stroopwafel

• şimdi amsterdam yolcularına bir tüyo vereceğim, umarım yaparsınız yolunuz düşerse.
  
  dün amsterdam'ın ünlü ve neredeyse turist pazarı olarak bilinen albert cuyp (bkz: albert cuyp markt) pazarına gittim.
  neden gittim, çünkü orada bir volendam'lı balıkçı var ve onun balık ekmeğini çok özlemiştim, daha doğrusu ekmek arası haring balığını. böyle çiğ çiğ yeniyor. evet 'ııııy' diyebilirsiniz, çünkü yiyen ya seviyor, ya da 'bir daha asla' diyor.
  
  hani balık yeyince üzerine helva yenilir ya hep.
  balıkçıdan çıktım ve üzerine bir de stroopwafel aldım tezgahlardan birisinden helva niyetine. bu başlık altında tanım yapılmış yeterince, tekrar üzerinden geçeyim:
  stroopwafel çok ince gofretimsi arasında karamel/pekmez karışımlı bisküvittir ve burada sıcacık sunulur. hollanda'nın geleneksel bisküvilerinden birisidir.
  
  tarihçesi:
  ilk defa 19. yüzyılın başlarında gouda kentinde yapılmaya başlanmış ve ilk etapta 'gouda wafel' diye bilinmiş. o yıllarda diğer kurabiye artıklarının atılmaması ve arasına pekmezimsi tatlı sürülerek ve sıcak preslenmesi sonucu ortaya çıkmış.
  yapılması çok maliyet istemediğinden, 'fakir fukura kurabiyesi' diye ün yapmış. (bizim kuru fasulyenin başlangıç kaderi gibi.)
  1870 yılında gouda'dan tüm ülkeye yayılmış. o kadar bereketli ki, iyi preslenmeyenlerini küçücük kesiyorlar ve 'kırıntı' kurabiye olarak kese kağıdı içinde satıyorlar. bu şeklide kesinlikle çok lezzetli.
  
  covid-19 dolayısı ile pazarda az tezgah vardı ve ilk gördüğümden stroopwafel aldım.
  ben salına salına bisikletime doğru yürürken sağ taraftan birisi ingilizce seslendi:
  
  + 'excuses me, are you dutch or tourist?'
  
  döndüm baktım, çok şirin bir stroopwafel tezgahı.
  görsel
  
  'turist değilim, buralıyım' dedim hollandaca.
  + 'gelin, gelin, lütfen size bir de benim stroopwafel'dan ikram edeyim' dedi.
  
  elimdekini daha bitirememiştim, ama tamam dedim kırmayayım.
  
  'biliyor musunuz, o aldığınız stroopwafel aslında 'turist' stroopwafel'ı' dedi.
  devam etti:
  'babam rudi tam 47 yıl önce bu pazara geldi ve bu tezgahı kurdu' dedi.
  görsel
  
  babası işi gouda'da bir ustadan gizli formülüyle öğrenmiş ve pazarın aslında en iyi stroopwafel ustasıymış. zaman içerisinde 6 tane başka turistik stroopwafel tezgahı gelmiş pazara, ama tarifin orijinali rudi'de.
  
  ikram etti ve evet, kesinlikle büyük fark vardı.
  şimdi tezgahı rudi'nin oğlu dennis sürdürüyor ve istanbul'dan çok ziyaretçisi olduğunu söyledi ve ekledi: türkiye'den gelenler hep 'çok güzel, çok güzel' diyorlarmış. bunu artık o da öğrenmiş ve türkçe söyledi hollandaca aksanıyla.^*
  
  bu stroopwafel tüyosundan ekşicileri mahrum edemem dedim ve yazdım.
  
  bu tezgah pazarın neresinde?:
  pazarda mutlaka 'altın melekli' binayı bulun.
  47 yıldır tam onun önünde.
  görsel
  
  afiyet şeker stroopwafel olsun. ^*
• artık tüm bimlerde bulunan muteşem karamelli, tereyağlı, kahve yanına üretilmiş muhteşem ürün..
  dün içerenköy bim'den 13 adet alan gözü dönmüş benim.. evet o benim..
  geçen hafta da ankara'dan 6 tane alıp taa istanbul'a taşımıştım..
  3 lira'ya hayat sevincimi buldum..
  
  ayrıca (bkz: holland caramel waffles)
• durduk yere hollanda'yı özleme sebebi. hayır, bavula doldursan da bitiyor bu meret eninde sonunda. hele de evde buna bayılan bir adet anne varsa. sen işteyken hoop bir paket bitmiş bile. bir şehir efsanesi olarak bim'de satıldığını duyuyorum zaman zaman ama nedense yok, yok. ve ayrıca:
  
  (bkz: sözlük bana stroopwafles bul allahsız)
• ince, daire seklinde bir wafflein daha da ince iki daire seklinde wafflelara bolunup, tarcin ve ya baska seylerle tatlandirilmis bir surupla birbirine yapistirilmasiyla yapilan hollanda asilli tatli. geleneksel olarak beraberinde yendigi cay ve ya kahve fincaninin uzerine kapatilarak isitilir.
  
  stroopwafles sozcugun cogul halidir, stroopwafle ise tekil. bazen stroopwafel seklinde yazildigi da gorulmustur.
• an itibariyle starbucks'larda 2 tanesi 2.5, bim'de 8 tanesi 2.95 tl'ye karamelli waffle adıyla satılmaktadır(büyüksün bim). mikrodalga'da en düşük ısıda 1 dakikaya yakın ısıtılınca soğuk ya da sıcak sütle çok daha iyi gider.
• hollandalilarin dunyaya armagani, boy boy uretilen karamelli tereyagli kurabiyedir. capi 5cm civari olanlari var, capi 12-13 cm civari olanlari var, hollanda'da hemen her supermarkette ve benzin istasyonunda satiliyor. bir de rotterdam'da carsinin icinde bir minibus tezgahta taze hazirlanip sicak sicak satilan 20-22 cm civarinda capi olanlari var ki, aman aman, icinden akan karamelin damlasini heba etmemek icin verdigin savasin her anini sonuna kadar haketmektedir, bir anda hollandayi sevme hatta vazgecememe sebebidir.
• hollanda modeliyle bim modeli arasında, neredeyse, hiçbir fark yoktur.. mütemadiyen yenmeli..
• şok markette satılan ve çayla iyi giden amma velakin benim gibi ara ara kilo vermek isteyenlere tavsiyeler başlığında gezenler için cıs yiyecek. tavsiye eden hakikatli ağbinin^* tarifiyle; çay bardağının üstünde bir süre bekletip hafif ılıyıp yumuşayan kıvamıyla tadından yenmeyesi. tövbe estağfirullah:)
• bim'de şu sıralar satılmakta olan versiyonunun tadı ve paketi amsterdam havaalanı'nda satılanın aynısı. açıklamaların türkçe yazdığını görünce gözlerim pörtledi, üşenmemiş yerlileştirmişler ambalajı, helal olsun sana bim!
• caya kahveye 10 seker atacak kadar tatliya duskun bir bunyede bile iki tane ustuste yedikten sonra fazla gelen muhtesem yiyecek. tercihen sekersiz douwe egberts kahve esliginde yenmelidir