• küçük prenste, türk diktator ibaresi geçiyomuydu sorusunu aklıma getiren gazete şeysi
    ayrıntı için:http://www.hurriyetim.com.tr/…~1@nvid~605547,00.asp
  • türk eğitim sen'in ilericiliğinin ispatı haberin başlığı.
  • bahsi geçen linkteki habere yapılmış yorumların haberin kendisinden de trajik olmasına gülsem mi ağlasam mı bilemediğim soru(n)lu olgu. copy paste'tir;

    "pek çok tavsiye edilen kitapta malesefk,i benzer ifadeler mevcut.
    anne babalar lütfen aldığımız kitabı önce bizler okuyalım sonra geri dönüşü olmayan fikirlerle çocuklarımızın zehirlenmesini engelleyelim.
    ayrıca basının da konuya ilişkin kamuoyu oluşturması gerekiyor."*
  • bu sorun sanıldığı kadar yeni değildir. belirli aralıklarla ısıtılıp ısıtılıp gündeme düşürülür. geçen yıllarda da küçük prens'in, tavsiye edilen kitapların arasından çıkartılmasına neden olan ve arkasından gelen büyük medya eleştirileri (ki hürriyet de sert bir şekilde eleştiren taraftaydı, çok net hatırlıyorum) eşliğinde yeniden tavsiye edilen kitaplar listesine alınması hadisesine sahne olan da yine bu ibare idi.

    aynı ibare, kitabın türkçe çevirileri açısından da sorun yaratmaktadır. benim okuduğum ilk türkçe çeviride, "büyük bir türk önderi" lafı geçmekteydi. sonrasında anladım ki, çevirmen yine baskı altında kalmamak içi bir cinliğe başvurmuş. aynı cinliğin başka türlüsüne bu son çeviride de rastlıyoruz. bu kez "ölüm cezası" ibaresi, kullanılan iki anlamlı fransızca ifadenin de yardımıyla, okuyucuyu konudan uzaklaştırabilecek "ölüm döşeğinde" ibaresi ile değiştirilmiş. bu yüzden, ilgili pasajın fransızca aslı üzerinden incelenmesinde fayda var:

    önce bakalım saint-exupery ne demiş:

    "heureusement pour la réputation de l'astéroïde b 612 un dictateur turc imposa à son peuple, sous peine de mort, de s'habiller à l'européenne. l'astronome refit sa démonstration en 1920, dans un habit très élégant. et cette fois-ci tout le monde fut de son avis."

    yani:

    asteroid b 612'nin ünü açısından* mutluluk verici bir şekilde*, bir türk diktatörü*, halkına*, avrupalı gibi giyinmeyi* emrederek, aksine davrananlara ölüm cezası verileceğini* duyurdu. astronom, 1920 yılında keşfini bu kez çok şık bir kıyafet içinde* yeniden sergiledi. ve bu kez bütün dünya onu dinledi.

    (çeviri bana aittir).

    şimdi gelelim çıkarımlara:
    - exupery'nin bu pasajda asıl eleştirdiği konu, insanların içerikten çok dış görünüme önem vermesidir. nitekim avrupalılar, kendilerine şaklaban gibi görünen bir kıyafetin içindeki bilim adamını dinlememişler, fakat kendileri gibi giyindiğinde dinlemişlerdir. lafı dar kafalı, önyargılı insanlaradır yani

    bonus (bkz: ye kürküm ye)

    - öbür taraftan, biz de saint-exupery'nin tuzağına düşüyoruz ufaktan. neymiş? atatürk'e "diktatör" demiş ve kıyafet devrimini "ölüm cezası karşılığında" zorla getirdiğni ima etmiş. belki de saint-exupery'nin görüşü sahiden buydu, bilemeyiz. fakat bütün bunlar bizim bilincimizde, küçük prens'in asıl demek istediğinin önüne geçtiği ölçüde, biz asıl küçük prens'teki "avrupalılar" gibi, dış görünüşü içeriğin önüne koymuş olmuyor muyuz? yaa, yaa...

    not: saint-exupery'nin kendisi de, konuyu komik ve eğlenceli göstermeye çalışmaktadır. "türk astronom"un eski ve yeni kıyafetlerini kendi çizgileri ile "önce" ve "sonra" benzeri bir şekilde çizmiştir. kaftanlı ve fesli kıyafeti de özel olarak gerçekten şaklaban gibi göstermiştir.

    not2: şimdi yeniden okudum da yazdıklarımı, boş yere polemik konusu etmişim bu konuyu, tartışma gibi görmüşüm, gereksiz bir sürü şey yazmışım. küçük prens küçük prens'tir halbuki. kimin ne dediğinin ne önemi var? (silmeye de kıyamadım o kadar çeviriyi, böyle oldu şimdi)
  • daha önce iki kere okuduğum halde bu satırları niye hatırlamadığımı düşündürten günümüz gazete haberleri.
    okumuş olsam hatırlardım, ben küçük prensi iki kere okudum.
    birincisini küçükken, ikincisini büyüyünce okumuştum. o zaman anladım ki, küçük prens bir çocuk kitabı değildir.
    atatürk'ü kötülüyor, diktatör falan gibi benim okuduğum kitaplarda olmayan satırlara takılmazsak, şunu söyleyebilirim ki, küçük prens iyi kitaptır.
    atatürk'ten öyle bahsetmesi yazarının talihsizliği olmuş.
  • küçük prens'in kendisi cevap vermiş zaten bu soruya (daha doğrusu bu soruyu soranlara):
    (bkz: #53620)
hesabın var mı? giriş yap