max brod

• franz kafka'nın ısrarlı önyargısı kendinin rate olduğuna dair duygu ve düşüncelerini gayet isabetli biçimde reddeden, niteliğini ve neliğini erkenden anlamış, ona üretiminde ve geleceğe ulaşmasında köprülük, yoldaşlık, arkadaşlık yapmış edebiyat adamı. ikinci adamlığın ne kapasiteyle ve ne önemle yerine getirilebileceği örneği. zira kendi yapıtları var, onları pek merak etmiyor, daha çok gönül borcu duyuyoruz.
  
  aslında felice bauer'in mektupları koynundan çıkarıp schocken'e satmak zorunda kalmasında max brod'un bir dahli yok, felice kendi sırrını ifşa ediyor. ama max brod'un ön çabaları, ihanet değil de inanmış arkadaşlığı sayesinde para ediyor belki bu mektuplar. okuyucusuna yayınlanarak kavuştuktan 20 yıl sonra 1987'de daha da fazla para edecek, el yazmaları yarım milyon dolara satılacak. zaten kafka'nın deli gibi bir felice'ye, bir milena jesenska'ya, bir dora diamant'a mektup olup yağması ile max brod'a yazı, defter, öykü ve roman olarak yağmasında benzer bir şey var: "söylediğime bakma, özüme bak; ben bir yazarım." aynı, kilit altına alınsa bile günlüklerin, anıların da hitaplı olması ve okunmak, ortaya çıkmak, yakalanmak için yazılması gibi.
  
  "bugün öğleden önce her pazar olduğu gibi baum'la (oskar baum'u tanıyor musun?) birlikteydim ve (max^* nişanlısıyla oradaydı) küçük hikayemin bir bölümünü yüksek sesle okudum." franz kafka - briefe an felice
  
  "weltsch'in neci olduğunu bilmiyorsun sen: hukuk ve filoloji doktorudur, hiçbir şey yapmadığı üniversite kütüphanesinin memuru, max'la birlikte muhtemelen bu ay çıkacak olan "görü ve kavram" [anschauung und begriff] adlı felsefe kitabını yayınlayacak." agy
  
  "birbirimize hiçbir zaman seyahatlerde olduğumuz kadar yakın olmadık, bekle, sana yakında max'la seyahatlerimiz hakkında ufak çapta, iki tane yayınlanmış yazı göndereceğim, bir tanesi bana ait, iyi kötü geçer not alabilecektir, diğerimizin ortak kaleme aldığı tamamıyla sınıfta kalacak bir yazı." agy
  
  "onunla beraber olan kadınlar normal kadınlardı, sadece başka türlü bir yaşam olabileceğinin farkında değillerdi. hepimizin, dünyadaki herkesin gerçekten hasta olduğunu ve bir tek onun sağlıklı olduğunu, her şeyi doğru şekilde anladığını, hissettiğini, tek saf insanın o olduğunu düşünüyorum. yaşamaya karşı değil, sadece yaşamın bu türüne karşı olduğunu düşünüyorum. (...) korkmakta haklıydı. zaten bu adamın haklı olmadığı bir şey var mı? dünya hakkındaki bilgisi herkesten on bin kat daha fazla. korkusu yerindeydi. yanılıyorsunuz, bundan sonra frank bana kendi isteğiyle yazmayacaktır." milena jesenska - briefe an milena (max brod'a)
  
  (bkz: rate/@ibisile)
  (bkz: franz kafka/@ibisile)
  (bkz: betrachtung)
  (bkz: franz werfel/@ibisile)
  (bkz: fk/@ibisile)
  (bkz: felix weltsch/@ibisile)
  (bkz: grete bloch)
  (bkz: brief an den vater)
  (bkz: briefe an milena/@ibisile)