milet okulu

• ilkcag yunan felsefesinin thales, anaksimandros ve anaksimenes gibi, varlığın arkhesini su, apeiron ve hava gibi, canlı olduğu dusunulen maddede aramış, üc düsünürden meydana gelen ilk okulu.
• bugün kullandığımız anlamda felsefenin başlatıcılarının mensubu olduğu akımdır. doğa felsefesiyle ilgilenmişlerdir.
• (bkz: thales)
  (bkz: anaksimandros)
  (bkz: anaksimenes)
• milas medresesi, ecole de milet. felsefeyi başlatan okul. dinsel düşünceden kendini sıyırarak bilimsel bir niteliğe dönüşen ilk düşünce anlamındaki felsefe.
  (bkz: felsefe sözlüğü)
• miletos okulu başardıklarından ötürü değil, kalkıştıklarından ötürü önemlidir. yunan zihninin babil ve mısır'la ilişkiye girmesiyle var olmuştur. miletos, birçok ulusla etkileşimi nedeniyle ilkel önyargıların ve hurafelerin yumuşadığı zengin bir ticaret kentiydi. thales'in, anaksimandros'un ve anaksimenes'in düşüncelerini bilimsel hipotez saymak gerekir. sordukları sorular iyi sorulardı ve gayretleri sonraki soruşturmacılara esin kaynağı oldu.
• antik çağdan günümüze kadar uzanan felsefi düşünme ve düşüncelerin temelini oluşturandır. öyle ki doğayı anlama çabaları içinde felsefi düşünce için bir devrim sayılabilir.
  
  milet okuluyla beraber ortaya her şeyin ana maddesi, kaynağı denilen "arkhe" kavramı da ortaya çıkmıştır. evrenin oluşumuna kaynak arayan doğayı anlamaya calışan antik çağ filozoflarından sonra aslında arkhe kavramıyla beraber felsefi düşüncenin gelişmesi için kapılar aralanmıştır. sokratese dek arkhenin ekmeğini yiyen:) doğa filozoflarının yerine sokratesten sonra doğa yerine insanı koyacak ve bir takım devrimsel hareketlere neden olacak düşünce sistemi oluşturan filozoflar için kapılar açılmış olacaktır.
  
  bu bağlamda ele alındığında miletli ilk filozof ve ilk arkhe kavramını ortaya atan thales için arkhe olan su -arkhe kavramının önemi ilk nedenin doğanın içinde bulunan bir madde olmasıydı, su, hava, ateş, toprak veya hepsi- ve sonrasında düşünceyi hiç sallamayan bireyler için bir kaybedenler kulübü repliği olan "her şeyin başı su'dur, felsefenin de!" ortaya çıkmış oluyor.
  
  (bkz: ilkçağ felsefe tarihi)
• mö 6.yy'da batı felsefesinin ortaya çıktığı yer milet (miletos) şehridir. burada sırasıyla thales, anaksimandros ve anaksimenes gibi isimler yetişmiştir. rasyonel düşüncenin ağır bastığı bu ilk felsefe okulu, mitolojik ve etik sorulardan ziyade doğaya dair, bilimsel gerçeklikler ile ilgilenir. bu okula mensup filozoflar, herşeyi oluşturan tek bir tözün (arkhe) varlığını iddia eder (materyal monizm).
• miletli düşünürlerin ilki olan thales, suyu varlığın temeli olarak kabul eder. suyun gaz, katı madde, sıvı hallerinin hepsini alabildiği düşünüldüğünde bu düşünce akla yakındır.
  
  thales’den sonra gelen anaximandros bilinen ilk ve en eski yunan yazardır. eserlerinden günümüze tek bir cümle kalmıştır: “varolanın temeli, ilkesi apeirondur (sınırsız) fakat meydana gelen değil mi ki ortaya çıkmıştır, zorunlu olarak oluştuğu unsurlara geri dönecektir, zira şeyler birbirlerine, zamanın düzenine göre kararlaştırıldığı şekilde haksızlıkların tazminini ve kefaretini öderler”. bu cümlenin anlamı nedir? en akla yakın açıklama, anaksimandros’un gerçekliğe ilişkin düşüncelerini yansıttığı şeklindedir.
  
  anaksimandros’a göre, eğer su evrenin özü olsaydı o zaman maddenin diğer bir unsuru olan ateşi yok etmez, toprağı da ayrıştırmazdı. su, ateş, hava ve topraktan ibaret olan dört unsur sürekli olarak birbirleriyle çakıştıkları için, ne bu dört unsurdan birinin ne de bunların arasında kalan bir tözün, evrenin temeli olduğunu düşünmemiştir. dolayısıyla su, hava, ateş ve topraktan farklı, sürekli değişen bir şeyin varlığın temeli olan cevher olduğunu ileri sürmüştür. sonsuz, sınırsız, belirsiz gibi isimler verdiği bu cevher yaratılmış değildir, yok olmaz, hareketi de aynı şekilde öncesiz ve sonrasızdır.
  
  anaksimandros’un öğrencisi olan anaksimenes, hem kendisini sınırsızca yayıp açtığı, hem de aynı zamanda sürekli bir hareket ve değişim durumunda bulunduğu için, havayı varlığın temeli olan cevher ve evrendeki bütün hareketin sebebi olarak kabul etmiştir.
• şu soruların cevaplarını aramışlardır.
  1-her şeyin kaynağı (arkhe) nedir?
  2-bu kaynaktan diğer tüm şeyler nasıl meydana gelmişlerdir (genesis)?
  3-yerin (yani dünya’nın) şekli ve evrendeki konumu nedir?
  4-gökteki varlıkların konumu ve evrendeki konumu nedir?
  5-doğa olayları ne şekilde açıklanmaktadır?
  6-dini ve tanrısal konularla ilgili görüşleri nelerdir?
• "felsefenin ilk geliştiği yerin türkiye'nin batı kıyısındaki iyonya bölgesi olması oldukça anlamlıdır. bilhassa miletos kıyı limanı, daha önce benzeri görülmemiş bir materyalist evren anlayışını, yani doğal dünyanın kavranışında din faktörünü ikinci plana atan, hattâ tamamen ortadan kaldıran bir evren anlayışını hep birlikte yaratan bir dizi önemli düşünüre ev sahipliği yapmıştır. şehrin ve onu kuşatan bölgenin, bu dönemde, toprak sahibi soyluların kurduğu denetimin siyasi gücüne meydan okuyan yeni tacirler ve simsarlar sınıfı arasındaki şiddetli sınıf mücadelesine sahne olduğu söylenebilir. bu ortam, m.ö. 640-546 arasında yaşayan thales'in öncülük ettiği milet materyalizmi okulunun doğuşunu sağlayan entelektüel ve iktisadi mayayı da beslemiştir.
  
  "kendisi hakkındaki bilgilerimiz son derece kıt olsa da, antik kaynaklar thales'in 585 yılında gerçekleşen güneş tutulmasını şaşırtıcı bir şekilde tahmin ettiğini kaydeder ki bu, o dönemde ege'de ticaret ve denizciliğin genişlemesine eşlik eden astronomik ve matematiksel ilerlemelere dair dikkate değer bir kanıttır. bulunduğu konum göz önüne alındığında thales'in materyalizminin temelinde suyun doğadaki her şeyin temeli olduğu inancının yatması şaşırtıcı değildir."
  
  antik yunan'da diyalektiğin doğuşu | sean ledwith
  https://marksizmdefteri.substack.com/…ktigin-dogusu