağımsız ve paralel olarak konuya öncülük ettikleri söylenebilir. ülkemizde bilimsel araştırmalara girmemiş olmamakla birlikte, sosyal zeka ilginç uygulama alanlarına sahiptir. örneğin üniversitelerde bireysel kapasitesi ile ortaya bir şeyler koyma becerisinde olmayan bazı tür öğretim üyeleri, hızla kendilerine benzer olanları bulur ve "akademik yükseltme kuralları"nı by-pass edebilmenin yollarını "swarm intelligence" ile keşfedebilirler. "gelin tanış olalım işi kolay kılalım" sosyal zekanın halk kültürümüzdeki özlü bir ifadesidir. daha yaygın halk kitlelerinde "sosyal zeka" bir hastanede işlerin nasıl yürüdüğünü, hastanede o anda hiç bir yöneticinin bilmediği ayrıntı ve gerçeklik düzeyinde, bireylerin ilk fırsatta -kuyrukta, kapıda beklerken- hızla bilgi alışverişinde bulunarak, keşfetmenin bir yoludur. karıncalarda feromonun sağladığı yönlendirme, hastanelerde -daha uzun kuyruğa girme eğilimi ile kalabalıklar tarafından gerçekleştirilir. kadınların kendi aralarındaki diyalogların çoğu "bütünsel sosyal zeka"yı oluşturmaya yöneliktir. dolayısı ile "olması gerekenle" "gerçekte olup biten" arasındaki farkı kadınlar her zaman daha hızla kavrarlar. bu özelliği gösteren erkekler ise "kadınsılaşırlar". yani sosyal zeka, bütünsel olarak yakalanmış bir eniyi-alteniyi (optimal-suboptimal) gösterirken ve bu haliyle kadınların drive ettiği mekanizma iken, "olması gereken" civarında takılıp kalmış olan erkekler, yerel (local) deneylerle elde ettikleri deneyimleri ortama taşırlar. bu gerçek toplumumuzda "erkek sözü" vermek şeklinde ifadesini bulur. yani bütünseli hiçe sayan, fayda eniyilemesine değil, yerel gerçeğin tutarlılığına önem veren bir kalıcılığı vurgulamaktadır.