bronenosets potyomkin

• aslen 1905 yılının haziran ayında, karadeniz donanmasına mensup potemkin zırhlısında patlak vermiş olan ayaklanmadır.bu ayaklanma çarlık kuvvetlerinin büyük bir birliğinin devrimden yana geçtiği ilk olaydır.
  o sırada potemkin zırhlısı genel bir işçi grevinin gelişme halinde olduğu odesa yakınlarında demirlemişti.isyancı bahriyeliler en nefret edilen subaylardan öç alıp, gemiyi odesa’ya getirdiler.potemkin zırhlısı devrim tarafına geçmişti.
  lenin bu ayaklanmaya büyük önem verdi.bolşevikler’in bu hareketin önderliğine geçip, bunu işçi, köylü ve mahalli garnizonların hareketiyle birleştirmelerinin gerekli olduğunu düşünüyordu.çar potemkin üzerine birkaç savaş gemisi gönderdiyse de bu gemilerdeki bahriyeliler,isyancı yoldaşlarının üzerine ateş açmayı reddettiler.kızıl bayrak birkaç gün potemkin zırhlısının direğinde dalgalandı.ama o sıralar, 1905’te bolşevik partisi, daha sonra 1917’de olduğu gibi, hareketi yöneten tek parti değildi. potemkin’de çok sayıda menşevik sosyalist, devrimci ve anarşist vardı.dolayısıyla ayaklanma yetkin bir önderden yoksundu.hayati anlarda bahriyelilerin bir kısmı bocaladılar. karadeniz donanmasının diğer gemileri potemkin’in ayaklanmasına katılmadı.kömürü ve erzağı azalınca devrimci zırhlı, romanya kıyılarına doğru rota tutmak zorunda kaldı ve orada romanya makamlarına teslim oldu.
  bahriyelilerin potemkin zırhlısındaki ayaklanması yenilgiyle son buldu.daha sonra çarlık hükümetinin eline düşen bahriyeliler mahkemeye verildi.kimisi idam edildi, öbürleri ise sürgüne ve kürek cezasına mahkum oldu.fakat bu ayaklanma ordunun ve donanmanın güçlerini işçi sınıfı ve halkla birleştirmesi düşüncesini, işçiler ve köylüler ve özellikle askerlerin kendileri için daha anlaşılır kıldı.