gerçek nedir

• bir sorudur. cevabını ne nazım hikmet, ne friedrich nietzsche, ne georg wilhelm friedrich hegel, ne martin heidegger ne soren kierkegaard ne de platon verebilmiştir; tıpkı diğer niceleri gibi. hz. isa da pek farklı bir şey söylememiştir aslında eflatun'dan:
  
  gerçek nedir?
  gerçek benim!
  
  monoteizm'i bir kenara bırakırsak ne demek istemiştir isa burada? isa gerçek olandır zira gerçeklik yoktur, gerçeklik sadece insanların algılarından ibarettir. belki isa bu cümleyi kurarken gerçekten de algıların çeşitliliğini ve değişkenliğini ima etmiştir. zira isa, kendinden başka var olan herkesin varlığına şüpheyle bakmayı bilecek kadar derin biri olabilir. bu şüphecilik belki de mutlak gerçeğin kendisi olduğunu haykırtacak kadar güçlüdür isa'nın derinliklerinde. yosun amca bir yerlerden ayağa kalkar, karşı çıkıp bağırıverir tam o anda: "öldürelim tüm insanları, yok edelim tüm zihinleri! zira ancak böyle sorabiliriz 'gerçeklik devam edecek midir' sorusunu". lakin bu soruyu sorabilecek son bir kişinin varlığı elzem olduğundan kanıtlanmış olur gerçekliğin sadece zihinlerle var olduğu gerçeği. (bkz: olmayana ergi)
  evet bundandır ki haklıydı hz. isa! gerçek benim! yosun amca var olan tek gerçeklik benim için. hayır, hayır! heidegger gibi bu realiteyi genelleyecek ve gerçekliği sınırsızlaştıracak kadar yüce biri değilim ben! lakin... eğer bir gün kendi gerçekliğimden de şüphe etmeye başlarsam nice olacak halim? nasıl kurtulacağım bu açmazdan? nietzsche susturulamaz bir adamdır. o gün cevap verecektir, en içten dizeleriyle:
  
  ey güneş! ey kutlu yıldız! aydınlattıkların olmasaydı nice olurdu mutluluğun?
  
  yani gerçek şüphecilikle mi bulunur? bu şüpheci tutumu benimseterek mi insanlığa yakalanabilir mutlak gerçek? zerdüşt tam olarak ne demek istedin burada?
  
  şunu demek istedim ki yosun amca: ya yok et benliğini, ya da yay bu şüpheciliği! hangisi kolayını geliyorsa işte...
  
  birincisi kolayıma geliyor friedrich lakin kolay olanı istemiyorum ben!
  
  "işte" diye cevap veriyor eflatun, isa, nietzsche, kierkegaard ve dahi niceleri hep bir ağızdan yosun amca'ya tam o anda: şimdi buldun mutlak gerçeği!
  
  seçimlerimiz mi yani? konu tekrar en başına dönmedi mi sizce? seçim hakkını ortadan kaldırmak için yok edersek benliğimizi nice olacak halimiz?
  
  ve de biz de cevap vermedik mi sana yosun amca, tekrar ve tekrar: yok etmeyi seçmek mi, yoksa seçmemek mi...
  
  işte şimdi tüm evren haykırıyor hep bir ağızdan; ağaçlar, kuşlar, toprak, elma suyu, elmalar, kurşun kalemler, mezarlıklarda yatan ölüler, atomlar ve dahi schrödinger'in kedisi bile: işte gerçek budur, işte gerçek budur, işte gerçek budur! bu cevaba ulaşacak kadar düşündün işte yosun amca! işte gerçek budur, ta ki bulduğun cevabı unutana dek!
• insanın kendisine sormaya başladığında, gerçekten çok yalnız olduğuna delil soru.
• hz isa'yı çarmıha yolayan romalı vali pilatus'a atfedilen soru cümlesi.
• play station konsolundaki tuşlardan üçgen, kare ve çemberdir, zira bu işaretler sadece dünyada değil bütün kainatta değişmez. kütle çekim ve zamandan bağımsızdır dolayısıyla tek gerçektir
• yanıtı, "inanılan şeydir" olan soru.
  
  edit: imla
• westworld adlı diziden güzel bir gerçek tanımı.
  --- spoiler ---
  
  bernand: rüyaların bir anlamı yoktur dolores. sadece seslerdir. gerçek değillerdir.
  dolores: gerçek nedir?
  bernand: yerine yenisi konamayacak şeydir.
  
  --- spoiler ---
• yerine göre acıdır... şeklinde cevaplanabilecek soru...
• (bkz: kadife tavşan)
• ayrıca sir francis bacon'ın on truth adlı denemesinin baslangic cumlesidir.
• cevabı tektir olan soru