kıro

• şişe açtırmanın 500-1000 lira olduğu club ve bar tarzı yerlerde bolca bulunan hayvan türü.
• turkiye'de siyaseten dogruculuk konusunda bir donemec olacak gibi gorunen sozcuk. 15-30 yas arasi bu sozcugu argo anlamiyla kullanip da etimolojik kokeninden haberdar olan turk nufusu yok sayilabilir herhalde. ilk ortaya ciktiginda muhtemelen bir etnisiteyi asagilamak icin kullanilmistir, ama bu kelimenin su anki kullanicisi olan genclerin aklinda kiro etnisiteden bagimsiz kaba erkek hatta kiro kiz olarak da kullanildigi uzere sadece kaba, nerede nasil davranacagini bilmeyen kisileri tanimliyor. cogu kimsenin bu sozcugun kurtce oldugunu bildigini dahi sanmiyorum.
  
  ne var ki siyaseten dogruculuk, sizin ne demek istediginizle degil, karsinizdakinin ne algiladigiyla ilgilidir. yani, kiro asagilayici bir sozcuk olmasa da belli bir kesimi asagilanmis hissettirebilir. sanirim empati denen sey bu konuda ise yarayabilir; ben kurtce bilmeyen biri olarak kendimi kurt bir gencin yerine koydugumda, etrafta en gorgusuz adamlari tanimlayan sozcugun aslinda "ben" oldugumu duysam bozulurdum sanirim. bir degil iki degil cunku.
• siyaseten doğruculuk abartmalarıyla bir anda "ırkçı" bir kelimeye dönüşebilecek sözcük.
  mevcut hali ırkçılıktan sıyrılmış ve yalnızca " kent yaşamına uyum sağlayamamış kaba, köylü kişi" anlamına gelmekte iken gereksiz bir şekilde ırkçılık lanetine siyaseten doğruculuk adına tekrar bulaştırılıyor.
  
  "lan bu alt katta ki yozgatlılar tam kıro" "bizim sınıfta trabzonlu bir kız var tam kıro" "bu da tam ingiliz kırosu" gibi cümleler kuruyoruz. bu sayede kıro kelimesi sadece kürt gençlerini temsil etmekten çıkıp, bir insan modelini tarif eden bir kelime oluyor.
  
  kökeninin kürtçe erkek çocuğu manasına gelmesi neyi değiştirir?
  kürt, türk, erkek, kadın, "kıro" artık yalnızca "kıro" anlamına gelirken, kelimenin kökenini kaşıyıp doğal bir süreci bozmanın ne anlamı var? bu doğal süreç kürtlerle, türkleri daha da bir araya getirirken...
  
  ps: (kürdüm)
• inşaatımdaki işçilerin gayet de gülerek kendileri için kullandıkları sözcük. " hele babam bizim gibi kıroları kim napsın " diyerek domatesi ortadan bölüp gülerek ağızlarına atıyorlar. beraber çay içiyoruz, ekmeğimizi paylaşıyoruz, başlık biriktiren var, köyde sevdiği bekleşen var... yani o adamlar bile aşmış bu kıro mevzusunu, alay konusu yapmış gülüyorlar, hala bazı kişiler çıkıp "bize hakaret ediliyor " diye ağlıyor. 30 yaşındayım, 30 yıldır duyarım bu lafı, 30 yıldır bir tane kürt kardeşimin alındığını bilmem ama bugünlerde birileri çıkıyor ve ortalığı aklınca alevlendirmeye çalışıyor. ne biçim bi toplum olduk anlamadım ki?
• bazı sosyolojik gerçeklere işaret eden bir tabirdir. ifade edildiği gibi türk-kürt farklılığından ziyade, şehirli-kırsal geriliminin bir ürünüdür.
  
  ayrıca ne ilktir ne son: nasıl ki önceden istanbul kültürünü almamış rumelililer şehre geldiklerinde "çıtak" diye aşağılandıysa, nasıl ki günümüzde şehre yarı uyum sağlamış entegrasyon ucubesi gençlere "apaçi" deniyorsa, kıro da bunlara benzer bir anlam taşıyor. bu ayrımların kökeni aslında sanayi devrimin şehirli kesimini tam olarak yaratamamamız ve kırsalı şehirlileştirmek yerine, şehirlerin kültür olarak kırsallaşmasına engel olamamamızdır.
• şivan perwer'in de kullandığı kelime. ırkçılıkla alakası yoktur.
• ırkçılıkla kusura bakmayın efendim ama bal gibi de alakası vardır bu sözün. avrupa'da bir dolu ülkede göçmenlere hakaret etmek için turk denmesi gibi bir şeydir. örneğin isveç'te bir kişinin kabalığını veya görgüsüzlüğünü anlatmak için, özellikle bu kişi göçmense turkdjävel (turk şeytan diye çevrilebilir ama şeytan bizim şeytan rıdvan gibi değil. isveççede neredeyse tek küfürdür şeytan) der ırkçı isveçliler ki ırkçı olmayanlar tarafından bu söz aşağılayıcı bulunur ve kullanılmaz. aynı kıro gibi. öte yandan bir sürü kişi eminim ki aslında kıro'nun anlamını bilmeden kullanmakta bu sözü. dolayısıyla kullanan herkesi ırkçılıkla suçlayamam ama anlamını bilip kullanmaya devam etmek de orospu çocukluğudur, buradan belirteyim.
  75 milyon kişinin yaşadığı bir ülke düşünün ve bu ülkede siz 15 milyon kişi tükçe konuşuyorsunuz ve geri kalan herkes kürtçe konuşuyor. bu geri kalan 60 milyon kişi "oğlum" sözünü orospu çocuğu anlamında kullanıyor olsun mesela. 5 yaşındaki çocuğunuza oğlum gel buraya diyemez olurdunuz bir süre sonra, canım oğlum diye sevemez olurdunuz onu rahat rahat.
  öte yandan ırkçıların empati konusunda çok da becerikli olmadıkları gerçeğinden yola çıkarak buraya bunları boşuna yazdığım söylenebilir. dolayısıyla bunu okuyan ve ne dediğimi anlayamayan sevgili ırkçı kardeşim, sana sesleniyorum. sen orospu çocuğusun.
  söyleyeceklerim bu kadar.
  
  şu video ne kadar sinir bozucuysa avrupa'da yaşayan bir türk olan benim için, türkiye'de yaşayan bir kürt için de o kadar sinir bozucudur kıro kelimesi.
• maruz kalmadan önce, anlamı ya da üstünde taşıdığı sembolik önemi üzerinde fazlaca düşünmediğim kelime, hatta yeri geldiğinde hakaret. kimisi ırkçı bir kelime olarak, kimisi sempatik-komik bir kelime olarak tanımlayabilir. etimolojik derinliğini bilmiyorum, kürtçe kökenli erkek çocuğu anlamındaymış ancak günlük yaşamda kullanılırken hatta kullanırken herkes ne tür anlamlar ihtiva ettiğini biliyordur.
  
  örneğin sosyetik giyimli, elli küsür yaşında bir bayanın istiklal de yürürken önüne bakmayıp, o gün saçı sakalı birbirine karışmış biraz da özensiz giyinmiş olan hartiye çarpması ile dönüp "özür dileyeceksin!" demesi. cevaben; "hanımefendi önce ne tarafa gideceğinize karar verseniz." dememle birlikte yüksek sesle "kıro!", "terbiyesiz!" diye bağırması bir olmuştur. sonrasında "hanımefendi hakaret ediyorsunuz." dememle, "istanbulu ne hale getirdiniz?" demesi başka bir boyut kazandırmıştır. bu komik sahnenin devamında bağıra bağıra yolunu değiştirmiş, bense hem gülüp hem de düşünceye dalmışımdır.
  
  şimdi istanbulu ne hale getirdiğime mi yanayım? yoksa bu bayanın yaptığı densizliğe mi yanayım? evet aşağılayıcı bir tavır ve hakaret var, ancak hakareti eden kendini ne denli küçük düşürdüğünün farkında değil. umarım dünya yarın daha güzel bir yer olur...
• apaçi lafından sonra lügattan çıkan kelime. halbuse apaçi demek kadar kıro asla olamayacak sözcüktür.
• en büyük aksesuarı beyaz çorap olan, sınırsız gereksinimlerinden olan altın zinciri kıt kaynakların karşısında umarsızca kullanan, magandalık konusunda karar verme ve seçim yapma yollarını kendinde bulan canlı türü.