hilik

• gnostik öğretideki somatik insan sınıfının bir diğer adıdır, ama niye şimdi bilemeyeceğim. bunlar maddi düzende yaşar, maneviyattan zerre anlamaz, bilgiye afedersin aval aval bakarlar. dolayısıyla demiurgos'un yarattıklarıyla yetinir, öyle aşkınlık peşinde koşmazlarmış. pöf.
• gnostik doktrinde, "ruh" kavramının karşıtı bir terimdir. hilik, alternatif olarak somatik şeklinde de ifade edilir. somatik kelimesi ise kökenini antik grekce'de beden/cisim/madde kavramlarını ifade etmek için kullanılan "soma" kelimesinden alır. hilik kelimesi ise yine grekce hyle'den (madde) gelir. gnostik sistemde insani varlığa dair üç dinamik yapı mevcuttur ve hilik de üç insan türünün en düşük derecesine matuf kullanılır. diğer ikisi psişik (psyche: astral ruh/akaşa ilkesi) ve pnömatiktir (pneuma [ruh, nefes/soluk]). psişikler, arzuları ve duyguları üreten nefsani ruh (astral ruh) düzleminde ruhsallığa sahiptir ve genelde materyale yönelik olsa da bir miktar manaya dönük karakteri temsil ederler. pnömatik insanlık ise maddeye bağlı varlıklardan, maddede yaşayan ruhlardan ve maddeden bağımsız veya maddesel olmayan ruhlardan oluşmaktadır. üst alemlere ait bu ruhlar gerçek ilahi kıvılcımı veya tanrısal ışığı; yani tam maneviyatı temsil ederler.
  
  gnostik gelenekte hilik ve/veya somatik olmak maddeye tamamen bağlı olmak demektir. madde, maddi dünya, gnostikler tarafından kötü olarak kabul edilmiştir. fiziki, somut dünya yaratımı itibarıyla bazen kör ve akılsız bir tanrı, bazen de ruhsal idea/düşünce/fikir (gnostik terminolojide: epinoia veya ennoia) için bir tuzak olarak düşmüş meleklerden oluşan bir lejyonun hakimiyetindedir ve tümü deity demiurgos tarafından yapılandırılmıştır. bu alemdeki yapılanma ve varlıklar yaratıcıları demiurgos gibi sınırlıdır.
  
  hilik/somatik insanların tüm odakları yemek-içmek, uyumak, çiftleşmek, egosantrik konfor düşkünlüğü, hedonizm gibi maddi dünya merkezli edimler ve düşünceler olduğu için, gnosis'te bunlar ölüme mahkûm varlıklar olarak nitelenmiştir.
  
  gnostik kozmolojinin insan varlığını izahata dair temel elementlerine ilişkin hilik/somatik, psişik, pnömatik kavramları, psikanaliz teorisinde id, ego ve süperegoya karşılıktır. bu bağlamda somatik insan -genellikle- en alt kişilik bölümü id'in güdümünde içgüdüsel hareket eden; sağlam iradeden, anlayıştan, kavrayıştan, derinlikten ve maneviyata dönük düşünsel etkinlikten yoksundur.
  
  öğretinin temel felsefesine göre; manevi insanın asli görevi, gizli bilgi (gnosis) yardımıyla maddi dünyadan; dolayısıyla yozlaşma ve kötülükten uzaklaşmaktır.