şiir
-
$iir, temeli beceriksizlik uzerine kurulu bir sanat dalidir. $iirde tam olarak amaclanan son derece karma$ik bir hissi, komplike bir du$unceyi kimsenin daha once denemedigi bir $ekilde ifade etmeye cali$ip bunu becerememektir.
$iirin ciki$i da duygularin konu$ma diliyle ifade edilmeye cali$ildigi an kadar eskidir. ve zannederim dunyadaki ilk $iir $udur:
"uzgunum..."
bu ifade beraberinde pek cok belirsizligi getirir. ne kadar uzgun, neden uzgun (ki bunun dil denen kavram ortaya ciktigi icin olmasi muhtemel), hangi konuda uzgun, uzuntusu kendisinde hangi du$uncelere yol aciyor. bunu normal bir dil ile bir duygunun granulerliginde ifade etmek mumkun olmadigindan $iir bir duygunun anla$ilabilirligini anahtar ifadeler sunmak suretiyle kar$i tarafin hayal gucune emanet eder. ve elbette bunu beceremez.
haiku gibi alt $iir turlerinin ciki$i da tamamen bu beceriksizligin girdigi farkli formlar sayesinde olmu$tur. mesela bir cinayet i$lendigi sirada cok korkan biri derdini anlatmaya cali$ir:
korkunc... bir katil!!!!
bicagini... sapladi!!!
onun... bogrune!!!
"dur sakin ol her $eyi teker teker anlat bakalim. ne gordun ne oldu?" demek suretiyle birey bu haiku sorunundan zamanla kurtulabilir. lakin bu tutukluk, bu beceriksizlik, ifadedeki bu yetersizlik, tamamen duygularin dil ile uyu$mazligi sonucu insanlarin maymun olmasindan ortaya cikar.
bu yuzden $iir birbirimize ne kadar maymun oldugumuzu gosterip anlayi$la kar$iladigimiz, dolayisiyla sanatcinin hitab ettigi kitleyle en cok samimi, enseye $aplak gote parmak oldugu sanat dalidir.
- bakin bu duyguyu da anlatamadim hahah hay allah sevgili okuyucu.. yine beceremedim.. ama denemekten yilmam yeter ki siz eglenin..
$air her zaman imkansiz bir eylemin pe$inden suruklenir ve bu suruklenip yuvarlanirken girdigi komik vaziyetler okurun ilgisini ceker. aynen charlie chaplin'in bir e$ya'yi bir yerden alip bir yere koyamamasi gibi her beceremediginde okur eglenir co$ar, $airin yaratici yontemlerini takdir eder.
fakat $air her $iir yazdiginda sergiledigi farkli bir maymunluktur. tamamen orijinal, kendine has, son derece geli$mi$ bir beceriksizliktir. bir sahne sanatidir $iir:
"evet sevgili konuklarimiz bugun elime igne battiginda hissettigim $eyi anlatmaya cali$acagim. $iirimin adi igne.
igne
aci ama ufak
bir sizlama gibi
sanki urperir ya beden
bir meltem esintisinde
sevmekten son anda kacmak
ya$amdan uzakla$mak gibi
aci ama $imdi kirmizi
ufak bir canlilik kipirtisi
canimin acisi
gecmedi canisi
evet bu kadar.. cok te$ekkurler. umarim siz de bir duyguyu anlatamayi$imi fakat delicesine anlatmaya cali$mami begenmi$sinizdir. hepinize iyi geceleerrr"
peki $iir neden duygulandirir? $aire acidigimiz icin mi? tabi ki hayir. $iirin lirik tarafinin $airle hic bir alakasi yoktur. $air orada sacma sapan tasvirler, binbir kelime oyunu, yarim kalan devrik cumlelerden otesini veremez. $iirden duyguyu cikaran okurdur. gercek sanat $airde degil okurdadir. $air anahtar kelimeleri verir, onlari sanata okur cevirir. okur $undan duygulanir:
"elim degdi ruhuna bir kere"
cunku boyle aptalca kimbilir $airin hangi salak mantikla yuruttugu bir cumle okur tarafindan hayat bulur, okur tarafindan canlandirilir ve okur tarafindan ya$atilir. $iire kendi ic dunyasiyla nefes veren okur olur. $air ise sozluk (bildigimiz turkce sozluk) cambazi olduguyla kalir.
dort be$ kelimelik her biri yarilarindan kesilmi$ eksik yamalak cumlelerle "duygularini cok derin ifade ettigini" ve "sanat yaptigini" iddia eden insanlar hakkinda bu yuzden tekrar du$unelim. onlari sevelim. zira onlar olmasa belki kendi ic dunyamizla omur boyu yuzle$meyecegiz. omur boyu guzel vakit geciremeyecegiz belki bu bitmek bilmez "durun bu $air bize bir $eyler anlatmaya cali$iyor" cirpini$lari olmasa.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap