mercimek ahmet

• divan edebiyatinin halk diline agir gelmesi sonucu fazla edebi olmayan bir duzyazi kullanmis olan edebiyatcimizdir.kabusname yi osmanli turkcesine cevirmistir.
• (bkz: saint benoit)
  akıllara zarar bi edebi metinler hocası. kabus gibi olduğundan kendisine bu lakap takılmış bi zamanlar, kendisinin de pek hoşuna gitmiş ki girdiği yeni sınıflara kendini hep bu şekilde tanıtmaktaydı. gerçek adını pek bilen yoktur. yanlış hatırlamıyosam ahmet nur eranıl idi.
• ii. murat döneminde yaşayan 15. y.y. yazarı. en ünlü eseri kabusnâmedir. zamanına göre süsten ve mübalağadan uzak oldukça sade yazıları vardır.
• yaşadığı çağın yazı dilini, konuşma diline yaklaştıran bir yazar olarak tanınan kişi. adını bugünlere kadar yaşatan ''kabusname'' adlı çevirisidir.
  
  kitap, ikinci murat'ın isteği üzerine çevrilmiştir. kitabın yazarı kuhistan hükümdarı keykavus'tur. oğlu giylanşah'a bazı nasihatlarda bulunmak için yazmıştır. 44 bölüm içinde, birçok öğretici bilgileri kapsayan bu kitap, o zamana kadar birkaç kez farsça'dan dilimize çevrilmiştir. en çok tutulan mercimek ahmet'inkidir.
  
  yazar çevirisi için şöyle diyor: '' işte ben hakir de çalıştım, gerçi bu kadar gücüm yoktu, ama onun himmetinin bereketiyle kabusname'yi türkçeye çevirdim. şöyle ki, bir sözü aralayıp geçmedim. aklımın erdiğince kimi anlaşılması güç sözleri de basit olarak açıkladım, ta ki düşünerek okuyanlar anlamından haz alsınlar ve güçsüzü hayır dua ile ansınlar.''
  
  bu açıklamadan da anlaşılacağı üzere, mercimek ahmet, 15. yüzyılın anlaşılması son derece zor yazı dilinin karşısına; konuşma diline yakın, kısa cümleli ve canlı, açık olduğu kadar yalın bir türkçe ile çıkarak ulusal edebiyatımıza büyük katkıda bulunmuştur.
  
  ''kabusname'', orhan şaik gökyay'ın çalışmasıyla yeni harflerle de basılmıştır. ( meb yayını, 1944)
• "türk cinsinden olan kulun aybı oldur ki çoğunun tabiati künddür, yani ögünde bir nesneyi ögrenip onat tutmaz, bilisüzdür^* ve tekebbür [kibirli] olurlar ve heybetlü [tehditkar]^** ve kişiliksüz ve acı dillü ve bedmest olurlar. " mercimek ahmet, kabusname terc. 1432. asıl yazarı yukarıda da belirtildiği gibi emir keykavus.
  bildiren sevan nişanyan, nişanyansözlük'te kunt^* sözcüğünün etimolojisinde.
• sade ve akıcı bir dil kullanan 15. yüzyıl tercümanı ve yazarı.
  en ünlü çevirisi kabusnamedir. bu çeviri görevi kendisine, sultan ıı murad tarafından, çevirinin ön sözünde yazıldığına göre filibe yolunda verilmiştir. kabusname öncesinde bilinen en az iki defa farsçadan türkçeye çevrilse de, tercümelerin akıcı olmamaları sebebi ile sultan ıı murad bunlardan tad almadığını söylemiş, dönemin dile en hakim edebilerinden biri olan mercimek ahmet'e tekrar çevirtmiştir.
  
  kabusnamenin en güzel, en akıcı çevirisini yapmış, açıklamar ve eklemelerde bulunmuştur. ama kendisine yöneltilen bir eleştiri, kabusnamede eserin yazarı keykavuş'un kufistan hükümdarı olmadığını, hükümdara nedimlik ettiğini söylemesine, hatta huzuruna çıktığı diğer padişahları saymasına rağmen, mercimek ahmet'in tercümesinde, bir defa giriş bölümünde "şöyle rivayet ederler ki, halifeler döneminde, kuhistan mülkünde bir padişah var", sonra da keykavuş ağzından "benden önce saltanat tahtına hükmeden, rahmete ulaşmış babam..." denmesidir. bu bölüm, said nefisi'nin yayınladığı metinde "geçmiş emir babam rahmetullah" diye geçer, yani keykavuş sadece babasının hükümdar olduğunu belirtmiştir . kaynak: tercüman 1001 temel eser kapsamında basılan kabusname kitabının ön sözü.
• ahmed bin ilyas tam adlı edebiyatçı.
  kabusname adlı eseriyle bilinir. aslında kabusname orijinal bir eser değil çeviridir. ancak kendisi de esere eklemeler yapmıştır. 18. yüzyıla kadar bu çevirisi kullanılmış ancak ondan sonra divan edebiyatına daha uygun bir çeviri kullanılmaya başlamıştır.