• "perdeli ortaoyunu" diye bilinen karagöz hacivat oyunlarının müstehcen olduğuna ve politik göndermelerle ilerlediğine dair bir tartışmanın arka perdesini aydınlatan bir atasözümüz.

    "ünver oral’a göre şehzadebaşı’nda eğlence merkezlerinin kurulduğu dönemlerde daha çok yabancıların para vererek izlediği karagözcülerden bazıları para kaygısıyla, bazıları seyirciyi memnun etme isteğiyle, oyunlarında ‘belden aşağı ve lüzumsuz’ espriler yapıp müstehcen bir mizah anlayışı gütmüşler. galata’ya gelen gemicilerden para kazanmak için ve çoğunluğu hıristiyan olan göstericilerin sergilediği karagöz oyunları da müşterinin talebi doğrultusunda müstehcen bir içerikle sunulmuş. “yayımlanan karagöz metinlerinin, yabancılar tarafından kaydedilen bu metinlerden oluşması, ‘müstehcen unsurlar var’ denerek karagöz’ün haksız bir şekilde damgalanmasına sebep olmuştur.” diyen oral, “karagöz oyunları” adlı kitabında kalıpları yanlış ve şiirleri eksik olan metinleri düzeltirken orijinalitesine zarar vermeden metinleri ‘adaba muğayir bu tür lüzumsuzluklar’dan da arındırdığını söylüyor."
    (kaynak: http://www.zaman.com.tr/…002/07/16/kultur/butun.htm)

    ancak:
    "eski istanbul da karagöz oyunları büyük-küçük herkese, özellikle bazı özel saray ve konak gösterilerinde sadece büyüklere oynatıldığını, bu yüzden bazı karagöz metinlerinin politik ve müstehcen tarafları bulunduğunu; oysa, günümüzde karagöz oyunlarının daha çok çocukları hedeflediğini belirtmeliyiz."
    (kaynak: http://www.tiyatronline.com/ykukds1.htm)

    bildiğim kadarıyla, yetişkin karagöz hacivat'ı gerçekten de yetişkinler için farklı oynatırlarmış. yetişkin karagöz hacivat'ında hacivat iki eli ile penisini indirip kaldırırmış aslında. böylece birilerini dövüyor ya da...

    işin politik hiciv tarafına gelince;
    "bir deve derisinden beli değnekli hacivat düşün.
    bir düşün oğlum:
    müdahin, çelebi hazreti hacivatın
    giyerek harp ilâhı göbekli marsın üniformasını
    kahramanane bir dalkavuklukla hesap sormasını."
    (bkz: peyami safa/#3002566)

    kısaca ve özetle kim ne derse desin; hacivat değnekli de olsa da değneksiz de bir haltlar karıştırıyormuş perdeli gölge oyununda. buradan da hacivat karagoz neden olduruldu sorusunun cevabına geliyoruz. işte. "halk hiç aydınları siker mi? * yarı aydınlar seyirci mi kalır, ne yapar ne ederler buöylesi bir durumda. sikene midir o alkışları, nedir... ceremesini çekmek dediğin perdeli bir ortaoyununda ve perde demek midir."
6 entry daha
hesabın var mı? giriş yap